Vodiy-ziyo

ALKANLARGA OID

BIRINCHI DARAJALI TESTLAR.
1. Metanning elektron formulasida nechta electron qatnashgan?

A) 6 B) 8 C) 10 D) 4

2. Quyidagi alkanlarning fizik xossalari to’g’ri ko’rsatilgan qatorni aniqlang.

1. C₁-C₄ gaz moddalar

2. C₅H₁₂ alkan izomerlari orasida gaz vakillari ham bor

3. Molekulyar massa ortishi bilan nisbiy zichligi ortadi

4. Molekulyar massa ortishi bilan nisbiy zichligi kamayadi

5. C₅-C₁₀ suyuq moddalar

6. Normal zanjirli alkanlarning qaynash temperaturasi izo holatidan yuqori bo’ladi.

7. Normal zanjirli alkanlarning qaynash temperaturasi izo holatidan past bo’ladi.

A) 1,2,3,5,7 B) 2,4,7 C) 1,3,5,6 D) 1,2,3,5,6
3. Alkanlarda uglerod atomlari soni ortib borishi bilan ularning izomerlar soni qanday o`zgaradi?

A) avval ortadi, keyin kamayadi B) ortadi

C) o`zgarmaydi, ortadi

D) avval kamayadi, so`ng ortadi

4. Xloroformning hosil bo`lishi qanday reaksiya turiga kiradi?

A) geterolitik mexanizm B) o’rin olish

C) elektrofil D) gomolitik mexanizm
5. Nima uchun to`yingan uglevodorodlarni parafinlar deb ataymiz?

A) qo`sh bog`i bo`lmaganligi uchun

B) almashinish reaksiyasiga kirishmagani uchun

C) oddiy sharoitda oksidlanmagani uchun

D) birikish reaksiyasiga kirishmagani uchun
5. Metan va xlor aralashmasining quyosh nuri ta`sirida reaksiya kirishishi natijasida hosil bo`lgan moddalarni toping.

A) CCl₄ va HCl B) CCl₄ va H₂

C) C va HCl D) CH₃Cl va HCl
6. To`yingan uglevodorodlarni tarixiy saqlanib qolgan nomini ayting.

A) Alkanlar B) metan qatori uglevodorodlari

C) parafinlar D) olefinlar
7. CH₃⁺ zarrachasining shaklini aniqlang.

A)Teng tomonli uchburchak B)burchakli

C)trigonal piramida D)tetraedr

8. Dekanni nechta izomeri bor?

A) 15 B) 35 D) 73 D) 75
9. Alkil galogenidlardan alkanlar olish nechanchi yil kashf qilingan?

A) 1861 B) 1828 C) 1855 D) 1869

10. Zanjir reaksiyalar sxemasini ishlab chiqqan olim?

A) Butlerov B) Vyoler

C) Vyurs D) Semyonov
11. Alkanlarning tabiiy manbalarini belgilang.

1) tabiiy gaz; 2) o’simliklar; 3) hayvonlar chirindilari; 4) tog’ mumi; 5) neft; 6) alkil galoidlar

A) 1, 2, 4, 5 B) 2,4,3 C) 2,4,5 D) 1,2,3
12. Alkan molekulasida n ta uglerod atomi bo’lsa, molekuladagi vodorodlar sonidan uglerodlar soni ayirmasini toping.

A) n+2 B) n C) n+3 D) n-2

13. Alkanlarni nomlash uchun qilinadigan ishlar ketma-ketligini tartiblang.

1) asosiy zanjirdagi uglevodorod nomi yoziladi

2) tarmoqlanish tomondan nomerlanadi

3) qaysi uglerod(lar)da, nechta, qaysi radikal mavjudligi yoziladi 4) eng uzun zanjir tanlanadi

A) 4, 2, 3, 1 B) 2,3,4,1 S) 1,2,3,4 D) 4,3,2,1
14. Kimyoviy tuzilishi jihatidan o’xshash, tarkibi bir-biridan CH₂ guruppaga farq qiladigan birikmalar.. . . . . . . . . deyiladi va CH₂ guruppa farqi . . . . . . . . . . . deyiladi.

A) gomologlar; gomologik qator tafovuti;

B) izomerlar; gomologik qator

S) gomologik farq; gomologlar

D) gomologlar; radikallar
15. Xlor metan nima uchun sovutgich sifatida ishlatiladi.

A) oson suyuqlanganligi uchun.

B) suyuqlanganda juda ko’p issiqlik yutganligi uchun.

C) bug’xolatda juda ko’p issiqlik yo’qatganligi uchun.

D) bug’latilganda issiqlik yutganligi sababli.

16. Quydagi moddalarning qaysi moddalarning tarkibida uchrashiga qarab juftlab ajrating.

1.karam bargi, 2.petrushka bargi. 3. qarag’ay daraxti,

a- C₇H₁₆, b-C₂₉H₆₀, c-C₂₀H_42.

A) 1-b, 2-c, 3-a B) 3-a,2-b,1-c

C) 2-c,3-b,1-a D) 2-c, 3-b,1-a

17. Barcha uglerod atomlari sp³- gibridlangan moddani ko'rsating.

1) propilen; 2) brometan;

3) 2,2-gimetilpropan; 4) benzol.

A) 1, 2 B) 2, 3 C) 1, 4 D) 1, 2, 3

18. Gidratlanish reaksiyasiga kirishadigan moddalar qatorini ko'rsating:

1) etilen, propilen, metilatsetilen;

2) brometan, benzol, stirol, toluol;

3) atsetilen, buten-1, izopren;

4) etan, trotil, xloropren.

A) 1 B) 2 va 4 C) 2 D) 1 va 3

19. Quyidagi sxemada A va B moddalarni ko'rsating.

Xloretan A B C D

1) CH₂=C(CH₃)₂; 2) CH₈CCl(CH₃)₂; 3) CH(CH₃)₃; 4) CH₃-(CH₂)₂-CH₃.

A) 1, 4 B) 2, 3 C) 3, 2 D) 4, 3

20. Quyidagi sxemada A, B va C moddalarni ko'rsating.

CH₃COOK A ... B C

1) etilen; 2) metan; 3) atsetilen; 4) etan.

A) 1, 2, 4 B) 2, 4, 1 C) 2, 3, 4 D) 1, 2, 3

21. Quyidagi sxemada A va B moddalarni ko'rsating.

Eten A B C D

1) 2-metilpropen; 2) 2-metilpropan;

3) butan; 4) xloretan.

A) 1 va 2 B) 4 va 3 C) 4 va 2 D) 3 va 2
22. Metanni birinchi marta olgan olimni ko'rsating.

A) Vurs B) Kolbe C) Bertole D) Zinin

23. Tabiiy gazning asosini qaysi uglevodorod tashkil etadi?

A) benzol B) atsetilen C) metan D) methanol

24. Metil radikali metan molekulasiga aylanganda valent burchak qiymati necha gradusga o`zgaradi?.

A)10,72 B) 4,28 C) D) 3,28

25. Quyidagi moddalarda izomerlar va gomologlar sonining nisbatini toping

1) 2,2,3,3-tetrametilbuta 2) 2,4-dimetilgeksan;

3) 3,3-dimetilgeksan 4) 3,3-dimetilgeptan;

5) 3,3-dimetilpentan

A) 3:3 B) 3:2 C) 2:3 D) 1:4
26. Tarkibi C₄H₉ bo’lgan alkilning radikallari soni nechta?

A) 6 B) 5 C) 4 D) 7

27. Quyidagi ifodalarni moslang.

1. Kreking reaksiyasi 2. Vyurs reaksiyasi

3. Dyuman reaksiyasi 4. Sianlash reaksiyasi

a) uglerod zanjirini bittaga uzaytirish uchun

b) uglerod zanjirini bittaga kamaytirish uchun

c) uglerod zanjirini keskin uzaytirish uchun

d) uglerod zanjirini keskin kamaytirish uchun

A) 1d:2c:3a:4b B) 1b:2a:3d:4c

C) 1c:2a:3b:4d D) 1d:2c:3b:4a
28. 1-izopropil 3-izobutil siklopentan molekulasida oksidlanish darajasi nolga teng bo’lgan atomlar soni nechta.

A) 3 B) 2 C) 1 D) 4

29. C_xH_3x-6 tarkibli alkanning izomerlar soni nechta.

A) 3 B) 5 C) 9 D) 18

30. Quydagi moddalarning qaysi moddalarning tarkibida uchrashiga qarab juftlab ajrating.

1.karam bargi 2.petrushka bargi

3. qarag’ay daraxti 4. Bazi gullarning mumida

a-C₇H₁₆, b-C₂₉H_60, c-C₂₀H_42,

d-C₂₇H_56, f-C₂₈H₅₈

A) 1-c, 2-b, 3-a, 4-d,f B) 1-a, 2-b, 3-c,f, 4-d

C) 1-b, 2-c, 3-a, 4-d,f D) 1-c, 2-b, 3-a,f 4-d
31. Alkanlarning tabiiy manbalarini belgilang.

1) tabiiy gaz; 2) o’simliklar; 3) hayvonlar chirindilari;

4) tog’ mumi; 5) neft; 6) alkil galoidlar

A) 1, 2, 4, 5 B) 2,4,3 C) 2,4,5 D) 1,2,3

32. Alkanlarni galogenlash jarayoni qaysi reaksiya turiga mansub?