Xorijiy mamlakatlar iqtisodiyoti

XORIJIY MAMLAKATLAR IQTISODIYOTI
- 408 - 
3.7.1-rasm. Finlyandiya sanoatining yillar bo’yicha 
o’zgarishi
(2008-2018 yil birinchi choragi)
248
 
Finlyandiyada sanoat ishlab chiqarish 2018 yilning yanvar oyida o'tgan yilga 
nisbatan 4,8 foizga oshdi va o'tgan oyga nisbatan 7,8 foizga o'sdi. Bu esa, ishlab
chiqarish ham (dekabr oyida 4,9 foizga nisbatan 4,4 foizga) va tog'-kon sanoati (0,2 
foizga nisbatan 40,1 foiz). Shu bilan birga, elektr, gaz, bug' energetikasi ta'minoti 
4,5 foizga o'sib, dekabr oyida esa 2,8 foizga oshdi. Har oyda sanoat ishlab chiqarishi 
0,1 foizga o'sib bordi. Finlyandiyada sanoat ishlab chiqarish 1996 yildan 2018 yilga 
qadar 1,74 foizni tashkil etdi va 2006 yil iyun oyida 23,80 foizni tashkil etgan. 2009 
yilning aprel oyidagi eng yuqori ko'rsatkichlardan 22,50 foiz natija qayd etildi. 
Finlandiya bitta erkin port–Hankova mavjud bo‘lib, quyidagi Erkin Iqtisodiy 
Hududlari mamlakatning sanoat o‘sishini ta‘minlab beradi
249
. 
Erkin iqtisodiy hududlar 

Lappeenranta 

Kaunas 

Hamina 

Turku 
Erkin Ombor 

Xelsinki 

Naantali 
248
 https://tradingeconomics.com/finland/industrial -production 
249
 https://www.state.gov/e/eb/rls/othr/ics/2009/117431.htm 

---

XORIJIY MAMLAKATLAR IQTISODIYOTI
- 409 - 

Kemi 

Oulu 
3.7.6. Xizmatlar sohasi 
XXI asrning boshida davlat xizmatlari Finlyandiya xizmat ko'rsatishining 
uchdan bir qismini tashkil etdi. Xususiy ehtiyoj, xususan, biznes va axborot 
texnologiyalari (IT) xizmatlari davlat xizmatlaridan ko'ra tezroq o'sdi. Boshqa 
ko'plab Yevropa mamlakatlaridan farqli o'laroq, xizmat ko'rsatish sohasining 
Finlyandiyaning yalpi ichki mahsuloti (YaIM) va ish bilan band aholi hajmiga 
nisbatan sekin o‘sgan. Finlyandiya hukumati rivojlanishga muhtoj bo‘lgan joylarga 
investitsiyalarni jalb qilish uchun grantlarni, kreditlarni va capital qo‘yilmalar, 
shuningdek, xodimlarni rivojlantirish va qayta tayyorlash kabi bevosita usullarni 
keskin rag‘batlantirrdi. 1983-yilda tashkil etilgan Texnologiyalarni rivojlantirish 
markazi (hozirgi vaqtda Finlyandiya Texnologiyalarini moliyalashtirish bo'yicha 
agentlik) 
1980-yillarda 
va 
1990-yillarda 
tadqiqot 
hamda 
rivojlantirishni 
moliyalashtirish orqali Finlyandiyaning texnologik taraqqiyotida muhim rol o'ynadi. 
20-asrning oxiriga kelib, hukumat jami sarf-xarajatlarning uchdan bir qismini tadqiq 
qilish va rivojlantirish uchun ajratdi.
Moliya 
1980 yildan boshlab Finlandiya moliya bozorida tez o'zgarish ro'y berdi. Pul 
bozoridagi 
davlatning roli pasayib ketdi va iqtisodiyoti tobora bozor 
mexanizmlariga yo'naltirilgan edi. Xorijiy banklarga 1980 yillarda Finlyandiyada 
faoliyat yuritishga ruxsat berilib, 1991 yilga kelib filiallar ochishga ruxsat berilgan. 
Parlament tomonidan kafolatlangan va nazorat qilinadigan Finlyandiya Banki 
(Suomen Pankki) mamlakatning Markaziy Banki va Markaziy Banklarning Yevropa 
tizimi a'zosi. 2002 yilda Yevropa Ittifoqining umumiy valyutasi yevro 1860 yildan 
beri Finlyandiyaning milliy valyutasi bo'lgan Markka o'rnini egalladi. Boshqa 
Yevropa mamlakatlari bilan solishtirganda Finlyandiya banklarga elektron tarzda 
o'rganilganligi sababli muomaladagi nisbatan oz valyuta bor.

---