Wymagania podstawowe. Uczeń: Wymagania ponadpodstawowe. Uczeń

Dział IX. EWOLUCJA ŻYCIA

wymienia główne źródła wiedzy dotyczące przebiegu ewolucji podaje przykłady dowodów bezpośrednich ewolucji	wyjaśnia pojęcie ewolucja organizmów na wybranych przykładach określa, co to są narządy szczątkowe i jakie jest ich znaczenie jako świadectw ewolucji wskazuje pośrednie dowody ewolucji jako fakty uzyskane w trakcie badań naukowych	porównuje kończyny przednie kręgowców jako świadectwa ewolucji dostarczane przez anatomię porównawczą wykazuje świadectwa ewolucji dostarczane przez biochemię i biogeografię	wykazuje znaczenie źródeł wiedzy (bezpośrednich i pośrednich) jako dowodów zachodzenia ewolucji charakteryzuje archeopteryksa jako organizm wykazujący cechy dwóch różnych gromad kręgowców
wyjaśnia, na wybranym przykładzie, do czego prowadzi dobór naturalny wykazuje, że dobór sztuczny jest metodą uzyskiwania odmian roślin i zwierząt o cechach pożądanych przez hodowców	wykazuje, że osobniki tego samego gatunku różnią się między sobą, konkurują o zasoby środowiska i spośród nich przeżywają te, które są najlepiej dostosowane do środowiska wyjaśnia, że nowe gatunki powstają w wyniku utrwalania zmian cech poprzez dobór naturalny	wykazuje, że podstawą zachodzenia ewolucji jest zmienność, konkurencja i selekcja wskazuje różnice między doborem naturalnym a doborem sztucznym	wyjaśnia, na wybranym przykładzie, przyczyny wymierania i powstawania grup organizmów, np. dinozaurów przedstawia, w sposób ogólny, zarys przebiegu ewolucji organizmów na Ziemi analizuje prawidłowości ewolucji
przedstawia podobieństwa między człowiekiem a innymi naczelnymi (np. gorylem lub szympansem) wskazuje cechy właściwe tylko człowiekowi, odróżniające go od pozostałych naczelnych	wymienia cechy wspólne dla człowieka i zwierząt uzasadnia stwierdzenie, że wszystkie odmiany człowieka należą do jednego gatunku	charakteryzuje rząd naczelnych przedstawia podobieństwa i różnice między człowiekiem a innymi naczelnymi jako wynik procesów ewolucyjnych określa przynależność systematyczną człowieka (do kręgowców, ssaków, łożyskowców, naczelnych)	podaje przykłady czynników, jakie miały wpływ na przebieg ewolucji człowieka, np. rodzaj diety dowodzi, że w ślad za ewolucją biologiczną postępowała ewolucja kulturalna człowieka wykazuje miejsce człowieka w świecie organizmów