D. A. Karimova, sh. X. Shomurotova, F. S. To’xtayev

Gidrotermal suvlar. 
Dunyoning turli mamlakatlarida yer ostidan issiq suvlar 
chiqadi, chunki Yerning ichki qismida modda harorati chuqurlikka to`g`ri 
mutanosibdir. Yerning ichki qismidagi modda harorati aniq o`lchanmagan bo‘lsa-
da, haqiqatga to‘g‘ri keladi. Quyidagi jadvalda va grafikda turli chuqurliklardagi 
haroratning mo‘ljallangan qiymatlari keltirilgan. Ma‘lumki, Yerning tashqi 
qobig`ida o`rtacha geotermik gradient 20 
km
K
ga ( ya‘ni chuqurlik 1 km. ga ortsa, 
harorat 20 K ga ortadi) teng. 

---

52 
Chuqurlik, km 
Harorat, K 
0 
287 
10 
400 
33 
700 
100 
1200 
200 
1700 
300 
2000 
400 
2200 
600 
2500 
800 
2800 
1000 
3000 
1500 
3500 
2000 
3800 
2500 
4100 
2900 
4300 
3000 
4500 
3500 
50 00 
4000 
5500 
4500 
5800 
5000 
6000 
5500 
6200 
6000 
6300 
6371 
6400 
Bunday gidrotermal suvlar dunyoning Islandiya, Afrika, Kamchatka, 
Kavkaz, O‘rta Osiyo va boshqa joylarida ko‘plab kuzatiladi. O‘zimizning 
Respublikamizda Namangan, Buxoro va Navoiy viloyat (Xatirchi tumani, Oltinsoy 
qishlog‘i) larida ham ko‘plab mavjud. Issiq suvlar 1000-10000 metrdan ortiq 
chuqurlikdan chiqadi, suvning harorati 303 K dan 370 K gacha yetadi. 

---

53 
O‘rta Osiyoning issiq va qaynoq buloqlari o‘rganildi va suvning doimiy 
haroratiga asoslanib, ular quyidagi guruhlarga bo‘lindi: