Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълими вазирлиги

Xo`jalik (tadbirkorlik) huquqi subyektlari faoliyatining tashkil 
qilinishi va tugatilishi. Xo`jalik (tadbirkorlik) huquqi subyektlarini 
davlat ro`yxatidan o`tkazish 
 
Fuqarolik qonun hujjatlaridan malumki, yuridik shaxs davlat 
ro`yxatidan o`tkazilgan paytdan boshlab tashkil etilgan hisoblanadi. 
Yuridik shaxsni davlat ro`yxatidan o`tkazish uni tashkil etishdagi 
yakunlovchi bosqich bo`lib hisoblanadi, ammo, xo`jalik yurituvchi 
subyektlar tashkil etilishida davlat ro`yxatidan o`tkazilgunga qadar bir 
qancha bosqichlarni bosib o`tishi lozim. Xo`sh, xo`jalik huquqini 
subyektini tashkil etish nimadan boshlanadi? 
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

Avvalo, muassislar o`zlarining umumiy yig`ilishlariga to`planadi. 
Aynan 
shu 
yig`ilishda 
ular 
o`zlarining 
mulklarini 
umumlashtirishbirlashtirish asosida yakuniy maqsadlariga erishish uchun 
barcha harakatlar doirasini aniqlab oladilar hamda tasis hujjatlarini ishlab 
chiqib, uni imzolaydilar va qaror qabul qiladilar. Shunday qilib, xo`jalik 
huquqi subyektini tashkil etish deganda, tashkilot va shartnomaviy 
birlashmalariga huquqiy maqom berish uchun yuridik ahamiyatga ega 
bo`lgan barcha tegishli hujjatlarni qabul qilishga qaratilgan harakatlar 
majmui tushuniladi. Xo`jalik huquqi subyektlarini tashkil qilinishi kimning 
xohish irodasiga va qanday tartibda amalga oshirilayotganligiga qarab 
tasisfarmoyish, tasis, shartnomaviy tasis usullariga bo`linadi.
 
Tasis-farmoyish usul bilan asosan
davlat mulkiga asoslangan 
korxonalar tashkil qilinadi. Bu usulning xarakterli tomoni shundaki, bunda 
xo`jalik yurituvchi subyekt davlat vakil qilgan shaxs tomonidan tashkil 
etiladi. Misol tariqasida O`zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi 
tomonidan 1999 yil 14-oktabr 462-sonli qaror bilan O`zbekiston 
«O`zbekiston-Shveysariya» qo`shma korxonasi tashkil topganligini 
keltirish mumkin.