Hozirgi bank amaliѐtida bank turini belgilaydigan ikkita asosiy mezon qo‘llaniladi: 1. Resurslarni jamlash usuli - o‘z bo‘limlariga ega va uz bulimlariga ega bulmagan, ssuda sarmoyalari bozorlarida (banklararo, pullik, obligasiyali) mablag‘larni jalb etuvchi banklar ana shu usulga karab farklanadi; 2. Banklarning faoliyat sohasi — milliy ѐki xalkaro hajmda, ya'ni (norezidentlar bilan bank operasiyalarining xajmi balansi umumiy summasining 1/3 qismidan ortik bo‘ladigan holatda). Banklar faoliyati tamoyillarining mavjud tasnifi ularning universallashuv va ixtisoslashuv yo‘nalishlari bo‘ylab rivojlanishining ikkita asosiy tendensiyasini belgilaydi. Bank operasiyalarining yo‘nalishi milliy iktisodiѐt, kredit va pullik munosabatlar, kreditlar va moliya bozorlarining rivojlanishi darajasiga bog‘liq bo‘ladi. Universallashgan banklar: - bozorning barcha segmentlarida faoliyat kursatadi va uz mamlakatida va chet ellarda asosiy operatsiyalarning xamma turlarini oʼtkazadi, oʼz mijozlari —jismoniy va yuridik shaxslarni jaxoi amaliѐtida maʼlum bulgan barcha mahsulot va xizmatlar turlari bilan taʼminlaydi; - boʼlimlar tarmogiga ega buladi va mijozlar hamda kontragentlardan kata resurslarni jalb kiladi. Ixtisoslashgan banklar: -bozorning bir segmentida (mijozlar, xizmatlar,xudud) faoliyat kursatadi; -boʼlimlarga ega bulmasligi ham mumkin. Baʼzi iqtisodchilar fikriga kura, rivojlanaѐtgan bozor sharoitida Faoliyati ixtisoslashgan banklar ancha samarali ishlaydi. Bankni faoliyatini rivojlantirishda xorij bankirlari segmentlash uslubiѐtidan foydalanadilar. Bunday uslubiѐt bank faoliyatida eng oddiy turlar roʼyxatini tuzish va soʼngra-ularni qoʼyidagi mezonlarga muvofiq ravishda bir xildagi guruhlarga solishdan iborat boʼladi:
• mijozlar;
• raqobatchilik;
• texnologiya.
Mutaxassislar bu guruhlarni strategik faoliyat sohalari deyishadi,
amaliѐtchilar esa — ixtisoslashish deb ataydi. Bank faoliyatini segmentlash, qayd qilinganidek, mablagʼlarni jalb qilish usuli va faoliyat yuritish joyini tanlashni, shuningdek, mijoz omilini — yuridik va jismoniy shaxslarga xizmat koʼrsatilishi hamda «bank mahsuloti» mezoni — uyjoy uchun kreditlash, isteʼmolchilik maqsadlaridagi kreditlash va boshqalarni oʼz ichiga oladigan har xil mezonlar asosida amalga oshiriladi.
