O 'z b e k ist o n respublikasi oliy va 0 ‘rta m a xsus t a ’lim vazirlig1
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- / „ - / , = --------- = k h ( c r v - a x)
|
to{ty
- / x) hamda a burchakka bogMiqdir. Agar qutblanish tekisligi bosh o ‘q!arning birini yo ‘nalishi bilan mos kelsa, sin2or = 0 boMadi. B unda ek ran n in g tegish li n uqtalari qoron- g ‘ulashadi. Bundan tashqari fazalar farqi t v ~ t , со- ------- ty n songa karrali boMgan nuqtalar со — - — — n n da ham ekranda qora tasm alar paydo boMadi. Bu yerda n istalgan butun son. N atijada ekranda kelib chiqishi ikki xil boMgan qora tasm alar vujudga keladi. Avvalambor, bosh o ‘qlar bilan qutblanish tekisligi o ‘zaro mos tushgan holda paydo boMgan bir yoki bir necha qora tasmalar. Bunday chiziqlar izoklin (izopona) deb ataladi. Qora tasm alam ing ikkinchi turkumi 0, n , *v~tx 2 л ga karrali boMgan — ifodaga mos keladi. Tajribalam lng ko‘rsatishicha, fazalar farqi (yorugMikni O y va Ox tek- isliklaridan o ‘tish vaqtlari orasidagi farq) cry va ft й . . . / „ - / , = --------- = k h ( c r v - a x) cy c* Bu yerda К - materialning optik aktivligiga bogMiq boMgan proporsio nallik koeffitsienti. Binobarin, tasm alaming ikkinchi xili uchun kuchlanishlar farqi t x o ‘zgarmas miqdordir: Bu yerdagi n - tasmaning tartib raqami deyiladi. Proporsionallik koeffitsienti К (optik doimiylik) namunani tajribadan ilgari oddiy c h o ‘zilish g a sinash o rqali aniqlanad i. A gar q u tb lan gan yorugMikda namuna materialidan ishlangan sterjen cho‘zilsa va undan kuch lanish qiymatlarda o ‘tib tursa, namunaning ekrandagi tasviri ketma-ket qorayadi. 2 л Ikki qorayish orasidagi yukni oMchash orqali cr - —^ aniqlanadi, keyin со ning mazkur qiymati uchun k koeffitsienti topiladi. Modeldagi qoramtir tasmalar izoponalardan yengil farqlanadi. Agar pol yarizator birgalikda og‘dirilsa, ya’ni a burchagi o ‘zgartirilsa, izoponalar o ‘zining shaklini o ‘zgartiradi. cr,, - c r tasmalari esa o‘zgarmas boMib qola- veradi. Tekis modelning kuchlanish holatini tekshirishda shu usuldan foy- dalaniladi. Kutblanish tekisligini og'dirish yoMi bilan (ko‘pincha 5° interval bilan) izoponalar oilasi tuziladi. Izoponalar asosida modelda bosh kuchlaming trayektoriyalari qiyinchiliklarsiz quriladi. Agar polyarizator va analizatorlam ing holatini o ‘zgartirmay, modelga qo'yiladigan yukni o ‘zgartiriIsa, modelning tasvirida tasm alam ing paydo boMishi va siljishini ko‘rish mumkin. Masalan, prizmatik brus egilganda I5.17-rasmda ko ‘rsatilgan tasmalar sistemasi hosil boMadi. 2ж _ 2 л _ 2ж 0; — ; 2 — ; 3 — ; cokh ’ cokh ’ cokh ’ cokh' M odelning o ‘rta qismida, s o f egilish boMgan joyda, tasm alam ing bir tekisda joylashganligini ko ‘ramiz. Bu kesim balandligi b o ‘yicha kuchla- nishlam ing chiziqli qonun bo‘yicha tarqalganligini bildiradi. Y uk ortgan sari brusning yuqori va pastki qirralarida yangi tasmalar hosil boMib, neytral chiziq tom on siljiydi. Bunda tasm alar zichlashadi, biroq tarq alish tarzi o ‘zgarmaydi. Yukni noldan boshlab orttira borib, har bir tasm aning tartibi- ni juda oson aniqlasa boMadi, Yüklə Dostları ilə paylaş:
|