Boğaziçi Üniversitesi Eğitim Dergisi Cilt. 21 (2)
Dikkat Dağınıklığı Aşırı Hareketlilik Bozukluğu
Olan Çocukların Anneleri için Bir Eğitim Programı
Sonnur Öztürk ve Deniz Albayrak-Kaymak
1
Özet
Bu araştırma çocukları Dikkat Dağınıklığı ve Aşırı Hareketlilik Bozukluğu (DDHB) tanısı almış
ana-babalar için Cunningham ile meslektaşları (1998) tarafından
geliştirilmiş bir eğitim
programının uyarlanması, uygulanması ve değerlendirilmesi üzerinedir. Ön ve son test deney ve
bekleme listesi kontrol grup yarı deneysel tasarımındaki çalışmaya DDHB tanısı almış ve
psikiyatrik tedavi gören 6-12 yaşlarındaki çocukları olan, 24’ü deney, 17’si kontrol toplam 41
anne katılmıştır. Program çocukların tedavi gördüğü hastanede, haftada bir, ikişer saatlik on iki
oturum halinde uygulanmış, bir ay sonra da izleme oturumu yapılmıştır. Eğitimin etkileri anne,
baba ve çocuklar tarafından doldurulan bir dizi ölçüm, annelerin açık uçlu değerlendirmeleri ve
grup liderinin izlenimleriyle incelenmiştir. Annelerin eğitim hakkındaki bilgilerinde, kendi kaygı
ve depresyonlarında, çocuklarla ilişkilerinde, aile ilişkilerinde ve çocuklarının sorun düzeyindeki
değişimler araştırılmıştır. Bulgular, programın baba ve çocuklar üzerinde etkili olmadığını, ancak
anneler üzerinde etkili olduğunu göstermiştir. Eğitim alan annelerin DDHB ile ilgili sorunlar ve
onlarla başa çıkma hakkında daha bilgili oldukları gözlenmiştir. Anneler çocuklarının
içselleştirme ve toplam sorunlarında daha fazla azalma ve tanı belirtilerinde
bir düşme eğilimi
algılamışlardır. Baba ve çocuklar programa dâhil edilmiş olsalar bu olumlu etkiler artırılabilirdi.
Okullarda özel eğitim olanaklarının ve ailelere profesyonel desteğin çok sınırlı olduğu ülkemizde,
programın yaygın olarak uygulanması önemli bir toplumsal hizmet olarak önerilir.
Anahtar sözcükler
