Xoldarov Jasurbek mavzu: gandbol (QO’l to’PI) O’yinida tayyorgarlik turlarini o'rni va ahamiyati

Darsning o’quv va tarbiyaviy maqsadi: O’quvchilarni qo’l to’pi sport turi bo’yicha nazariy va amaliy bilimlari (o’yin texnikasi, hujum va himoya texnikasi, chalg’itish harakatlari, to’pni olib qo’yish usullarini nazariy jihatdan o’rgatish va bu orqali qo’l to’pi sport turining amaliy harakatlarini o’quvchilar ongida shakillantirish.
Dars o’tish vositalari: o’quv reja, ishchi dastur, maruza matinlari, amaliy ashg’ulotlar, darslik va qo’llanmalar, ko’rgazmali vositalar, sport anjomlari, slayd, mustaqil topshiriq savollari.
Dars o’tish usullari: nazariy va amaliy, suhbat, savol-javoblar.
Tayanch iboralar: Qo’l to’pi sport turining tushunchalari: qo’l to’pi sport turida o’yin texnikasi, hujum, himoya texnikasi, chalg’itish harakatlari, to’pni olib qo’yish usullari.

1. Qo’l to’pida o’yin texnikasi.
Qo’l to’pi o’yinida to’p bilan va to’psiz harakatlar bajariladi. Oldiga qo’yilgan maqsadga erishish uchun o’yinda qo’llaniladigan turli xil maxsus usullar, harakatlar yig’indisi qo’l to’pi o’yinining texnikasini tashkil etadi.
Texnik usullar bu qo’l to’pi o’yinini vujudga keltirish vositasi hisoblanadi. Yuksak sport natijalariga erishish gandbolchilarning shu turli xil vosita va harakatlarni qanchalik to’liq egallashiga bog’liqdir.
Qo’l to’pi texnikasini yaxshi bilish – o’yinchining har tomonlama tayyorgarligi va har jihatdan kamol topishining mezonidir.
O’yin texnikasida hujum va himoya bir-biridan farq qiladi, to’pni ilish, olib yurish, uzatish va darvozaga otish - bu hujum texnikasi deyiladi. To’p yo’lini to’sish, uni ilib olish, to’pni urib qaytarish va darvozabon o’yini himoya texnikasi deyiladi.
Maydonda hujumchi va himoyachi sifatida harakat qilish hamda aldamchi harakatlar o’yin texnikasining asosini tashkil etadi. Asosiy harakatlardan biri o’yinchining turish holati hisoblanadi. Asosiy turish - baland holatda turish bo’lib, bunda oyoqlar ozgina bukilgan, oyoqlar oralig’i yelka keng ligida, gavda ozgina oldinga egilgan, qo’llar oldinda va tirsakdan bukilgan holatda turiladi.
Qaysi o’yinchi maydonda tez va tejamli chaqqon va ildam harakat qilsa, o’sha o’yinchi jamoasiga ko’proq foyda keltiradi. Shunga ko’ra, har bir o’yinchi tez joyidan qo’zg’ala olishni, yugurayotib harakat yo’nalishini keskin o’zgartirishni, vaqtida to’xtash va sakrashni, orqa bilan oldinga erkin harakat qilishni, yon tomonlar bilan yurish va yugurishlarni bilmog’i lozim. Qo’l to’pi o’yinida ikkita yirik texnikaviy qism bo’ladi: 1.Maydon o’yinchisi texnikasi. 2.o’yinida darvozabon texnikasi. Har bir qism o’z navbatida harakatlanish va to’pni boshqarish texnikasiga bo’linadi – ular esa, turli usullarda ijro etiladigan aniq texnik usullardan – harakatlanish texnikasi uslublari va usullaridan iborat bo’ladi. Bu harakatlardan maydon o’yinchilari va darvozabon samarali foydalanishi lozim.
Usul va o’yinlar turlarida harakatning asosiy mexanizmi umumiy bo’lib, kichik-kichik bo’limchalari bilangina farqlanadi. Turli usullardan, harakatlardan foydalanish qo’l to’pi o’yini texnikasini yanada rivojlanishiga yordam beradi. Har bir o’rganilayotgan harakatlarni davomiylashtirish usul turlarini tuzukroq, aniqroq tushunishga, ularni to’g’ri tahlil qilishga, olingan bilimlarini takomillashtirish vazifalarini ijobiy hal qilishga yordam beradi.