Тошкент тиббиёт академияси ҳузуридаги педагог кадрларни қайта тайёрлаш ва уларнинг

Buyin topografiyasi.
Engak soxasidan, tush suyagining buyinturuk uymasigacha utkazilgan o‗rta 
chizik, buyin soxasini ikkiga : ung va chap Yuzalarg ajratadi. Buyinning xar bir 
Yuzasi uz navbatida ikkita : latera va medial uchburchak Yuzalardan tashkil topadi. 
Lateral uchburchaknin chegaralari : orkadan - m. trapezius; oldindan - m. 
ternocleidomastoideus; pastdan - umrov suyagi. Medial uchburchak soxasining 
chegarasi : oldidan - buyinning o‗rta chizigi; orkadan - m. sternocleidomastoideus; 
Yuqoridan - pastki jag suyagi.
kurak-til osti mushagi m. omohyoideum lateral uchburchak Yuzasin ikkiga 
ajratadi : kurak-trapesiyasimon uchburchak - trigonum omotrap zoideum va kurak-
umrov uchburchagi - trigonum omoslavicularae. kurak-til osti mushagining Yuqori 
korinchasi, xamda ikki korinchali mushak korinchalari medial uchburchak Yuzasini 
uchta uchburchakk ajratadi : kurak-traxeya uchburchagi - trigonum omotracheale; 
kurak-til osti uchburchagi yoki uyku uchburchagi - trigonum omohyoideu seu 
caroticum; til osti - jag uchburchagi - trigonum hyomandibulare.
Pastki jag suyagi shoxlarining orkasida - jag orkasidagi chukurcha fossae 
retromandibularis joylashadi. Bu chukurchaning ork devorini - surgichsimon o‗simta 

---

124 
hosil etadi. Bu chukurchaning Yuqor chegarasi tashki eshituv teshigigacha davom 
etadi. 
1
Boshdagi mushaklar.
Boshdagi mushaklar uch guruhga bulinadi : 1) chaynov mushaklari; 2) mimika 
mushaklari; 3) ichki a‘zolarga ta‘lukli mushaklar (Yumsho44 tanglay, til, kuzni 
arakatlantiruvchi, o‗rta kulok bushligidagi mushaklar).
Chaynov mushaklari
.
Bu guruh mushaklari pastki jag suyagini xarakatga keltiradiga mushaklar 
guruhidan tashkil topadi.
1. Xususiy chaynov mushagi - 
m. masseter
- pastki jagning tashk Yuzasida 
joylashib, uch kismdan tashkil topgan : Yuzaki, oralik va chukur tutamlar. Yuzaki - 
pars superficialis tutamlari Yonoq ravogining pastki kirrasidan va ichki Yuzasidan 
boshlanib, pastki jag burchagidagi chaynov dumbogi tuberositas masseterica da 
yakunlanadi.
Oralik tutamlari - pars intermedia - Yonoq ravogining ichki Yuzasidan xamda 
Chakka suyagidagi bugim dumbogidan boshlanib, pastki ja66 suyagi shoxining tashki 
Yuzasiga birikadi. Chukur tutamlar - pars profunda - Yonoq ravogining ichki 
Yuzasidan, xamda Yonoq suyagidan boshlanib, Chakka mushagining paylariga 
birikib ketadi.
Chaynov mushagining Yuzaki tutamlari pastki jagni oldinga xarakatlantiradi.
Oralik va chukur tutamlar pastki jagni Yuqoriga xarakatlantiradi.
2. Chakka mushagi 
- m. temporalis
- Chakka chukurchasi soxasidagi : asosiy suyak 
katta kanotining Chakka Yuzasidan xamda Chakka osti kirrasidan, tepa suyagidan, 
peshona suyagining pallasidan, Yonoq suyagining Chakka Yuzasidan boshlanib, 
pastki jag suyagining toj o‗simtasiga, pastki jagning jag uymasi soxasidagi pastki jag 
suyagining shoxiga birikadi.
Chakkka mushagining oldingi va o‗rta tutamlari pastki jagni kutaradi, orka tutamlari 
esa pastki jagni orkaga tortadi.
3. Lateral kanotsimon mushak