Vetinariya 2016. pmd
-mavzu. Teri kasalliklari
Yüklə 1,33 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
5-mavzu. Teri kasalliklari
Teri hayvon tanasining tashqi qoplag‘ichi bo‘lib,uning hayvon uchun ahamiyati juda katta va xilma-xildir. Teri to‘qima va organlarga, hatto butun organizmga yomon ta’sir etadigan tashqi muhit omillariga birinchi bo‘lib duch keladi. Teri kasalliklari juda ko‘p va xilma-xildir. Bu kasalliklarni o‘rganish va davolash bilan turli fanlar shug‘ullanadi. 55 Ekzema – terida tez-tez uchrab turadigan yuqumsiz kasallik- lardan biri. U har xil ko‘rinishda uchrashi mumkin, ammo teri epidermisi zararlanishi ekzemaning o‘ziga xos xususiyatidir. Ekze- maning kechishiga qarab og‘ir va surunkali shakli farqlanadi. Ek- zema, asosan, ot bilan qoramollarning oyoqlarida tushov bo‘g‘imida, itlarning orqa elkasida bo‘lib, u «mokres» deb ataladi. Sabablari. Hayvonlarning terisi uzoq vaqt tozalanmasa, zax va iflos molxonalarda boqilsa, loy yerlarda yotqizilsa, noto‘g‘ri ish- latilsa ekzema avj oladi. Hayvon vaqti-vaqtida cho‘miltirib turilma- sa, uning terisi va juniga chang qo‘nadi, loy yopishadi, bu terining epidermis qatlamiga tushib, keyinchalik parchalana boshlaydi. So‘ngra bu jarayon terining oqyem bo‘lgan shox qismiga o‘tib, mikroorganizmlarning to‘qimalarga kirishi uchun qulay sharoit yaratadi. Namlik teri shox qatlamini yumshatadi, u erda to‘plangan chang, loy, qum va boshqalar kasallikning surunkali kechishiga sabab bo‘ladi. Ekzemaning paydo bo‘lishida mexanik ta’sirlar ham katta ahamiyatga ega. Uzoq vaqt ishqalanganda, masalan, ot alzallari (egar, ayil, bo‘yintiriq va boshqalar) tanani haddan tashqari ezganda, hasharotlar chaqqanda, mikroblarning kirishi uchun yo‘l ochiladi, natijada kasallikning kechishi bir muncha og‘irlashadi. Klinik belgilari. Ekzemaning klinik belgilari uni vujudga keltirgan sabablar va kasallikning muayyan rivojlanish davriga bog‘liq. U bir necha davrni o‘z ichiga oladi, ammo atipik ko‘rinishda kechishi ham mumkin. Bu sabablarning ta’sir etish kuchi, muddati va xarakteriga, nihoyat ekzema kechayotgan muhitdagi sharoitga bog‘liq. Klinik belgilariga qarab namlanib turuvchi va yarasimon ekzema farqlanadi. Davolash. Ekzemani davolash terining jarohatlangan qismini kimyoviy tozalashdan boshlanadi. U yerdagi jun qirqib tashlanadi. Terini loy va parazitlardan tozalash uchun issiq suv bilan sovunlab yuviladi. Ho‘llanib turuvchi ekzemani davolash uchun uning pufakli va pustulali davrida antiseptik dorilar, ya’ni 2-3 % li pikrin kislota eritmasi, 2-5 %li lyaps eritmasi, 4-5 % li piaktanin va brilliant yashili ishlatiladi. Ekssudat kamaya boshlagandan keyin kukun shaklidagi talk, kraxmal va boshqalarga kseroform, rux oksidi aralashtirib sepiladi, undan tashqari har xil surtmalar (Vishnevskiy surtmasi va boshqa) ishlatiladi. 56 Ekzemani davolash uchun hayvonga yaxshi zoogigiyenik sharoit yaratib,uning terisini tez-tez tozalab turish, sifatli yem-xashaklar berib boqish katta ahamiyatga ega. Dermatit. Terining chuqur qatlamlari va teri asosining yallig- lanishi dermatit deyiladi. Hamma xildagi ekzemani qo‘zg‘atadigan sabablar dermatitni ham qo‘zg‘atadi, faqatgina gangrenoz va verrukoz dermatitlar o‘ziga xos kasalliklardir. Yüklə 1,33 Mb. Dostları ilə paylaş:
|