Xirurgik kasalliklar

Davolash.  Konservativ  muolaja,  sklerozlovchi  davo  va  jarrohlik 

amaliyotlari usullari qo’llaniladi. Bemorni konservativ davolash kasallikdan holi 

qilmaydi,  balki  asoratlarining  oldini  oladi,  zo’rayib  ketishdan  saqlaydi.  Uni 

operatsiyaga monelik qiladigan hollar bo’lganda qo’llash mumkin. Konservativ 

davo  kompleksiga  elastik  paypoq  kiyish,  oyoqni  elastik    bintlash,  davolash 

fizkulturasi,  bemorlarni  engil  ishga  o’tkazish,  og’ir  yuk  ko’tarmaslik  va  uzoq 

vaqt tik oyoqda turmaslik kiradi. 

Sklerozlovchi  davo  kasallikning  boshlang’ich  bosqichida  kengaygan 

venalarning  ayrim  tugunlari  yoki  qismlarini  obliteratsiya  qilish  uchun 

qo’llaniladi.  Bunda  varikoz  tugunlarga  yoki  kengaygan  venalarga 

sklerozlaydigan  eritmalar  (etoksisklerol,  fibro-veyn,  trombovar  va  b.) 

yuboriladi.  In’ektsiya  qilinadigan  joy  doka  sharcha  bilan  artiladi  va  dori 

yuboriladi, sungra oyoqqa elastik bint bog’lanadi. Bemorga 2-3 soatgacha yurish 

taklif qilinadi. 

Xirurgik  davo  varikoz  kasallikni  davolashning  birdan-bir  radikal  usuli 

hisoblanadi.  Og’ir  yurak,  o’pka,  jigar  va  buyrak  xastaliklarida,  xomiladorlik 

---

 

223 

davrida,  keksa  odamlarda  va  yiringli  kasalliklar  bo’lganda  uni  o’tkazib 

bo’lmaydi. Operatsiya katta teri osti venasini va uning tarmoqlarini son venasiga 

quyiladigan  joyidan  bog’lash  (Troyanov-Trendelenburg  operatsiyasi  yoki 

krossektomiya),  katta  teri  osti  venasini  Bebkokk  bo’yicha  olib  tashlashdan 

iborat, buning uchun Bebkokk yoki Grizendi zondi qo’llaniladi (52, 53-rasmlar). 

 

 

 

52-rasm. Krossektomiya operatsiyasi. 

 

 

 

---

 

224 

53-rasm. Bebkokk operatsiyasi. 

 

Venalarning  juda  buralib  ketgan  uchastkalari  Narat  bo’yicha  kichikroq 

kesmalar orqali olib tashlanadi. 

Ishlamay  qolgan  komunikant  venalar  bo’lganda  bu  venalarni  albatta 

bog’lab  qo’yish  kerak.  Operatsiya  boldirning  ichki  yuzasi  bo’ylab  12-15  sm 

uzunlikda kesib komunikant venalarni bog’lashdan iborat.  

Trofik  o’zgarishlar  bo’lmaganda  komunikant  venalar  fastsiya  ustidan 

(Kokket bo’yicha), teri va teri osti kletchatkasi trofik o’zgarishlarga uchraganda 

esa fastsiya ostidan Linton bo’yicha bog’lanadi. 

Mayda  teri  osti  venalarining  olib  tashlanmagan  uchastkalari  teri  orqali 

ketgut bilan (Shede-Koxer, Sokolov bo’yicha) qo’shimcha tikiladi. 

 

     

 

   

 

 

 

     a   

 

 

 

    b   

 

54-rasm. Linton (a) va Felder (b) operatsiyalari. 

 

Xozirgi  vaqtda  endoskopik  xirurgiyani  avj  olib  rivojlanishi  SVEda, 

komunikant  venalar  etishmovchiligida,  ayniqsa  trofik  yaralar  kuchli 

rivojlanganda  endoskopik  usulda  perforant  venalarni  bog’lash  katta  ahamiyatli 

davolash usuli hisoblanadi.  

 

b 

---

 

225 

    

 

 

55-rasm. Endoskopik usulda perforant venalarni bog’lash 

  

Amaliyotdan  keyingi  davrda  bemorlarga  elastik  bintlash  yoki  elastik 

paypoqlar  kiyish,  dezagregantlar,  fleboprotektorlar  va  davolash  mashqlari 

tavsiya etiladi.