Kapital istehsalın ən mühüm amilidir, iqtisadi nəzəriyyənin klassikləri A.Smit və
D.Rikardo istehsal amili kimi kapitalı istehsal vasitələri hesab edirlər. Eyni zamanda,
iqtisadçılar əsas kapital və dövriyyə kapitalını bir-birindən fərqləndirirlər.
Əsəs kapital
uzun illər istehsal prosesində fəaliyyət göstərən və bir neçə istehsal tsiklinə xidmət
edən artıq maddiləşmiş kapitaldır, yəni əsas istehsal fondlandır. Digər növ kapital bir
istehsal tsiklində iştirak edərək öz dəyərini istehsal olunan məhsulun üzərinə keçirən
kapitaldır. O,
dövriyyə kapitalı, yəni dövriyyə istehsal fondlarıdır. Dövriyyə
kapitalına xərclənən pul vəsaiti məhsul satıldıqdan sonra sahibkara tamamilə qaytarılır.
Ancaq əsas kapitala çəkilən xərclər belə tezliklə ödənilə bilməz.
Əsas
istehsal fondları istehsal prosesində uzun müddət iştirak edən, öz natural
formasını saxlayan və öz dəyərini istehsal olunan məhsulun üzərinə tədricən, hissə-
hissə keçirən istehsal fondlarıdır. Onun tərkibinə binalar, tikililər, ötürüçü qurğular,
maşın və avadanlıqlar, nəqliyyat vəsaitləri, alətlər və təsərrüfat inventarları daxildir.
Dostları ilə paylaş: