M Ə h ə m m ə d t a ğ I s I d q I 1 5 0 MƏHƏMMƏd tagi siDQİ Ə s ə r L ə r I

Ə lhəqq,  öz  zəhəram iz  v ə   m əla lən g iz  m ü b ah isə  və 
m ü ca d ilə  v ə 
bəİKƏ  mühaKİmələri 
g ö zd ən  
Keçirib, 
məh- 
zu n   v ə   m əlu l  olm am aq 
namümKÜn 
v ə  q ey ri-təb iid ir.  Işbu 
d ild u z  v ə  c iy ə r siu z   h a d isən in   v ü q u su   v ə  bu  narəba  v ə  
nagübara  m ü ca d ilən in   zü h ü rü   hər  b ir  v icd a n   sah ib i  olan 
m ü səlm a n ın   v ə   hər  b ir  m ətb u at  aləm in ə  m əhəbbətlə 
x id m ə t  ed ən   üdəbanm   x a tir in i  parçalayıb,  d a ğ ıd ır  və 
p ərişa n  
etməKdədir.
Ah!  N ə  tə ə ssü fa m iz   sözlər!
A h ,  n ə  m ö h n ətəfza   fəqərzlər!!!,..
S u lta n  
M əhəm m əd 
X arəzm şah i 
ilə  
X əta n ın  
sü lh ü n d ən   y ed d i  y ü z  11  Keçlbdlr.  İnsan  d ey ll  к1,  b u   iy ir- 
m in ci  əsrd ə  M əhəm m əd  ilə   Əhm əd  v ə  Ə lin in   m abeynlə- 
rln d ə  x ü su m ən   vaqe  o lsu n .
B u n d an   əla v ə, 
indiKİ 
bu  m ü n ə w ə r   əsrim izd ə  bəni- 
n ö v i-b əşərin   əfK arında  sü lh i-  ü m u m i  m ə sə lə si  d o ğ u lu r. 
B u   su rətd ə  c ə n g i-x ü su si  v ə  n a za y i-x a n əg l  n əy lm izə  la- 
zım ıd ır?   G əl  sü lh   ed əlim ,  cən g   v ə   x ü su m ə t  n ə 
gərəKdlr?
-  İndl  sən  nəsən,  nəçisən və  Kİmsən?
-  B u   tə ə s s ü f  ü n v a n lı  bəndi  haradan  d ey lrsən   v ə  
Kİ- 
m in  tə r ə fin d ə n   deyirsən?
-  B u   m əq alən i  nə  ü çü n   yazırsan?
-  Klmə  deyirsən 
və  müxatibin  Kİmlərdir?

S u a lla rın a   cavabım   budur 
Kİ, 
m ən i-h əq ir,  nam ə- 
lu m ,  a d sız ,  sa n sız   v ə   şa n sız  bir 
adam am .  B u   tə ə s s ü f 
ü n v a n lı  b ən d i  ə w ə l a   xeyri-u xb an ə  v icd a n ım   m ən i  vadar 
e td iy i  ü çü n   v ə   sa n iy ən   y a zıla n   bəndlərdə  ta q ətfə rsa   fə- 
qərələrə  h ü zn   v ə   h əsr ət  ilə   b axan   ham ı  m ü səlm an   qar- 
d a şla rın   tə r ə fin d ə n   deyirəm .
B u   m əq alən i  isla h i-tə r ə fe y n   ü çü n   b itə rəfa n ə  x əy a l 
ilə   m əh zi-ərz  v ə   m ərəzdən  x a li  bir  h al  ilə   yazıram   və 
m ü x a tib lərim in   ə w ə lin c is i  «Ş ərq i-R u s»u n   m öhtərəm   sa- 
hibi- 
im tiy a s ı  M əm m ədağa, 
İKİncisi 
«K asp i» n in   iz z ə tli 
m ü d iri  Ə lim ərdan  b əy,  ü çü n cü sü   elm   v ə  ədəb  ilə   iştih a r  
v ə  im tiy a z   tap an   Əhm əd  b əy A ğ a y ev   cən ab larıd ır.
MəKtubumun 
əw əlin d ə 
M əm m ədağadan 
qalibanə 
v ə 
məxsusanə 
təvəqqö  eləm işəm  
Kİ, 
bu  məqaləyə  möhtə- 
rəm  cəridəsində  yer  versin.  İndi 
siz in  
hər  üçünüzdən 
də 
niyazməndanə 
x a h iş  edirəm  
k
İ, 
bu  m əq alən i 
diqqətlə 
oxuyub, 
m iza n i-m ü la h izəy ə 
alandan 
sonra  əg ər 
məruza- 
tım ı 
mütabiqi vaqe  və  həqiqətə  məqrun və  və  xeyirxah- 
lığ a  
şamil  görsəniz,  mühərrirlİK  və  ədiblİK  cənbəsinə 
və  insaniyyətə  şayan  olan  hiss  və  vicdanızla  qəlbən  və 
qalibən, 
can ən  
və  xəyalən  bir-birinizlə  müsalihə  edib,  bu 
İKİdilli  və  süxənçin  olan  qələmin  mücadiləsinə  dil  və 
Könül  bağlamayın və  bu  üzü  qara  mürəKKəbin vasitəsilə 
düruyə  olan  Kağızda  bir-birinizi  xəcalət  və  dilgəran  və 
bəİKƏ 
nəşiman 
və 
pərişan  etməyin.
M ətləb i  qələm   ilə   bundan  artıq   açıq  v ə   ayd ın   yaz- 
m ağa  iq tid a rım   yoxd u r.
Ə lh a sil,  ə g ə r  m abeynizdə  m ühibbanə  v ə  bəradəra- 
nə  m ü sa lih ə  m üqərrər  o lsa   v ə  m inbəd  (bundan  sonra) 
bu  tə ib lili  Kİnayə  v ə   təq riza tın ız  « N əsiy y ən -m ən siy y ən »  
q alsa,  ol  v a x t   m ən  Kəndim i  izh a r  etm əy im ,  ix la s   v ə  ira- 
d ətlə  in s a n iy y ə t  nam inə  sizlərə  səm im i  d ü a g ü   olaram . 
Ü m um   qədrdan  v ə   qədrşünas  v ə  m a a rifp ərəst  şə x slə r  
də  m əsru rən   v ə 
mütəşəKKİrən  sizlərdən 
ra zı  v ə  m əm nun 
olarlar.  Ə gər  X ü d a  nəKərdə  (A llah   eləm əsin )  hən uz 
q əlb lərin iz 
Kədərdən 
x a li  olm ayıb sa  «İnzər  ila   m a  qalə 
v ə   la tən zər  ila   m ən  qalə»  v ə   «Vər  n e v iştə   ə s t  pənd  bər 
divar»  m əzm u n u n a  m ü ltə fit  olm ayıb,  d e y ə sin iz  
k İ ,  
«Bu 
v a iz   ...  v ə   b u   n a seh i-x ü d fü ru ş 
Kİmdir  kİ, 
b izlərə  belə 
m öizə  v ə   n ə sih ə t  eləyir?»
Onda  m ən i  lən   v ə  tən əyə  m ü stəh əq q   v ə  şətəm   və 
n a səza y a   səza v a r  g ö rəsin iz,  ol  v a x t  m ən  öz  m əh əlli-

iq a m ətim i  v ə   ism   v ə  ad resim i  tö v z ih ə n   v ə  m əşru h ən   hər 
İKİ 
id a rəy ə  yazaram .  TainKİ  m ən i  lə n ə t  v ə   sö y ü şə  layiq  
b ilib ,  hər  nə  qədər 
k
İ,  d ilh a x ın ız d ır   sö y ü n .  ÇüıiKİ  rtıən 
d o stla rın   is la h ı  v ə   m illə tin   səla h ı  ü çü n   h ər  b ir  n ifr in   və 
narəba  sö z lə r i  Kəndi  canım a  n u ş  v ə  g u v a ra   b ilirəm .  Mə- 
n im   də  qabaqca  qəlbi  n ifr in im  budur.
Indi  mən 
sizin 
mühaKİmə 
m ə c lisin iz i 
nəinKİ 
yalnız 
özü m , 
bəİKƏ  ümum 
x ey irx a h   v ə 
sülhpərvər  müsəlmanlar 
tərəfindən  birhəm  edib,  aləm-mənada  bir  məclis  tərtib 
və 
s iz in  
hər  üçünüzü  mütəvəqqeən  və  mütəvazeən  о 
məclisə  dəvət 
edib, 
h ətta 
cənabi-m ərahim   adab  H acı 
Zeynalabİdin 
T ağıyevə  də 
zəhmət  verib,  bir  neçə  mün- 
viflər  ilə  о  məclisə 
çağırıb , 
Kamali-əcz  və  illah  ilə  qə- 
rəzsiz  və  riyasız  və  hər  günə  Kİnayədən  xali  qabaqca 
«Ş ərq i-R u s» u n  
hörmətli  müdirinə  xitab  edib, - deyirəm
Kİ:
-  E y  m a a rifin   m ühibbi  M əm m ədağa!
M ən  sən i 
uzaqdan-uzağa  tanıyıb 
v ə 
görməz-bilməz 
bilirəm  
Kİ, 
sən  
həqiqi  surətdə  qəyur 
v ə 
tündməcac 
və 
hər  bir  ərəz  və  mərəzdən  ari 
v ə   elm ü 
ədəb  d u starı  bir 
şəxssən  Ki,  ömrünü 
ə w ə ld ə n  
indiyə  Kİmi  Kamalat 
v ə  
ədəbiyyat  yolunda  sərf  edibsən. 
H eç 
bir  v ax t  elm  və 
ədəb 
dairəsindən  Kənara  düşməyib,  Kəndi  səy  ictihadın 
səmərəsindən  və  m aarif  və  Kamalata  təbii  olan  meyl  və 
r ə ğ b ə tin  
sayəsində  həmişə  seyrü  səyahətdə 
olu b  
və 
müddətlərcə 
F irən g ista n d a   əm rah i-övq at 
edib,  ümum  və 
fünuni-  mütənəbbiədən  Kafi  dərəcədə  bəhrəmənd  olub, 
neçə-neçə  şərqi  və  qərbi  dillərə  darK  olubsan. 
X ü sü sən  
həKİmi-haziq  Kimi  bunu  da  dəryaf  edibsən 
kİ, 
mərizə 
(xəstəyə)  m üxtəlif  bir  müalicə  edəndə  qəl  ( 
)  maddə
olmaz. 
Ə gərçi 
mərəzi 
t ə x f if  
tapıb,  səhhətə  mübəddəl 
olur,sa. da,  amma 
yen ə 
m üruri-zam an  ilə 
о 
müzmin  mə- 
rəz  övd  edib  (qayıdıb)  mərizi  (xəstəni) 
həlaK 
eylər. 
Y ən i 
m illətin 
cə h a lət 
dərdinin  dərmanı  ülum   və  m aarifdir.
0   ülum   və  m aarif  xəzinəsinin  əw əlincisi  m iftahı 
mÜKəmməl  əlxfbadır. 
Odur 
Kİ,  neçə  illərdir  zəhmət  çə- 
Kİb,  əlhəmdulah  kİ,  axırda  bu  mÜKəmməl  əlifbam n  tər- 
tibinə  müvəffəq  olmusan. 
Əlhəqq,  bu 
əlifbaya  əlibbayi- 
Kəbir 
d e y ilsə ,  la y iq d ir.  Zira 
kİ,  onun 
ilə  
hər  bir 
lisan d a 
olan  Kəlmə  və  Kəlası  düz  yazıb,  səhvsiz  və  d ü rü st  oxu- 
maq  mümKÜndür.  A xırda  bu  əlifbanm  rəvac  və  intişa- 
n n a   və  həm 
də 
millətin  və 
raəd ən iyyətin   izd ia d ın a   ə w ə -

lin c i  v a s itə   ana  d ilin d ə  b ir  cərid ən in   ih d a sıd ır.  Ş im d i 
A lla h  
tabarəK 
v ə  taalaya  çox  şüKÜrlər  o lsu n  
Kİ, 
onun  da 
izn   v ə   in tişa r ın a   m ü v əffəq   olubsan.
İşbu 
tə fsila td a n   h a sili  Kəlam ım   şu d u r 
k İ ,  
əgər 
«Ş ərq i-R u s»u n  
sü tu n la r ı  qələm   m ü ca d iləsi  ilə   o lsa   və 
onun  q iy m ə tli  sə h ifə lə r i  təriz  v ə   Kİnayə  ilə   zaye  b u lsa,
ol  v a x t  cərid ən in   ədəbi-davam ı,  cərid ən in   ədəm i-dava- 
m m da,  əlifb a n ın   əd əm i-in tişa rı  əlifb a n ın   əd əm i-in tişa - 
rında  ə b n a y i-m illə tin   m aarifdən  m əhrum   o lm ağı  m əznun 
və  bəİKƏ  y əq in d ir.
Ş im d i  bu  m ühüm   əm rin  icab ı  ü çü n   v ə  işb u   böyÜK, 
m ü fid ,  m illi  v ə   m ötəbər  x ə y a lı  q ü w ə d ə n   fe lə   g ətirib , 
m ey d a n i-h ü su la   və  zü h u ra  qoym aq  ü çü n   acizan ə  və 
m ü x lisa n ə   m ü təvəq q e  olub,  deyirəm   Kİ:
-  İn cim ə,  dur 
çal  qələm ,  m ən  sən ə  qurban  olum , 
şü rü ş  v ə  qovqa  n əd ir,  sü lh   v ə  m üdaraya bax!!!
O ndan  son ra  ü zü m ü   K am ali-m əhəbbətlə  Ə lim ərdan
bəyə  tu tu b ,d e y ir ə m  
Kİ:
-  E y  m illə tin   m a y e y i-iftix a r ı  v ə   ey 
Kam alat 
v ə  ədə- 
b iy y a tın   tə r ə fd a r ı  Ə lim ərdan  bəy!  İllərcə  zəh m ət 
çəKİb, 
İKmal  v əch  
ilə 
elm   v ə  к а т а !   tə h sil  ed ib sən ,  tə h sild ə n   fa- 
riq   oland an   son ra  cənab  N əcəbbəy  V əzirovu n  
İKİnci  ko- 
m ed iy a sın d a  
zİKr 
olırnan  p əh ləvan an i-zəm an əd ən   ol- 
m ayıb san ,  hər  b ir  m ə n fə ə ti-şə x siy y ə   v ə   ic ra z i-n ə fsa n iy - 
yəd ən   sə r fi-n ə z ə r   edib,  ü lu m   və  m aarif  v ə   əd əb iy y a t  tə- 
r ə fd a r lığ ım   dəröhdə  ey ləd in .  N eçə  illə r d ir  
k İ ,  
«Kaspi» 
q ə z e tə sin in   m ü d iriy y ətin d ə  zəh m ətlər  çəKİbsən  və  о  qə- 
ze tə  ru s  lisa n m d a   old u ğu   ü çü n   m ü səlm an   aləm in ə  bir 
para  x a in   n əzərilə  baxm ayanlara  v ə   m ü səlm an lar  əley- 
h in d ə  b əzi  m ü b h əfza  və  tö h m ətən g iz  y a z ıla n   yalan   xə- 
bərlərə  d ö v lət  d ili  ilə   cavab  verib ,  biz  Q afqaz  m üsəlm an- 
la r ın ın   d ö v lətə  v ə  v ətən ə  olan  h ü sn i-səd a q ə tim izi 
isbat 
edib,  hÖKumət  n əzərin ə  y etirib sən .  BaKi 
Kİmi 
şəhərdə 
n eçə-n eçə 
ru s 
və 
müsəlman  məKtəblərinin 
təşKİli 
x ü sü sü n d a   çəKİlən  zəh m ətlərə  v ə  tə şv iq lərə  sə n in   də  iş- 
tiraK in  v ə  iştih a q ın   olm ağı 
m əlu m u m u zd u r.  H ər  bir 
təsisati-x ey riy y ələrə, 
aclıq   o lsu n ,  zəlz ələ   o lsu n ,  cəm iy- 
y ə ti-x e y r iy y ə   o lsu n   əlin d ən   g ə ld iy i  qədər  ia n ə  cəm   edib, 
g ö n d ərd iy in   heç  v a x t  yad ım ızd an   çıx m a z.  B u   da  m əlum - 
dur 
Kİ, 
«Şərqi-R us» 
Kimi  türKİ 
d ilin d ə  n eçə-n eçə  cəridə- 
lər  n əşr  o lu n sa ,  həm Karlıq  v ə  həm əfK ahq  cən b əsilə  ha-

mıdan  artıq   şad  və  xoşnud  olan  sənsən,  onun  təKrarına 
hacət  yoxdur.
..............sü x ə n   m ərd i-sü xən d an a  yaraşm az.
Ə lb əttə, 
ru sca   b ilm əyən  
v ə 
q əzetə 
oxu m ayan  
m ü səlm an lard an   «Şərqi-R us» 
Kİmi 
ta zə  b ir  ru zn am ə  çı- 
xanda:  «H eç  o lm asa  b ir  a lım ,  b axım ,  gö rü m ,  n əd ir, 
n ecəd ir  v ə   n ə  yazıblar»  -  d eyən lərin   ə lin d ə  görü b ,  əgər 
o x u y u b ,  anlam asa  da,  yen ə  sən   b izlərd ən   a rtıq   m əsrur 
v ə  m ə şu f  olu rsan .
M əm m ədağa  cənab  H a cın ın   b arəsin d ə  ö zü n ü   haqlı 
görü b ,  b ir  şe y   y a zm ış  o lsa   da,  dübarə  Ş əfiq ə  x a m m m  
tə q r iz i  zim n in d ə  y a z d ığ ı  tə h sin   v ə   h ü q u q şü n a slığ ı  təla- 
fe y i-m a fa t  v ə  iltiy a m i-cəra h a t  ü çü n   K İfayət  deyilm i?!
B əradərim   Ə lim ərdan  bəy!  Sən  elm in   h avad arısan , 
sən   m a a rifin   d u sta rısa n ,  sən   q əzetən i  m əd ən iy y ət  v a si- 
t ə s i  b ilib ,  q əzetə  m əşələsin i  əld ə  tu tu b ,  zü im əti-cəh a - 
lətd ə  q alan ları  sərm ən zili-səa d ətə  yetirm əK   istə y ir s ə n , 
əzizim !
B əs 
bu  nə  inqilab  və  KÜdurətdir? 
B u 
nə  etiraz  və 
ləcabətdir?
Izhari-Kİn  şüari-dili-zarın  olmasm,  Ь э т к а г   ilən 
cindal  sənin  к а п п   olmasın.
N ö v b ət  cən ab i-A ğayevə  g əlin c ə  о  cənabın  ü zü n ü  
KÖrməmişəm. 
A m m a  sözü n ü  
görmüşəm.
«Söz  on u n   sa h ib in in   g ü zg ü sü d ü r»   m əfh u m u n ca   bi- 
lirəm  
Kİ, 
ona  heç  bir  söz  dem əsəm   d ə,  о  cənab  ö zü   b ilir 
Kİ, 
m ən  nə 
deməK 
istəy irə m .
ÇüriKİ  n əv isən d ə  d an ət  к е,  dər 
name 
ç is t   (ona  görə 
Kİ, 
yazan bilir 
kİ, 
məKtubda  nə  yazılmışdır).
A m m a  onu  özüm ə  m ü xatəb   fər z  edəndə  qəlbim də 
b ir 
mənəvi 
b ə şşa şiy y ə t  peyda  olu r.  Odur 
kİ, 
sə fa y i-x a tir  
ilə   deyirəm :
“  E y  əd əb i-sü xən b ər  v ə  ey  ləb ib i-m aarifp ərvərim  
Ə hm əd  bəy!
S ən in  
d ərəcəy i-d a n işin ə  və 
məratibi-Kamalatına 
d o st  v ə  
düşmən 
səh h ə  qoyubdur.
«Ülviyyəti-əfKarda  əngüştnümasan».
S ən in   vü cu d u n   m öhtərəm   bir  zat  v ə  z a tın   b ir 
kİ- 
ta b x a n əy i-h əy a td ır.  ƏfKarında  v ü s ə t  v ə  q ələm in d ə  sü rət 
ço x d u r.  R əşəh ati-q ələm in d ən   tə r a v ü t  edən  s ə tir lə r   zi- 
ra ə ti-m a a rifim izə  b ir  b aran i-rəh m ətd ir.  Y a z d ığ ın   məqa-

lələr  ib r ə t  a y n a sı  v ə   m ə lif  e td iy in   risa lə lə r  q eyrət  taziy- 
a n əsid ir.
Sən  d il  ilə ,  əl  ilə   v ə  qələm   ilə   m illə ti  m a a rif  v ə  mə- 
d ə n iy y ə tə ,  əx la q   v ə  in sa n iy y ə tə   rəh n ü m alıq   (h id ayət) 
ed irsən .
B əs  b u   n ə  səh v   n isy a n   v ə   bu  nə  q ü su r  v ə   nöqsan-
dır?
«B u  b əzm in   badənuşu  m əst  o lu r,  am m a  xarab  ol-
m az » .
N eçə  illə r d ir  
Kİ, 
K rım   «T ərcü m an»m ın   y a n m   vərəq 
q əzetəsin d ən   q eyri  m əgər  m illi  d ild ə  b izim   cərid əm iz  var 
idi?
ly ir m i  ild ir  
Kİ, 
K rım   «T ərcüm an»!  n əşr  olunur. 
H ələ  in d i  də  on u n   h ər  bir  sü tu n u   şa y a n i-tən q id d ir.  İn- 
d iy ə 
Kimi 
«T ərcüm an»ın»  tən q id in ə  dair  çox  m ü fə ssə l 
m əq alələr  y a zılıb d ır.  B urada  «Ş ərq i-R u s»u n   ih d a sın a   nə 
üçün  təşəKKÜr 
etm əm əliyəm ,  cənab  H a zı  Z eynəlabidin 
a ğ a n ın   əq id ə si  budur  Ki,  Kaş  in d i b izim   y ü zlərcə  «Şərqi- 
R us»  Kİmi  carid əm iz  o layd ı.  M ən  bu  sö zü   H a cın ın   tərə- 
fin d ə n   iz n s iz   dem irəm .  Ə lim də  isb a tım   v ard ır.  H acı 
ə fə n d in in   isla m iy y ə t,  in sa n iy ə t,  m əd ən iy y ət  aləm inə 
olan   m ey l  v ə  rəğ b əti  v ə b u   g ü n   də  sə rf  e td iy i  h im m əti  və 
s ə x a v ə ti  v ə 
fədaKarlığı 
barəsində  qələm   çəKməK  m ənim  
v ə z ifə m in   x a ricin d əd ir.
G ünəşə  iş ıq  
deməK 
tö v z ih i-v a z ih a t  q əb ilin d ən d ir.
0   cən ab ın  
cəm i  ia n ə  v ə   x e y r a tı,  eh sa n a tı,  şərhi- 
h a h -v ə   tərc ü m e y i-əh v a lı  m ü fə ssə l  r isa lə lə r  v ə  r u si,  tür- 
Kİ,  x ü su sə n   fa r s i  q əzetəlrin in   v a s itə s ilə   n əşr  o lu n d u ğ u  
ü çü n   burada  tə f s ilə   h acət  yoxd u r.  A m m a  cənab  H a cın m  
m əhz  q əzetə  x ü su su n d a   olan  m ey li  v ə  q əzetən i  fəv a n d   və 
m ən a fein ə  d air  olan   əqand  və  x ə y a la tı  b ir  m ü fə ssə l  mə- 
qalə  ilə   «Ş ərq i-R u s»d a  ayrıca  dərc  olunacaqdır.
Ə lh a sil,  etib ar  y o lu   ilə   b ir  neçə  dəqiqəlİK 
təşKİl 
et- 
d iy im   s ü lh   m ə c lisin in   vacib  ü l-eh tiram   əfra d ın a   bundan 
a rtıq   z ə h m ə tə fz a   olm ağın   və  tə ğ a z a sı  y o x d u r.  İn d i  cə- 
n ab i-H acı  v ə  ham ı  m ü n siflər  bir  əqidə  v ə   b ir  lisa n   ilə  
hər  ü çü n ü zə  ü z  tutub:
- 
B undan  sonra  nə  «K aspi»də,  nə  «Ş ərq i-R u s»d a  bu 
g ü n ə 
m əla l  g ə tir ə n   v ə 
KÜdurət 
artıra n   b əndlər  n əşr 
o lu n m a sın .  Q on şu larım ızın  
hərəKətlərindən 
ib rət  alayım . 
Q əzet  y a za n   v ə  q əzetə  o x u y a n ,  x ü su sə n   «K asp i»də  və 
«Ş ərq i-R u s»d a  n əşr  olan  b ən d ləri  o x u yan   sa ir  m illətlər-

dən  x ə c a lə t 
çəKəlim, 
D o stla rı  m əh zu n   v ə   d ü şm ən ləri 
m əm ım n   etm əy əlim .  TainKİ  b ig a n ələr  b iz lə rə  g ü lm ə sin  
v ə  y a z ıç ıla r   siz d ə r i  təm əsg ü r  v ə   esteh za   e tm əsin .
C əridələrdə  h əm işə  əd əb iyyat  b əh sin d ə  qələm   m ü- 
c a d ilə si  x o şn ü m a d ır.  M ü h a v ira ti-elm iy y ə,  m ü n a zira ti- 
fə n n iy y ə   v ə   m ü b a h isa ti  ədəbiyyə  ilə   m ü ca d iləy i-h əsən ə
etməK  m ənfəətbəxşıdır.
«Əlaqə  b ir 
olucaq  d illəri  ittih a d   eylər»  d əlild ir
ona.
H am ı  b ird ən   ayağa  durub,  s iz i  öpüşdürüb  v ə  barış- 
d ırıb   v ə  siz   də  h üzuri-qəlb  və  sə fa y i-x a tir   ilə   m ü ca fih ə 
edən  v a x td a   L isan   ül-qeyb^^  uca  sə s  ilə   deyir;
B iy a   к е,  n ö v b əti-sü lh   ə s t,  d u stiy ü   ira d ət,
B eşərte  апке,  nəKuim  əz  g ü z ə ştə   heKayət.,
T ərcü m əsi:
H əl  Kİ,  s ü lh ,  d o s tlu q  v ə   ir a d ə t  v a x tıd ır ,
О  ş ə r t lə   Kİ, 
Keçmişdən  danışmayaq.
Sidqi
1. 
« L isa n   ü l-q eyb »  H a fiz i-Ş ir a z iy ə   d ey irlər.  H ə 
in   b e y t  də  on u n d u r.

MƏKTUBLAR

Ə z iz i-тдп  M ə ş ə d i  Tağı!
S a ğ   v ə   sa la m a t  İrəv a n   şə h ə r in d ə   v a r ıq .  S ə n in  
İr ə v a n a  
gəlməK 
m ə s ə lə n   b a r ə sin d ə   M əh əm m əd q u lu b əy  
v ə   M ə şə d i  Q u rb a n əli  ilə   b ah əm   ç o x   v ə   b ir   n eç ə  d ə fə  
sö h b ə t  eləm işİK .  T ə f s ila t ı  M əşəd i  Q u rb a n əli,  -   b u   g ü n - 
lə r d ə  
Kİ, 
gələcəK 
N a x ç ıv a n a ,  -   ö z ü   sə n ə   d e y ə r .  A m m a  
b ən d ə  b u n u   ər z  ed ə  b ilə r ə m  
Kİ, 
in d i  ilin   o r t a s ı  o lm a q  
səb əb ə  h eç  b ir   v ə c h lə  
mümKÜn 
o lm u r  sə n ə   y e r  
eləməK, 
İr ə v a n   r u s-m ü sə lm a n  
məKtəbində  mümKÜndür, 
sö z 
y o x ,  s ə n ə   y e r   t ə y in  
eləməK, 
am m a  sö z   b u r a sın d a d ır  
Kİ, 
in d i  b u   s a a t  y er  y o x d u r  
və 
ə g ə r  
sənə 
z o r   ilə   y e r  
e lə m ə y ə   d u r sa q ,  la z ım d ır  
kİ, 
b a is  o lm a q   m ü ə llim lə r in  
b ir is in in   x a r ic   o lm a ğ ın a .  O dur 
k
İ,  m ə s lə h ə t  b elə 
g ö r ü ld ü  
Kİ,  hələlİKdə 
sə n   orad a  ö z  iş in lə   m ə ş ğ u i  ola- 
sa n   v ə   səb r  e lə y ə s ə n , 
çüriKİ 
A lla h   səb r  e lə y ə n lə r i  d o s t 
t u t u r   v ə   sə b r  fə r ə c lə r in   m ü fta h ıd ır .
D ə x i  n ə  y a zım ?
« M əh əm m əd h əsən   ə m in in   e ş ş ə y ln i»   is t ə y ir ə m   ya- 
zıb   g ö n d ə r ə m ,  se n z o r   iz n   v e r s in ,  Ir ə v a n d a   çap  e lə td i- 
rim . 
H ə r ç ə n d   a ğ lım  
Kəsmir 
ca m a a t  o x u s u n .
D ü n ə n   M əşəd i  Q u rb an əli  b iz d ə   id i.  B ir   q ədər 
sö h b ə t 
elədİK, 
so n r a  
çıxdı 
g e td i.
H a v a   ç o x   so y u q d u r .