Xorijiy mamlakatlar iqtisodiyoti

4.8.2. Iqtisodiy rivojlanish tarixi 
1980-yillar oxirida, rejali iqtisodiyotdan ochiq bozor mexanizmiga o'tish 
jarayoni mamlakatda tubdan iqtisodiy islohotlar va davlat dasturlari amaliyotga 
tadbiq etildi. Bu davrda serbiya iqtisodiyoti yiliga 4-5 foizga o'sdi, o'rtacha ish haqi 
to'rt barobar, iqtisodiy va ijtimoiy imkoniyatlar keskin yaxshilandi. Serbiya 2000 yil 
dekabr oyida XVFga a'zolikni qayta tiklab Jahon banki, Yevropa tiklanish va 
taraqqiyot bankiga a‘zo bo‘ldi. Serbiya savdo munosabatlarini liberallashtirish va 
korporativ qayta qurish hamda xususiylashtirishda muvaffaqiyatlarga erishdi. Biroq, 
368
 http://www.imf.org/external/datamapper/ngdpdpc@weo/oemdc/advec/weoworld/lva
369
 http://statisticstimes.com/economy/countries-by-projected-gdp.php 
370
 https://www.wto.org/english/thewto_e/acc_e/a1_serbia_e.htm 

---

XORIJIY MAMLAKATLAR IQTISODIYOTI
- 581 - 
ko'plab yirik korxonalar - elektr kommunal xizmatlari, telekommunikatsiya 
kompaniyasi, tabiiy gaz shirkati va boshqalar davlatga tegishligicha qoldi. Serbiya 
Yevropa İttifoqiga a'zo bo‘lib 2012 yil mart oyida nomzod maqomini olishga 
muvaffaq bo'ldi. 2014 yil yanvar oyida Serbiyaning YeIga qo'shilishi rasman ochildi 
va 2017 yil dekabridan Serbiya 12 ta tashqi savdo mavzusida muzokara boshlagan. 
Serbiya JST bilan muzokaralar olib borilmoqda, mamlakatning savdo-sotiq va 
qishloq xo'jaligi biotexnologiyalari mahsulotlarini yetishtirishga to'liq kirish 
taqiqlangani tufayli ishtirok etish uchun asosiy to'siqlik qilgan. Serbiya, Xalqaro 
valyuta jamg'armasi bilan 2018 yil fevral oyida tugashi rejalashtirilgan taxminan 1,3 
milliard dollarlik Stend-by kelishuvni amalga oshirdi. Hukumat moliyaviy 
muvofiqlashtirish, xususiylashtirish va davlat xarajatlarini qisqartirish kabi iqtisodiy 
islohotlarni amalga oshirib kelmoqda
371
. 
Serbiya boshqa respublikalarda bozorlaridan xom-ashyo resurslarini import 
qilib, sezilarli past intizomli mehnat kuchlari bilan samaradorlikni namoyon etdi. Bu 
ixtisoslashuv esa jahon bozorlarida raqobatlashni qiyinlashtirdi. Iqtisodiyotni 
xususiylashtirish 1990 yilda boshlangan bo‘lib XXI asrning boshlarida ishlab 
chiqarishning faqat uchdan bir qismigina qishloq xo'jaligi, chakana savdo va xizmat 
ko'rsatishga yo'naltirilgan xususiy tadbirkorlikka to‘g‘ri kedi.