Mühazirə mətnləri F. ü. f d. R. Hümmətova I mövzu: Morfologiya haqqında məlumat

7. Morfemlərlə bağlı uyğunluğu müəyyən edin.
I Kök morfem
II Şəkilçi morfem
1- Bu morfemlər qrammatik mənadan başqa, həm də leksik anlayışı ifadə edir.
2- Bu morfemlər yalnız qrammatik anlayışlar bildirir.
3- Sözün əsasını təşkil edir.
4- Sözlərin bir-birinə bağlanmasında, sözlər arasında əlaqə yaratmaqda çox mühüm rol oynayır.
5- Sabit qalır, dəyişmir.
6- Qrammatik kateqoriyalar məhz onlarla reallaşır.
7- Yeni söz yaradır.
A) I 1,3,5; II 2,4,6,7
B) I 2,3,6; II 1,4,5,7
C) I 1,2,5; II 3,4,6,7
D) I 4,5,7; II 1,2,3,6
E) I 3,4,7; II 1,2,5,6
8. Uyğunluğu müəyyən edin.
I Qrammatika
II Qrammatik quruluş
1- Dilin milli orijinallığının qorunub-saxlanılmasında mühüm əhəmiyyət daşıyır.
2- Əvvəllər “hərfə, yazıya aid” mənalarını bildirmiş və ilk dəfə Platonun əsərində işlənmişdir.
3- Dildə olan bütün prosesləri idarə edir.
4- Fikri maddi dil cildinə salır, nitq onunla reallaşır.
5- Onun mühüm xüsusiyyətlərindən biri mücərrədlik və ümumiləşdirmədir.
A) I 2,5; II 1,3,4
B) I 1,2,4; II 3,5
C) I 2,4; II 1,3,5
D) I 3,5; II 1,2,4
E) I 2,3,5; II 1,4

İstifadə edilmiş ədəbiyyat

1. R.Hümmətova. Ana dili –II. Bakı 2019
2. M. Hüseynzadə. Müasir Azərbaycan dili. Morfologiya. Bakı, 2007
3. B. Xəlilov. Müasir Azərbaycan dilinin morfologiyası. I-II hissə.
Bakı, 2000-2003
4. Kazımov Q. Müasir Azərbaycan dili (morfologiya). Bakı, 2010
II Mövzu: Nitq hissələri. Nitq hissələrinin təsnifi prinsipləri: İsim
Plan:

1. 
   Nitq hissələrinin təsnifini şərtləndirən amillər
   
2. 
   İsim, xüsusiyyətləri və lüğəvi məna qrupları
   
3. 
   İsmin quruluşca növləri
   
4. 
   İsmin mənaca növləri
   
5. 
   Qrammatik kateqoriya anlayışı:ümumi və xüsusi kateqoriyalar
   
6. 
   Kəmiyyət kateqoriyası və yaranma üsulları
   
7. 
   Xəbərlik kateqoriyasının mahiyyəti
   
8. 
   İsimlərdə hal kateqoriyası
   
9. 
   İsimlərdə mənsubiyyət kateqoriyası
   
10. 
    Testlər və suallar