Toshkent 2020 yil

―Biologik moslashish‖ 
iborasini 
―inson 
yashash uchun kurashib, ma'lum sharoitga moslashib ketadi‖ – degan ibora 
bilan chalkashtirib yubonnasligimiz lozim.
Chunki, ijtimoiy-madaniy kuchlar 
evolyutsion moslashish mexanizrnini buzib yuboradi, moslashish faqatgina 
hayvonot dunyosiga xos bo'lib qoladi. Biologlar uchun ma'lum bo'lgan ―Darvincha 
moslashmoq‖ iborasi orqali ma'lum bir turdagi hayvonning muayyan tashqi 
muhitga moslashib, ko'payishi va yangi hududga tarqalishini tushunamiz. Bu 
o'rinda ham fikrimizni oddiy bir misol orqali izohlashga intilamiz, kambag'al va 
rivojlanmagan mamlakatlarning aholisi ish izlab sanoati rivojlangan mamlakatlarga 
(mehnat migratsiyasi ) tarqalib ketadi. Bu jabhada xavf –yerda aholining ortib 
borishi bilan boshlanadi. Demak, odam uchun darvinchasiga moslashish mumkin 
emas. Fiziologik nuqtai nazardan tashqi muhitga moslashish inson miyasi va 
tanasidagi asabbuzar voqealarni ―
bostirishga
‖ qaratilgan. 
 Fiziologik va psixologik
tushuncha bo'yicha organizmning ma'lum 
sharoitga moslashishi keyinchalik ikkinchi tomondan zararli bo'lib chiqishi 
mumkin. Inson vaqt o'tishi bilan o'zi yashab turgan muhitdagi ifloslanishga, 
haddan tashqari asab buzarlikka va ijtimoiy aloqalarga, tabiiy biologik 

---

Q.X.Muftaydinov, H.M.Qodirov, E.Yu.Yulchiyеv Ekologiya.
70 
jarayondan uzoqlashib, shaharning og'ir havo va texnika tutuniga ko'nikib ketadi. 
Tsivilizatsiyaning bunday og'ir sharoitiga chidash natijasida o'rta yoshlilar 
va keksalarda og'ir surunkali kasalliklar kuzatiladi. Mamlakat iqtisodiy jihatdan 
baquvvat bo'lgani bilan turmush tabiiylikdan juda uzoq bo'lgani bois inson asta 
sekin og'ir havoga, osmonni qoplagan tutunga (Cmog) va iflos suvga, kimyoviy 
moddalarga boy oziq-ovqat mahsulotlariga o'rganib qoladi. U endilikda