Verska(1 128) 2017 yil p65

yozing. Undov so‘zlarning turini ayting.
255-mashq.
 Gaplarni o‘qing. Undov so‘zlarni ajratib, ma’nosini
tushuntiring. Ulardan nutqingizda foydalanib ko‘ring.
1. – Hay, shoshma, – dedi Zebi. (Cho‘lpon) 2. Hoy, nima
balo bo‘ldi? – deb alangladi Inoyat oqsoqol. (Said Ahmad)
3. Voy, nimalarni o‘ylayapman men? (Asqad Muxtor) 4. Oho,
jiyaningiz vazir bo‘pti-ya! – deya xursandchiligimni izhor
qildim. (Sh. Bo‘tayev) 5. O! Ho‘kiz yo‘q, og‘il ko‘cha tomon-
dan teshilgan. (Abdulla Qahhor) 6. O‘h! – deb yubordi bir
yigitcha. (Said Ahmad)
Savol va topshiriqlar
1. Qanday so‘zlar undov so‘zlar deyiladi?
2. Undovlar ma’nosiga ko‘ra qanday turlarga bo‘linadi? Misollar
bilan tushuntiring.
256-mashq.
 Uyga vazifa. «O‘zbek xalq ertaklari» kitobidan undov so‘zlar
qatnashgan gaplardan yozing. Undovlarning ma’no turlarini ajrating.
?

---

123
!
HIS-HAYAJON UNDOVLARI
1-topshiriq. Ajratib ko‘rsatilgan undovlarning qanday hayajonni
(qo‘rquv, rohatlanish, hayron qolish kabi) ifodalashini aniqlang.
1. Oh, qanday go‘zal bu olam! 2. Oh zolim falak, yiqil boshimga!
(Uyg‘un, Izzat Sulton) 3. Uf !.. – dedi Xatira xola. (Abbos Muhiddin)
4. Iye, butun boshli bir odam tirilib keladi-yu, ovoragarchiligi bormi?
(Uyg‘un) 5. Voyey, bolam boyaqish-ey. (Parda Tursun)
His-hayajon undovlari kishilarning quvonchi, er-
kalash-erkalanish, rohatlanish, hayron qolish, noro-
zilik, g‘azab-nafrat, og‘riq singari hissiyotlarini ifoda-
laydi.
His-hayajon undovlarining o‘zi undov gap bo‘lib
kelishi yoki gap tarkibida kelib, uni undov gapga aylan-