Xorijiy mamlakatlar iqtisodiyoti

5.4.4. Tabiiy resurslar va Energiya
Moldovaning eng katta boyliklari uning unumdor tuprog'i va uning iqlimi 
bo'lib, ularning ikkalasi ham mamlakatning qishloq xo'jaligi salohiyatiga hissa 
qo'shmoqda. Boshqa tabiiy resurslar orasida mamlakatning janubiy qismida 
joylashgan linyitning cheklangan miqdori va Moldova bo'ylab joylashgan fosforit 
hamda gips konlaridir.Tabiiy gaz konlari mamlakat janubida ham topilgan. 
Moldovada elektr energiya ishlab chiqarish va iste'molini samarali taqsimlash 
bo‘yicha davlat korxonasi mavjud. Moldovada qazib olinadigan resurslarining katta 
miqdordagi neft, ko'mir, tabiiy gaz va boshqa energiya manbalarini import qilishga 
majbur bo‘lmoqda.Qayta tiklanadigan energiya, asosan, elektr energiyasi ishlab 
chiqarish yoki isitish uchun ishlatiladi. Qayta tiklanadigan energetikaning 2020 
yilga mo'ljallangan yalpi energiya iste'molida 20%ni tashkil etadi.
Moldova boshlang'ich energiyani tashkil etish to'g'risidagi shartnomani 
kuzatuvchisi hisoblanadi. Yevropa Komissiyasi 2015 yilda Moldova bilan a'zolik 
475
 
475
 https://www.britannica.com/place/moldava/Agriculture-forestry-and-fishing 

---

XORIJIY MAMLAKATLAR IQTISODIYOTI
- 741 - 
muzokaralarini davom ettirishi kerak edi. 2016 yil dekabr oyida Energetika 
Hamkorlik Kengashi Vazirlar Kengashiga qo'shilishga qaror qildi. Keyinchalik bu 
bitim Moldovaning gazdan foydalanish qonuniga o'zgartirish kiritishga majbur qildi. 
Moldova 2016 yil mart oyida Energetika Hamjamiyatiga to'liq a'zo sifatida 
qo'shilgan. Moldova boshqa shartnoma tomonlari bilan birga quyidagi vazifalar va 
majburiyatlarga ega: 

Mamlakatning milliy qonunchiligiga ma'muriy kengashni kengaytirish 

Tarmoq energiya bozori operatsiyalari uchun mexanizmni yaratish 

Yagona energiya bozorini yaratish 
Energiya Hamjamiyati a'zolarining kommunistik ma'muriyati taxminan 25 ta 
qonun hujjatlarini o‘z ichiga oladi. Unga elektr energiyasi, gaz, neft, atrof-muhit, 
energiya samaradorligi, qayta tiklanadigan energiya manbalari va statistika sifatida 
Yevropa Ittifoqining asosiy qonun hujjatlari kiradi. Shartnomada Yevropa 
Ittifoqining raqobat siyosatining asosiy tamoyillari ham qo'llanilishi ko'zda tutilgan. 
O'zgartirish va ijro etish muddati shartnoma yoki Vazirlar Kengashining qarori bilan 
belgilanadi. 
Moldova Yevropa İttifoqi ichki energiya bozorining tamoyillari asosida energiya 
xavfsizligini 
mustahkamlash, 
a'zo 
davlatlarning 
energetika 
bozorlarini 
yaqinlashtirish, 
barqaror 
energetikani 
rivojlantirishni 
qo'llab-quvvatlash 
va 
energetika loyihalari uchun sarmoyalarni jalb qilish kabi to'rtta asosiy mavzusi 
bo'lgan Yevropa Ittifoqi INOGATE energetika dasturining hamkor davlatidir.
5.4.5. Sanoat 
Sobiqt Ittifoq parchalanib ketgach, Moldova o'z ishlab chiqarish sektorining 
katta qismini yo'qotdi. Bu qisman bozor iqtisodiga o'tishning iqtisodiy shoki va 
Moldova sobiq Ittifoqi va uning integratsiyalangan iqtisodiyotidan ajralib chiqa 
olish darajasiga bog'liq edi. Bundan tashqari, mamlakat sanoatining asosiy qismini 
Transdniestriya hududida joylashtirildi. Biroq, Pridnestriya mamlakatning qolgan 
qismidan ajratilgani tufayli mintaqada ishlab chiqarish o'z salohiyatiga mutanosib 
kelmagan. 

---