Verska(1 128) 2017 yil p65

ladi va gapda payt holi vazifasini bajaradi.
Shaxs va narsa otlariga qo‘shilib, kimga?, nimaga?
so‘rog‘iga javob bo‘ladi va gapda to‘ldiruvchi vazifasida
qo‘llanadi.
135-mashq.
 Berilgan so‘zlardagi jo‘nalish kelishigi qo‘shimchasining
talaffuzi va imlosiga e’tibor bering.
Terakka, chopiqqa, Chirchiqqa, bog‘ga, tog‘ga, yurakka.
Jo‘nalish kelishigi qo‘shimchasi k,q tovushlari bilan
tugagan so‘zlarga qo‘shilganda, -ka, -qa shaklida talaffuz
qilinadi va shunday yoziladi.
G‘ tovushi bilan tugagan so‘zlarga qo‘shilganda,
masalan, tog‘+ ga > toqqa tarzida -qa shaklida talaffuz
qilinsa ham, -ga tarzida yoziladi.
!

---

65
♦
♦
♦
♦
♦
136-mashq. 
Matnni ko‘chiring. Jo‘nalish kelishigi shaklidagi so‘zlarni
aniqlab, ularning talaffuzi va imlosini tushuntiring. Abdulla Qahhor haqida
bilganlaringizni so‘zlab bering.
Katta mutafakkir san’atkorning har bir asari chuqur o‘yga
toldiradi... Kelajakka e’tiboringni qaratadi. Abdulla Qahhor
davr, xalq talabi va istagini chuqur his qilgan hozirjavob yozuvchi
edi. Respublikamiz hayotida muhim bir voqea yuz bersa, biz
sabrsizlik bilan Abdulla Qahhor nima der ekan, deb kutardik.
Ustoz yozuvchi, albatta, hammani hayratga soladigan, ko‘p-
chilikka ma’qul bo‘ladigan bir gapni aytardi. (O‘. Umarbekov)
 
137-mashq.
 Quyida berilgan so‘zlarga jo‘nalish kelishigi qo‘shim-
chasini qo‘shing. Qanday talaffuz qilinishi va imlosini tushuntiring.
O‘roq, qishloq, sog‘, chorbog‘, kurak, so‘roq, ilik, yog‘.
Savol va topshiriqlar
1. Jo‘nalish kelishigining qo‘shimchalari qaysilar?
2. Jo‘nalish kelishigidagi so‘z qanday so‘roqlarga javob bo‘ladi?
3. Jo‘nalish kelishigidagi so‘zlar ishtirokida gaplar tuzing va ularni
izohlang.