Xorijiy mamlakatlar iqtisodiyoti

XORIJIY MAMLAKATLAR IQTISODIYOTI
- 146 - 
Ikkinchi jahon urushidan keyingi davrda energetikaga bo'lgan talabning 
o'sishi iqtisodiy o'sish sur'atlarini tubdan o‘zgartirdi. Shunday qilib, 1973 yilgacha 
bo'lgan davr mobaynida iste'mol hajmi tez sura‘tlarda o'sdi. Keyinchalik, 1973 va 
1979 yillarda neft narxining ko'tarilishi ortidan 1980-yillarning o'rtalariga borib, 
o'sish sur'ati tiklanmaguncha uchbu energiya manabasiga talab juda yuqori bo‘ldi. 
Frantsiya atom energetikasi sohasidagi dunyodagi yetakchi mamlakatlardan 
biri bo‘lib, Areva, EDF va GDF Suez havzalarida joylashgan: atom energiyasi 1973 
yilda 8 foizdan, 1980 yilda 24 foizni tashkil etgan holda, elektr energiyasini ishlab 
chiqarishning qariyb 78 foizini tashkil qiladi. 1990 yilda 75% ni tashkil qilgan bu 
energiya manbai barqaror tarzda ishlab kelmoqda. Radioaktiv chiqindilari qayta 
ishlash zavodlari ishlash tizimi ham modernizatsiya qilngan bo‘lib sobiq Ittifoq 
davridahi Chernobl inqirozi hamda Yaponiyaning Fukusima atom reaktorlaridagi 
kamchiliklar boisi keskin xavf tus olgan vaziyatlar to‘laqonli bartarafetilgan. Yadro 
energetikasiga juda katta sarmoya kiritilganligi tufayli, Fransiya dunyodagi yettita 
sanoatlashgan mamlakatlar orasida past darajada karbonat angidrid chiqaradigan 
mamlakat hisoblanadi. 
Minerallar 
Metallurgiya sanoatida an'anaviy xom ashyoni kam darajada ta'minlangan 
bo'lsada, Frantsiya temir rudalari va boksitning muhim qazib oluvchisi hisoblanadi. 
1960-yillarning boshlarida temir rudalari 60 mln. tonnadan oshdi. Asosan,
Lorrainda tog‘ yon bag‘irlarida shakllangan konlar sanoatning yetakchi hududi 
hisoblanadi. Metal tarkibida juda past bo'lganligi sababli, Lorraine rudalari uzoqqa 
cho'zilgan holda saqlandi. Boksit qazib olish hajmi oshgan bo‘lib, qo'rg'oshin, rux 
va kumush o'z ichiga olgan boshqa ma'danli rudalar juda oz miqdorda qazib 
olinmoqda. Katta miqdordagi kaliy (Elzasda ishlab chiqarilgan), natriy xlor 
(Lorraine va Franche-Comte konlarida va g'arbiy hamda janubiy Frantsiyadagi 
sho'rlangan shaxtalardan) va oltingugurt (Akvitaminda tabiiy gazdan olinadigan) 
qazib olinadi. Ammo, yana trend zahira sifatida kamayib borayotganiga qaramasdan 
sanoat uchun qurilish materillari sifatida tosh, qum va shag'al yetkazib berish 
nisbatan kengayib bormoqda. 

---