Xalqaro munosabatlar tarixi

AQSH Janubiy-sharqiy Osiyoda o'z pozitsiyasini kuchaytinshga intilib 1954-yil 18-sentabrda Manilada Janubiy-sharqiy Osiyo mudofaasi to'g'risidagi shartnomani (SEATO) imzolashga muvaffaq bo'ldi. SEATOga AQSH, Buyuk Britaniya, Fransiya, Avstraliya, Yangi Zelandiya, Pokiston, Tailand va Filippin a'zo bo’lib kirdi. Hindiston, Indoneziya Birma va Seylon unda ishtirok etishdan bosh tortdi.

Ingliz-amerika zo'ravonligi ko'pgina arab va boshqa mamlakatlar, hatto AQSHning ayrim tarafdorlari tornonidan keskin qoralandi. Shundan so'ng BMTning favqulodda sessiyasi chaqinlib AQSH va Angliya qo'shinlarining zudlik bilan Yaqin Sharqdan olib chiqib ketilishi talab etildi. 1958 yil oktabr oxirida Amerikaning oxirgi dengiz piyodalari Livan hududini tark etishga majbur AQSHning Osiyodagi siyosati maylubiyatga uchradi.

Ingliz-amerika zo'ravonligi ko'pgina arab va boshqa mamlakatlar, hatto AQSHning ayrim tarafdorlari tornonidan keskin qoralandi. Shundan so'ng BMTning favqulodda sessiyasi chaqinlib AQSH va Angliya qo'shinlarining zudlik bilan Yaqin Sharqdan olib chiqib ketilishi talab etildi. 1958 yil oktabr oxirida Amerikaning oxirgi dengiz piyodalari Livan hududini tark etishga majbur AQSHning Osiyodagi siyosati maylubiyatga uchradi.

Ayni paytda ushbu mintaqada Sovet Ittifoqi faol harakat boshlab yubordi. U Misr, Suriya, Iroq bilan mazkur mamlakatlar sanoati nvojlanishiga ko'makla-shuvchi muhim bitimlar tuzdi. Sovet Ittifogi qayd etilgan mamlakatlarni toliq zamonaviy qurol-aslaha bilan ta'minlashga yordam berdi. Ularning harbiy qo'shinlari safida zamonaviy reaktiv samolyotlar, tanklar va artilleriya paydo bo'Idi. Amerika diplomatiyasining Yaqin Sharqdagi xatosi tufayli Sovet Ittifoqi bu yerda mustahkam mavqega ega bo'Idi.

SEATO AQSHning harbiy-havo va harbiy-dengiz floti kuchlariga tayanar edi. SEATO — Janubi-Sharqiy Osiyo sharmomasi tashkiloti (ingliz.) — milliy-ozodlik harakatlari bilan kurashish uchun tashkil etilgan harhiy-siyosiy guruh. U 1954-yil 8-sentabr-da tashkil etilgan boelib, 1977-yil iyundan o'z faoliyatini to'xtatgan.