Xorijiy mamlakatlar iqtisodiyoti

XORIJIY MAMLAKATLAR IQTISODIYOTI
- 45 - 
2-BOB. KATTA YETTILIK MAMLAKATLAR 
IQTISODIYOTI 
2.1. AQSH
1 
2 
3 
4 
5 
6 
7 
8 
9 
10 
11 
12 
13 
14 
15 
Mamlakat haqida umumiy ma'lumot
Iqtisodiy rivojlanish tarixi 
Qishloq xo'jaligi, o'rmonchilik va baliqchilik
Energetika tizimi 
Sanoati
Xizmatlar sohasi 
Tashqi savdosi munosabatlari 
Ish kuchi 
Soliq tizimi 
Transport infratuzilmasi 
Jahon Banki bilan hamkorlik 
Doing Business
Turizm
Ilm fan va texnologiya 
O‘zbekiston Respublikasi bilan aloqalari 
38 00 N, 97 00 W; UTC-5 
United States dollar (USD) 
VASHINGTON 
 
2.1.1. Mamlakat haqida umumiy ma'lumot 
Statistics Time xalqaro reyting kompaniyasi 2018 yil ikkinchi choragi 
hisobotiga ko‘ra AQSh nominal YaIM hajmi 20,412 trln. AQSh dollari, 2017 yil 
yakunlari bo‘yicha XVF ma‘lumotiga ko‘ra aholi jon boshiga tushadigan milliy 
daromad bo‘yicha esa 62,150 AQSh dollarini tashkil etib, hozirda dunyo 

---

XORIJIY MAMLAKATLAR IQTISODIYOTI
- 46 - 
iqtisodiyotining 1 orinida turadigan mamlakat
2
. Ushbu reyting kompaniya 
tomonidan mamlakatning 2023 yilga borib YaIM hajmi 24,537 trln. AQSh dollari 
bashorat qilinmoqda
3
. AQSh 
1995 yil 1 yanvarda Butunjahon Savdo Tashkilotiga 
a‘zo bo‘lgan
4
. 
AQShning Millatlar Ittifoqiga qo'shilmaslik bu tashkilotning tarqalishiga 
sabab bo‘ldi. 1945 yil 24 oktyabrga mamlakat BMTning nizomiy a'zosi hisoblanadi. 
Qo'shma Shtatlar EHE, ECLAC, ESCAP va barcha mintaqaviy bo'lmagan 
ixtisoslashgan muassasalaga a‘zo. Birlashgan Millatlar Tashkilotini saqlash uchun 
zarur bo'lgan jami mablag'larning AQShdagi ulushi umumiy sonining qariyb 25% ni 
tashkil qiladi. Bu har qanday boshqa davlatdan ko'ra juda ko'pdir. Biroq, AQSh 
1990-yillar mobaynida to'lovlarni to'xtatdi. AQSh 70 dan ziyod hukumatlararo 
tashkilotlar, shu jumladan Osiyo taraqqiyot banki, İqtisodiy, Xalqaro Valyuta Fondi 
va XTTB (Jahon Banki), turli sohalarda xalqaro kengashlar va komissiyalar ishtirok 
etmoqda. AQSh doimiy arbitraj sudida ham faol ishtirok etadi. Hemisferaviy 
agentliklarga Idoralararo Komitet, IADB va OASga az‘o . 
Amerika Qo'shma Shtatlari shimoliy Amerika qit‘asida joylashgan bo‘lib, 
dunyo bo‘yicha o‘zimning barqaror moliyaviy tizimi, Transmilliy kompaniyalari, 
YaIMning eng yuqoriligi, ta‘lim tizimi, astronavtika, energetika va ilmiy-tadqiqot 
markazlarining judayam taraqqiy etganligi bilan ahamiyat kasb etadi. AQShning 
rivojlanish modeli aralash iqtisodiyot hisoblanadi. U dunyodagi keng ko‘lamli
taraqqiy etgan iqtisod bo'lib, jahon Transmmilliy kompaniyalarning 70 foizini 
nazorat qiladi. Inson taraqqiyoti indeksi, Doing Business ko‘rsatkichi, Global 
innovatsion indekslar bo‘yicha juda kyuqori o‘rinlarga ega bo‘lgan bu mamlakat 
dunyoning moliyaviy institutlari, xalqaro tashkilotlari, nodavlat tashkilotlari, jahon 
logistika tizimi, xalqaro kommunikatsiya, tibbiyot va ta‘lim sohalariga bevosita 
o‘zining ta‘sirini o‘tkazib keladi. Bu mamlakat haqiqatan jahon iqtisodiyotining 
yetakchi lokomativi husoblanadi. AQShda joylashgan Federal Reserv Tizimi 
(Federal Reserve System) mamlakatning xususiy tashkiloti bo‘lib, mamlakat va 
2
 http://www.imf.org/external/datamapper/ngdpdpc@weo/oemdc/advec/weoworld/usa 
3
 
http://statisticstimes.com/economy/countries-by-projected-gdp.php 
4
 https://www.wto.org/english/thewto_e/whatis_e/tif_e/org6_e.htm#collapseG

---