Buxoro davlat universiteti filologiya fakulteti

1. Olmos (arabcha — ألماس‎‎, ’almās) — tugʻma elementlar guruhiga mansub mineral, sof uglerodning kristall holidagi turi. Olmos tabiatda maʼlum barcha materiallardan qattiqligi bilan ajralib turadi va shuning uchun sanoatning koʻp muhim tarmoqlarida qoʻllaniladi. Olmos insoniyatga miloddan avvalgidan maʼlum boʻlib, dastlab Hindistonda (miloddan avvalgi 8-7 asrlarda) topilgan. Tabiy olmos turli shakllarda uchraydi. Uning miroskopik donachalaridan tortib 100 va 1000 karatli (1 karat = 0,2 gr) oʻta yirik kristallari ham mavjud. 100 karatdan ortiq yirik kristallari juda kam. Olmos oʻzining kattaligi, shakli, rangi, qoʻllanishiga koʻra, 7 kategoriya va 23 guruhga boʻlinadi. Olmos sanoatda 2 hil — zargarlik va texniklarga boʻlinadi.
Tabiiy Olmos turli shakllarda uchraydi. Uning mikroskopik donachalaridan tortib 100 va 1000 karatli (1 karat = 0,2 g) oʻta yirik kristallari ham mavjud. Koʻpincha 0,1—1,0 karatli Olmos uchraydi. 100 karatdan ortiq yirik kristallari kam. Janubiy Afrikada dunyodagi eng yirik Olmos —3106 karatli "Kullinan" topilgan (1905) va undan 105 ta brilliant yasalgan. Olmos oʻzining kattaligi, shakli, rangi, qoʻllanishiga koʻra, 7 kategoriya va 23 guruxga boʻlinadi. Olmos sanoatida 2 xil — zargarlik va texnik Olmos farq qilinadi.
https://www.google.com/search?rlz=1C1GCEU_ruUZ1046UZ1046&sxsrf=APwXEddcqjm9_wNoqEH69e6uizV7ewq-qg:1682835584522&q=Qizil+olmos&sa=X&ved=2ahUKEwjc_uuJ-9D-AhVHQ_EDHSwbAAQQ1QJ6BAgvEAE&biw=952&bih=805&dpr=1
2. Kumush.
Kumush eng muhim qimmatbaho metall elementlardan biridir. Zargarlik sanoatida oltindan keyin eng ko’p afzal ko’rilgan metall kumush, shuningdek, zanglamaydigan tuzilishi, porlashi va kimyoviy xususiyatlari bilan elektrotexnika va elektronika sanoatining muhim qismidir. Bundan tashqari, bu aksessuarlar va bezaklar uchun afzal koʻradiga metalldir.
https://cheminfo.uz/kumush-haqida-malumot/
3. Zumrad- yorqin yashil rangdagi shaffof tosh, ammo bu kristallarning rang ko’lami juda keng turli. Vazni 5 karatdan ortiq, narxi olmos narxidan ham oshadi.
4. Nefrit- buyraktosh deb tarjima qilinadi.Tarkibida magniy, vodalium, krom va temir moddasi bo’lgan silica mavjud.
5. Javohir- qimmatbaho tosh bezak buyumlari ishlatiladigan o’ziga xos xususiyatli minerallar. Javohir 10.000 chig’anoqning bittasida shakllanadi.

5- topshiriq. Mustaqil so’z turkumlari bilan ifodalangan kasallik nomlarida leksik semantik munosabatlar.

1. Radikulit- orqa miya nervlari ildizchalarinng orqada bo’yin va belda qattiq og’riq bilan namoyon bo’ladigan yallig’lanishi.
Giponimiya: a.Bo’yin yelka radikuliti b. ko’krak radikuliti, c. dumg’aza radikuliti.
2. Insult – (lotincha: insult zarba hujum qilmoq )bosh miyada qon aylanishining to’satdan buzilib, miya to’qimasining zararlanishi va funksiyalarning izdan chiqishi;miyaga qon quyilishi.
Giponimiya- gemorragik va ishermik insult.
Sinonimiya- falaj
3. Artrit- yunoncha arthron- bo’g’im, itis- yallig’lanish) – Bo’g’imlarning yallig’lanishi.
Giponimiya- monoartrit, poliartrit, spondiloartrit.
Sinonimiyasi- revmatizm
4. Meningit- infektsion etiologiyali, bosh miya va yoki orqa miya qobig’ining yallig’lanishli jarayonlaridir.
Giponimiya- Leptomeningit, paximeningitt, panmeningit.
Partonimiya- meningokokk, gemofil tayoqchalar, pnevmokoklar, tillarang stafilokokk.
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR:
( O’tkir Hoshimov “Dunyoning ishlari”.18-bet)
(In xi kyong. “Baxtli inson soatga qaramaydi”. 57-bet)
(Asqad Muxtor “chinor” romani
(Xudoyberdi To’xtaboyev “Mungli ko’zlar”)
(Alpomish dostoni. Sharq nashriyoti Toshkent-1998.107-bet)
(Said Ahmad “ufq” trilogiyasi. 89- bet.
(Said Ahmad “ufq” trilogiyasi. 89- bet.
(Said Ahmad “Qoplon” hikoyasi.
(O’tkir Hoshimov “ikki eshik orasi” “SHARQ” NASHRIYOT-MATBAA AKSIYADORLIK KOMPANIYASI BOSH TAHRIRIYATI TOSHKENT- 2012.)
(Sadriddin Ayniy “qullar” )
(Mirmuhsin “Umid”)
https://ginnes.uz/uz/articles/faktlar/7-raqami-haqida-faktlar
( https://minikar.ru/uz/children/vse-interesnoe-o-cifre-3-didakticheskii-material-po-matematike-cif )
( https://rf-gk.ru/uz/interesnye-fakty-o-cifre-0-matematika-kotoraya-mne-nravitsya-nol-v/ )
https://www.google.com/search?rlz=1C1GCEU_ruUZ1046UZ1046&sxsrf=APwXEddcqjm9_wNoqEH69e6uizV7ewq-qg:1682835584522&q=Qizil+olmos&sa=X&ved=2ahUKEwjc_uuJ-9D-AhVHQ_EDHSwbAAQQ1QJ6BAgvEAE&biw=952&bih=805&dpr=1
https://cheminfo.uz/kumush-haqida-malumot/
(Xudoyberdi To’xtaboyev ( “sariq devni minib”)
( O’tkir Hoshimov “Urushning so’nggi qurboni”).
M. Mahmudov “Mangu kuy izlab”)
( sifat; uz.m.wikipedia.org)
(Fitrat “Hind sayyohi bayonoti”) https://kun.uz