Wprowadzenie do patofizjologii/zapalenie/patofizjologia układu immunolgicznego

WPROWADZENIE DO PATOFIZJOLOGII/ZAPALENIE/PATOFIZJOLOGIA UKŁADU IMMUNOLGICZNEGO
1. Zdefiniuj pojęcia (należy zacząć od słów jest to/są to).

Patologia

Patofizjologia

Nozologia

Zdrowie

Choroba

Homeostaza

Adaptacja

Etiologia

Etiopatogeneza

Czynniki chorobotwórcze (+podział)

Choroba idiopatyczna (+przykłady)

Choroba jatrogenna (+przykłady)

Objawy choroby podmiotowe

Objawy choroby przedmiotowe

Zapalenie (+czynniki wywołujące)

Zapalenie ostre

Zapalenie przewlekłe

Nadwrażliwość

Alergia (+przykłady chorób alergicznych)

Alergen (+przykłady)

Atopia (+mechanizm reakcji atopowej i przykłady chorób atopowych)

Alergia atopowa

Alergia krzyżowa

Anafilaksja

Wstrząs anafilaktyczny

Obrzęk naczynioruchowy/obrzęk Quinckego

Choroba autoimmunologiczna (+przykłady)

Autoprzeciwciało

Mediatory zapalne (+podział)

Mediatory zapalne osoczowe (+przykłady)

Mediatory zapalne komórkowe (+przykłady)

Kininy

Aminy biogenne

Histamina

Serotonina

Bradykinina

Układ dopełniacza

Prostanoidy (+przykłady)

Prostaglandyny

Prostacyklina

Tromboksan

Leukotrieny

Czynnik aktywujący płytki

Tlenek azotu

Reaktywne formy tlenu

Cytokiny

Białka ostrej fazy (+podział, +przykłady)

Opad Biernackiego (OB, ESR)

Leukocytoza

Neutrofilia

2. Wyjaśnij jak najdokładniej różnicę pomiędzy podanymi pojęciami (w niektórych przypadkach można podać również przykłady, np. danych zaburzeń)

1. Różnica pomiędzy objawami podmiotowymi i przedmiotowymi

2. Różnica pomiędzy homeostazą i hemostazą

3. Różnica pomiędzy zapaleniem ostrym i zapaleniem przewlekłym

4. Różnica pomiędzy terminami: nadwrażliwość, alergia, atopia, anafilaksja

5. Różnica pomiędzy atopią i alergią atopową

6. Różnica pomiędzy reakcjami nadwrażliwości typu I, II, III a reakcją nadwrażliwości typu IV

7. Różnica pomiędzy chorobami autoimmunologicznymi z przewagą odpowiedzi humoralnej i komórkowej

8. Różnica pomiędzy chorobami autoimmunologicznymi uogólnionymi i narządowo-swoistymi

9. Różnica pomiędzy objawami zapalenia miejscowymi i uogólnionymi

10. Różnica pomiędzy ujemnymi i dodatnimi białkami ostrej fazy

11. Różnica pomiędzy prostacykliną a tromboksanem

12. Różnica pomiędzy terminami: nadwrażliwość typu I (anafilaktyczna) i anafilaksja

13. Różnica pomiędzy mediatorami zapalnymi miejscowymi i układowymi

14. Różnica pomiędzy mediatorami zapalnymi komórkowymi preformowanymi i syntezowanymi de novo.

3. Omów krótko zmiany naczyniowe w procesie zapalnym i ich skutki. Wymień 4 mediatory zapalne (pełne nazwy) biorące udział w zmianach naczyniowych i określ ich rolę.

Zmiany naczyniowe i ich skutki:

Mediatory: 1) 2) 3) 4)

4. Dokonaj podziału mediatorów zapalnych, scharakteryzuj je krótko, podaj przykłady mediatorów (pełne nazwy) i ich działanie.

1. Przykłady: 2. a) Przykłady: b) Przykłady:

5. Omów zapalenie ostre.

1. Wyjaśnij, czym zapalenie ostre różni się od zapalenia przewlekłego.

2. Wymień 5 objawów miejscowych zapalenia ostrego i opisz mechanizm powstawania każdego z nich.

6. Porównaj zapalenie ostre i przewlekłe. Zwróć uwagę na główne przyczyny, czas trwania, komórki zapalne zaangażowane w proces zapalny, skutki, itp.

Zapalenie ostre	Zapalenie przewlekłe

7. Wymień miejscowe i ogólnoustrojowe objawy/skutki procesu zapalnego i omów dokładnie po jednym z nich (opisz mechanizm jego powstania).

Objawy miejscowe	Objawy ogólnoustrojowe
Charakterystyka wybranego objawu:	Charakterystyka wybranego objawu:

8. Uzupełnij tabelę dotyczącą mediatorów zapalnych:

Działanie	Przykłady mediatorów (pełne nazwy)
Rozszerzenie naczyń
Wzrost przepuszczalności naczyń
Chemotaksja i aktywacja leukocytów
Gorączka
Ból
Uszkodzenie tkanek

9. Wyjaśnij różnicę.

1. Jaka jest różnica pomiędzy alergią (atopową) a atopią?

2. Jaka jest różnica pomiędzy chorobą autoimmunologiczną uogólnioną a narządowo swoistą? Podaj przykłady tych chorób.

2. Jaka jest różnica pomiędzy chorobą autoimmunologiczną przebiegająca z przewagą odpowiedzi komórkowej a chorobą autoimmunologiczną przebiegająca z przewagą odpowiedzi humoralnej? Podaj przykłady tych chorób.

10. Uzupełnij schemat metabolizmu kwasu arachidonowego w organizmie. Podaj pełne nazwy głównych enzymów katalizujących jego przemiany. Nazwij główne grupy związków powstających w wyniku jego przemian i podaj ich najważniejsze właściwości. Zaznacz, który etap przemian jest hamowany przez niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ).

KWAS ARACHIDONOWY epoksygenazy wolne rodniki IZOPROSTANY EPOKSYDY LIPOKSYNY

11. Uzupełnij schemat metabolizmu kwasu arachidonowego w organizmie. Podaj pełne nazwy głównych enzymów katalizujących jego przemiany. Nazwij główne grupy związków powstających w wyniku jego przemian i podaj ich najważniejsze właściwości. Zaznacz, który etap przemian jest hamowany przez niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ). Omów patogenezę chorób związanych ze stosowaniem leków z grupy NLPZ.

KWAS ARACHIDONOWY epoksygenazy wolne rodniki IZOPROSTANY EPOKSYDY LIPOKSYNY

1. Omów patogenezę tzw. astmy aspirynoiwej. [Uwaga: ta część pytania obowiązuje na ćwiczenie nr 5]

2. Omów patogenezę choroby wrzodowej żołądka i dwunastnicy wywołanej stosowaniem NLPZ. [Uwaga: ta część pytania obowiązuje na ćwiczenie nr 10]

12. Porównaj typy nadwrażliwości wg Gella i Coombsa. W typie II należy skupić się na głównym mechanizmie (dodatkowo można opisać tzw. V typ nadwrażliwości, jednak należy to wyraźnie zaznaczyć w tabeli).

Typ	I	II	III	IV
Nazwa
Rola przeciwciał
Ogólny mechanizm
Przykłady chorób/stanów patologicznych/odczynów
Opis wybranej choroby/stanu patologicznego/odczynu

13. Omów krótko typ I nadwrażliwości wg Gella i Coombsa

Nazwa nadwrażliwości typu I:

Mechanizm nadwrażliwości typu I:

Wymień 3 przykłady reakcji/odczynów/chorób w których występuje ten mechanizm: 1. 2. 3.

Charakterystyka jednej z wymienionych reakcji/odczynu/choroby:

14. Omów krótko typ II nadwrażliwości wg Gella i Coombsa (Uwaga!: należy skupić się na głównym mechanizmie; dodatkowo można opisać tzw. V typ nadwrażliwości, jednak należy to wyraźnie zaznaczyć w tabeli).

Nazwa nadwrażliwości typu II:

Mechanizm nadwrażliwości typu II:

Wymień 3 przykłady reakcji/odczynów/chorób w których występuje ten mechanizm: 1. 2. 3.

Charakterystyka jednej z wymienionych reakcji/odczynu/choroby:

15. Omów krótko typ III nadwrażliwości wg Gella i Coombsa

Nazwa nadwrażliwości typu III:

Mechanizm nadwrażliwości typu III:

Wymień 3 przykłady reakcji/odczynów/chorób w których występuje ten mechanizm: 1. 2. 3.

Charakterystyka jednej z wymienionych reakcji/odczynu/choroby:

16. Omów krótko typ IV nadwrażliwości wg Gella i Coombsa

Nazwa nadwrażliwości typu IV:

Mechanizm nadwrażliwości typu IV:

Wymień 3 przykłady reakcji/odczynów/chorób w których występuje ten mechanizm: 1. 2. 3.

Charakterystyka jednej z wymienionych reakcji/odczynu/choroby:

17. Omów dokładnie patogenezę następujących chorób/zaburzeń (podaj typ reakcji nadwrażliwości zaangażowany w każde z tych zaburzeń).

1. Patogeneza astmy oskrzelowej atopowej

2. Patogeneza cytopenii polekowych

3. Patogeneza choroby hemolitycznej noworodków

4. Patogeneza alergicznego zapalenia pęcherzyków płucnych (AZPP)

5. Patogeneza kontaktowego zapalenia skóry

18. Reumatoidalne zapalenie stawów (RZS) – uzupełnij tabelę.

Reumatoidalne zapalenie stawów (RZS)

Definicja:

Etiopatogeneza choroby:

Charakterystyczne objawy choroby (min. 6):

Nazwy autoprzeciwciał, które występują w chorobie:

19. Toczeń rumieniowaty układowy (SLE) – uzupełnij tabelę.

Toczeń rumieniowaty układowy (SLE)

Definicja:

Etiopatogeneza choroby:

Charakterystyczne objawy choroby (min. 6):

Nazwy autoprzeciwciał, które występują w chorobie:

20. Z niżej wymienionych chorób wybierz te o charakterze autoimmunologicznym i podziel je na uogólnione i narządowo swoiste. Następnie wybierz jedną z uogólnionych chorób autoimmunologicznych i opisz ją.

UWAGA: Nie wszystkie choroby mają charakter autoimmunologiczny!
a)

Toczeń rumieniowaty układowy, Zespół Sjögrena, Cukrzyca typu II, Reumatoidalne zapalenie stawów,

Choroba Addisona-Biermera, Choroba Addisona, Twardzina układowa, Astma oskrzelowa atopowa,
Miastenia gravis, Choroba Gravesa-Basedowa, Jatrogenny zespół Cushinga
b)

Astma oskrzelowa atopowa, Reumatoidalne zapalenie stawów, Gorączka reumatyczna,

Zespół Sjögrena, Miastenia gravis, Choroba Addisona-Biermera, Choroba Addisona,
Alergiczne zapalenie pęcherzyków płucnych, Choroba Gravesa-Basedowa, Jatrogenny zespół Cushinga
c)

Atopowe zapalenie skóry, Toczeń rumieniowaty układowy, Stwardnienie rozsiane, Mukowiscydoza,

Astma aspirynowa, Twardzina układowa, Choroba Addisona, Choroba Addisona-Biermera,

Choroba Hashimoto, Jatrogenna niedoczynność tarczycy

Choroby uogólnione	Choroby narządowo-swoiste
1	1
2	2
3	3
4	4
5	5
Nazwa wybranej uogólnionej choroby autoimmunologicznej:
Definicja i etiopatogeneza choroby:
Charakterystyczne objawy choroby (min. 6):
Nazwy autoprzeciwciał, które występują w chorobie:

21. Z niżej wymienionych chorób wybierz te o charakterze autoimmunologicznym i podziel je na uogólnione

i narządowo swoiste. Następnie opisz:

- jedną z uogólnionych chorób autoimmunologicznych

- jedną z narządowo-swoistych chorób będącą endokrynopatią [Uwaga: ta część pytania obowiązuje na ćwiczenie nr 3 i 4]
UWAGA: Nie wszystkie choroby mają charakter autoimmunologiczny!

Toczeń rumieniowaty układowy, Zespół Sjögrena, Cukrzyca typu I, Reumatoidalne zapalenie stawów,

Choroba Addisona-Biermera, Astma oskrzelowa atopowa, Miastenia gravis, Choroba Hashimoto,
Jatrogenny zespół Cushinga, Stwardnienie rozsiane

Choroby uogólnione	Choroby narządowo-swoiste
1	1
2	2
3	3
4	4
5	5
Nazwa wybranej uogólnionej choroby autoimmunologicznej:	Nazwa wybranej narządowo-swoistej choroby autoimmunologicznej:
Definicja i etiopatogeneza choroby:	Definicja i etiopatogeneza choroby:
Charakterystyczne objawy choroby (min. 6):	Charakterystyczne objawy choroby (min. 6):
Nazwy autoprzeciwciał, które występują w chorobie:	Nazwy autoprzeciwciał, które występują w chorobie:

22. Uzupełnij tabelę.

Narysuj schemat metabolizmu kwasu arachidonowego w komórce zaczynając od jego źródła, czyli fosfolipidów błonowych. Podaj pełne nazwy enzymów i powstających związków chemicznych. Omów właściwości związków powstających w wyniku działania enzymu cyklooksygenazy.

23. Uzupełnij tabelę.

Narysuj schemat metabolizmu kwasu arachidonowego w komórce zaczynając od jego źródła, czyli fosfolipidów błonowych. Podaj pełne nazwy enzymów i powstających związków chemicznych. Omów właściwości związków powstających w wyniku działania enzymu lipooksygenazy.