Verska(1 128) 2017 yil p65

138-mashq.
 Uyga vazifa. «Suvning hayotimizdagi ahamiyati» mavzusida
hikoya yozing. Qanday kelishik qo‘shimchalaridan foydalanganingizni ayting.
O‘RIN-PAYT KELISHIGI SHAKLI
1-topshiriq. Nuqtalar o‘rniga mos kelishik qo‘shimchalarini qo‘ying.
1. Novdalarni bezab g‘unchalar Tong... aytdi hayot otini.
(Hamid Olimjon) 2. Qadim zamon... Chin mamlakati... bir ulug‘
podshoh o‘tgan ekan. (Ertak)
2-topshiriq. Nima sababdan -da qo‘shimchasini qo‘yganingizni
ayting.
O‘rin-payt kelishigi qo‘shimchasi o‘rin-joy otlariga
qo‘shilib, qayerda? so‘rog‘iga javob bo‘ladi va hokim
qismda ifodalangan harakatning o‘rnini bildiradi. Bunday
otlar gapda o‘rin holi vazifasida keladi.
!
?
5 – Ona tili, 7-sinf

---

66
!
Payt otlariga qo‘shilib, qachon? so‘rog‘iga javob bo‘-
ladi va hokim qismda ifodalangan harakatning paytini
bildiradi. Bunday so‘zlar gapda payt holi vazifasida ke-
ladi.
Shaxs va narsa otlariga qo‘shilib, kimda? nimada?
so‘roqlariga javob bo‘ladi. Bunday otlar gapda to‘ldiruvchi
vazifasida keladi.
♦
♦
♦
♦
♦
 
139-mashq.
 O‘qing. O‘rin-payt kelishigi shaklidagi so‘zni aniqlang
va uni hokim so‘z bilan birga ko‘chiring. Qanday so‘roqqa javob bo‘la-
yotganini ayting. Sodiq do‘st deganda kimni tushunasiz?
Inson umri davomida o‘ziga sodiq do‘stlar orttiradi. O‘g‘il
ham, qiz ham, kim bo‘lishidan qat’i nazar, o‘z faoliyatida,
o‘qishda, mehnatda, uzoq safarda, odamlar orasida o‘ziga fe’li,
muomalasi bilan yoqib qolgan kishi bilan do‘stlashadi.
Do‘stlik nihoyatda nozik bo‘lib, uni asrab-avaylash lozim.
Do‘stlik insonning bolalik davrida boshlanadi. Bolalikdan
boshlangan do‘stlik odamzodning keyingi ulg‘aygan va kamo-
lotga erishgan davrida orttirgan barcha do‘stlari orasida alohida
o‘rin tutadi. (T. Qurbonov)