Volume-25, Issue-1, January 2023 92 O’quvchilarni kasb tanlashlariga psixologik ko'maklashish

“PEDAGOGS” 
 international research journal ISSN: 
2181-4027
_SJIF: 
4.995
 
www.pedagoglar.uz
 


Volume-25, Issue-1, January - 2023
 
93
shakllanib boradi. Boshlang'ich ta'limda esa yetakchi o'quv-biluv faoliyatida 
o'quvchining kasblar haqidagi tasavvuri yanada kengayib boradi. 
2.
O'zini kasbiy bilish davri. Ko'plab kasblar haqidagi tasavvurlarni o'zlashtirib 
olgach, o'quvchi ularni u yoki bu shaklda qo'llay olishi kerak. Kasblar haqida yetarli 
bilim, ko'nikma va tayyorgarlikka ega bo'lmaganliklari sababli ba'zi o'quvchilar 
o'zlarini biror kasbiy sohada namoyon eta olmaydilar.Biroq, ularda yangi yetakchi 
faoliyat tengdoshlari bilan muloqot jarayonida o'zini bilishga bo'lgan ehtiyoj yanada 
kuchli namoyon bo'ladi. 
3.
O'zini kasbiy aniqlash davri. Ushbu bosqichda kasbiy o'zligini anglash 
yakunlanadi. Bu davr maktabni tugatgandan keyin ham davom etishi mumkin. 
O'quvchida kasbni o'rganishning aniq yo'nalishi, barqaror qiziqishlar, kasbning 
talablariga mos bo'lgan shaxs xususiyatlarining shakllanishi kuzatiladi. 
Yoshlar o'z kelajagini anglagandagina, qiziqish va manfaatlarini anglab 
olgandagina, hayotidagi ehtiyojlarini tushungandagina kasb tanlashi oson 
kechadi.Kasb insonni boquvchi asosiy omil va hayotini tashkil etuvchi asos 
hisoblanadi. Bu asosni tanlashda beriladigan quyidagi tavsiyalar va bir qator jihatlar 
foydadan holi bo'lmaydi. 
O’quvchilar uchun tavsiyalar: 
-o’zingizda qaysi kasbga moyillik va qiziqish yuqori ekanini psixologik testlar 
orqali birlamchi bosqichda aniqlab oling (bunda maktab psixologi sizga yaqindan 
yordam beradi); 
-turli kasbiy yo’nalishlar istiqbolli soha va mutahassislik to’g’risida 
bilimlaringizni mustahkamlab boring; 
-9-sinfdan boshlab asta-sekin o’zingiz tanlagan yo’nalish bilan tanishish 
maqsadida institut va universitetlarda o’tkaziladigan “ochiq eshiklar kuni”da ishtirok 
eting; 
-adabiyotlar,onlayn platformalardan yangi kasb sohalari haqida ko’proq 
ma’lumot oling; 
-istaklaringiz, qiziqish va qobiliyatlaringiz, salomatligingiz va maqsadlaringizni 
muvofiqlashtiring; 
-imkoniyat bo’lsa kasb tanlash bo’yicha malakali mutahassis bilan 
maslahatlashing; 
-tanlayotgan kasbingizdan sizga keladigan moddiy daromadni emas, balki undan 
olishingiz kerak bo’lgan ma’naviy ozuqani ham hisobga oling. 
Ota-onalar uchun tavsiyalar: 
-qanday kasb tanlashni farzandingizni o’ziga qo’yib bering; 
-siz tomoningizdan berilayotgan maslahatlar zarur va foydali, lekin ular yakuniy 
qaror bo’lmasligi yordamchi ta’sir bo’lishiga e’tibor qarating; 

---