Verska(1 128) 2017 yil p65

Atash ma’nosiga ega bo‘lgan so‘zlar yoki ular o‘rnida
qo‘llanib, ma’lum so‘roqlarga javob bo‘luvchi va gapda
ma’lum gap bo‘lagi vazifasida keluvchi so‘zlar mustaqil
so‘zlar sanaladi.
Atash ma’nosiga ega bo‘lmagan, ma’lum so‘roqqa
javob bo‘lmaydigan, gap bo‘lagi vazifasida kelmaydigan
so‘zlar yordamchi so‘zlar hisoblanadi.
Yordamchi so‘zlar mustaqil so‘zlarni yoki gaplarni
bir-biriga bog‘lash, ularning ma’nolariga qo‘shimcha
ma’no yuklash vazifalarini bajaradi.
Yordamchi so‘zlarga ko‘makchi, bog‘lovchi va yukla-
malar kiradi.

---

73
Mustaqil so‘zlar
Yordamchi so‘zlar
♦
♦
♦
♦
♦
 
151-mashq.
 O‘qing. Matn tarkibidagi so‘zlarni mustaqil va yordam-
chi so‘zlarga ajratib jadvalga yozing. O‘. Hoshimovning fikriga qo‘-
shilasizmi?
Ey farzand, aqlli, farosatli va ilm-u hunarli kishilar bilan
do‘st bo‘l. Hunarsiz kishida xosiyat bo‘lmaydi. Mehnatdan,
ilm-u hunar o‘rganishdan uzoqlashma. («Qobusnoma»dan)
E’tibor berganmisiz yoki yo‘qmi, bilmadim-ku, sizning sado-
qatda tengsiz do‘stingiz bor. Qachon xohlasangiz, siz bilan
hamsuhbat bo‘ladi. Shod paytingizda quvonchingizga
quvonch qo‘shadi. G‘amgin pallada dardingizni oladi.
Bilmaganingizni o‘rgatadi. Adashsangiz, to‘g‘ri yo‘l ko‘rsa-
tadi. Yaqin kishilaringiz burilib ketganda ham u sizni tark
etmaydi. Xizmati uchun hech nima tama qilmaydi. Yillab
unutib, tashlab qo‘ysangiz, indamaydi. Hatto uloqtirib yubor-
sangiz ham, arazlamaydi. Tag‘in chorlasangiz, yetib kelib,
xizmatingizni qilaveradi... Bu do‘stning nomi – Kitob!
(O‘. Hoshimov)
152-mashq.