Xalqaro Nodik universiteti talabasi Po’latov Bunyodning tayyorlagan mustaqil ishi

Xalqaro moliya bozori – bu global tizimda bo’sh moliyaviy resurslarni to’planishi va ularni qarz oluvchilarga taqdim etilishidir
davlat va xo‗jalik subyektlarining xalqaro moliya institutlari bo’yicha o’zaro munosabatlar.
davlatning boshqa mamlakatlar hukumati va xalqaro moliya tashkilotlari o‗rtasidagi o‗zaro munosabatlar;
davlatning boshqa mamlakat yuridik va jismoniy shaxslar o‗rtasidagi o‗zaro munosabatlar;
turli mamlakat xojalik subyektlari o’rtasida munosabatlar;
Xalqaro moliyaviy munosabatlar – bu qaysiki pul oqimlari harakati sodir bo’ladigan murakkab tizim bo’lib, ushbu munosabatlarni quyidagi yo‗nalishlar bo‗yicha guruhlash mumkin:
Xalqaro moliyaning asosiy jihatlari quyidagilardan iborat:
jahon miqyosida moliya sohasini tahlil qilish imkoniyatini beradi va xalqaro moliya bozori, xalqaro bank faoliyati, xalqaro moliya korporatsiyalari va qimmatli qog‗ozlar portfellini boshqarishning barcha tomonlarini qamrab oladi;
jahon darajasida moliyaviy operatsiyalarning o‗zaro bog‗liqliq xoldagi harakatini, (rivojlangan, rivojlanayotgan va o‗tish iqtisodiyoti mamlakatlarida) tushuntirib beradi;
makro va mikrodarajada to‗liq moliyaviy faoliyatni tahlil qilish imkoniyatini beradi (mikrodarajada asosiy e‘tibor moliya bozorlari va korporatsiyalar, bank operatsiyalari va qimmatli qog‗ozlar portfellini boshqarishga, makrodarajada jahondagi moliyaviy faoliyat va moliyaviy bozorlar umumiy xolda o‗rganiladi);
xalqaro moliyaviy operatsiyalar jarayonlarining uzluksizligi va uni doimiy ozgarishini taxmin qiladi.
Moliya bozorlari, ya‘ni aktsiya va obligatsiyalar bozori moliyaviy resurslar oqimini, moliyaviy resurslardan qanday samarali foydalanish yo‗lini topa olmayotgan subyektlardan, tovar va xizmatlar ishlab chiqarishga joylashtirish imkoniyatiga ega bo‗lgan subyektlar tomonga yo‗naltirish orqali, iqtisodiyot samaradorligini oshirishda hal qiluvchi ahamiyat kasb etadi.
Moliya bozorlari o’z ishtirokchilari uchun o‗zlaridagi moliyaviy talabnomalarni pul yoki boshqa turdagi aktivlarga almashtirish imkoniyatini taqdim etadi.
Moliya bozorlarini turli usullar bilan tasniflash mumkin. Eng ommabop usullardan biri, moliya bozorlarini qaysiki sotiladigan moliyaviy insturmentlar turiga muvofiq alohida bozorlarga ajratish hisoblanadi: fond bozori, korporativ obligatsiyalar bozori, g‗aznachilik veksellari bozori, tijorat qog‗ozlari bozori va boshqalar.
Turli moliya bozorlarni boshqa tasniflash tizimida, muomaladagi moliyaviy insturmentlarni amal qilish muddatiga asoslanib, pul bozoriga yoki kapital bozoriga ajratilgan.
Pul bozori (qisqa muddatli kapital bozori) o’zi ichiga bir yil yoki undan kam bo’lgan birlamchi qoplash muddati bilan bo’lgan qimmatli qog’ozlar savdosini oladi.
Kapital bozoriga (uzoq muddatli kapital bozori) esa bir yildan ortiq birlamchi qoplash muddati bilan bo’lgan qimmatli qog’ozlar kiradi.
Moliya bozorlari juda muhim iqtisodiy funktsiyani bajaradi, ya‘ni ular o’z daromadalariga nisbatan kam xarajatlar qiluvchi uy xo’jaligi, firmalar va davlat organlaridagi resurslarni, resurslarga muhtoj bo’lgan (daromadlaridan ortiq xarajatlarga talabi mavjud) iqtisodiy subyektlarga o’tkazadi.