Turlari va ularning kimyoviy ko'rinishi: Gips va angidrit mineral imyoviy tuzlashishi.
Gips (kalsiyum sulfate dihidrat):
Kimyoviy Ko'rinishi: Gips, kalsiyum sulfate dihidratning kimyoviy tuzlashishidir. Uning kimyoviy formulasi CaSO₄ * 2H₂O (kalsiyum sulfate dihidrat) bo'lib, bu esa u suv bilan o'zgarib qoladi. Gips minerali suvni saqlaydi va ko'p ishlov beruvchan harorat sharoitlarida hosil bo'ladi. Suvdan olindi va uning kimyoviy xossalariga o'zgarish bo'larak, CaSO₄ tuzini hosil qiladi.
Angidrit (kalsiyum sulfate anhidrat):
Kimyoviy Ko'rinishi:Angidrit, kalsiyum sulfate anhidratning kimyoviy tuzlashishiga ega. Uning kimyoviy formulasi to'liq CaSO₄ bo'lib, bu esa suv bilan suvni saqlamaydi. Angidrit minerali suv bilan o'zgarib qolganida, CaSO₄ tuzini hosil qiladi. Angidrit suvni saqlab qo'yish va qayiq bo'yicha ko'p yillar davomida paydo bo'ladi. Bu mineral gipsdan ajralib chiqqan, ammo uning kimyoviy ko'rinishi shunday qilib, angidrit suv bilan o'zgarib qoladi va suvni saqlamaydi.
Gips xossalari: Kalsiyum sulfate dihidratning kimyoviy xossalari.
Kalsiyum (Ca):Kalsiyum, periodik jadvaldagi 20-elementli guruhning 2-guruhiga mansub bo'lgan metall elementidir. U gips tuzida kalsiyum o'qini bildiradi va mineral tuzining asosiy komponenti sifatida muhimdir.
Sulfat (SO₄):Sulfat anionlari, gips tuzining o'ziga xos kelgusi bo'lib, ularning kimyoviy formulasi CaSO₄ (kalsiyum sulfate dihidrat) shaklida ifodalangan. Sulfat anioni gips tuzidagi gipsning kimyoviy xossalari hisoblanadi.
Dihidrat (2H₂O): Gips tuzi suv bilan o'zgarib qolganida, uning kimyoviy ko'rinishida dihidrat (2H₂O) qismini ko'rsatadi. Bu esa gips mineralining suvni saqlaydigan va hosil bo'lgan tuzining suvni ko'p muddatgacha saqlash imkonini beradigan xossalardan biridir.
Gips xossalari, kalsiyum sulfate dihidratning suv bilan o'zgarib qolgan holatida shakllanadi. Bu mineral odatda qayiq bo'yicha ko'p yillar davomida shakllangan bo'lsa-da, texnologik jarayonlar va mukammal suv iste'molining natijasida uni iste'mol qilish uchun murakkab moddalar hosil qilishda ham foydalaniladi.
