- 55 -
2.1.1- rasm.
AQSh iqtisodiyotida sanoatning yillar davomida o’zgarishi
(2015-2018 birinchi choragi)
7
Qo'shma Shtatlarda sanoat ishlab chiqarish yanvar oyida 3,5 foizga
pasayishdan so'ng, 2018 yil fevral oyida 4,4 foizga oshish kuzatildi. 2011 yilning
mart oyidan boshlab sanoat ishlab chiqarishida eng yuqori o'sish sur'ati ishlab
chiqarish hajmi 2,5 foizga, sanoatda qazib olish esa 9,7 foizga, kommunal sohalarda
esa 10,5 foizga o'sish qayd etildi. Qo'shma Shtatlarda sanoat ishlab chiqarish 1920
yildan 2018 yilgacha bo'lgan davrda o'rtacha 3,74 foizni tashkil etdi. 1933 yil iyul
oyida 62 foizdan yuqori bo'lgan bo‘lsa 1946 yil fevral oyiga kelib -33,70 foizni
natijani tashkil etdi.
Maxsus iqtisodiy hududlari
California Enterprise Zones
New Jersey Urban Enterprise Zones
Toledo–Lucas County Port Authority
Colorado Springs Foreign-Trade Zone,
Port of Palm Beach District
Treasure Coast Foreign Trade Zone, Inc.
8
7
https://tradingeconomics.com/united-states/gdp-from-industry
8
https://www.healyconsultants.com/usa-company-registration/free-zones/
XORIJIY MAMLAKATLAR IQTISODIYOTI
- 56 -
2.1.6. Xizmatlar sohasi
Moliya
AQSh dollari bu xalqaro bank operatsiyalarida eng ko'p foydalaniladigan
valyutadir. Ko'pgina davlatlar uni rasmiy valyuta sifatida. Federal hukumat
(Federal
Reserve System)
past inflyatsiya, yuqori iqtisodiy o'sish va kam ishsizlikni saqlab
qolish uchun ham pul siyosatini va fiskal siyosatni qo'llashga harakat qiladi.
Federal zahira sifatida ma'lum bo'lgan markaziy bank bo‘lib, 1913 yilda barqaror
valyuta va pul-kredit siyosatini ta'minlash uchun maxfiy tarzda (Jekyll orolida)
tashkil etilgan. AQSh dollari, dunyodagi yanada barqaror valyuta sifatida qabul
qilingan va ko'plab mamlakatlar milliy iqtisosdiyotining zahira valyutasi sifatida
faydalanib kelinmoqda.
Nyu-York fond birjasi ro'yxatga olingan kompaniyalar qimmatbaho
qiymatlari bilan o'lchangan, dunyodagi boshqa fond birjasidan uch barobarga katta.
2018 yil oktyabr oyi holatiga ko'ra birga kapitalizatsiyasi, barcha NYFB (NYSE)
kompaniyalarning umumiy kapitallashuvi 10,1 trln. AQSh dollarini tashkil etdi.
AQShning ikkinchi yirik fond birjasi hisoblanadigan NASDAQ, Nyu-York fond
birjasi bilan birgalikda dunyodagi eng katta uchinchi birja Yaponiyaning Tokio fond
birjasi yaratdi. Banklar korporativ moliyalashtirish uchun foydalaniladigan
mablag'larning yarmidan kamini taklif qilsada, bank kreditlari biznesni jalb qilish
uchun mamlakatning eng katta kapital manbasi hisoblanadi. 1970-1980 yillarda
davlat milliy qonunchiligida liberallashtiruvchi tendentsiya bank muassasalari va
bank xolding kompaniyalari ichki hamda davlatlararo kengayishini qo'llab-
quvvatladi. Mamlakatning yirik banklari orasidagi birlashmalar muvaffaqiyatli yirik
mintaqaviy va milliy bank-moliya xizmatlari korporatsiyalarini shakllantirishga olib
keldi.
Xususiy, ham tijorat mijozlariga xizmat ko'rsatishda ushbu institutlar
depozitlarni qabul qila boshladi, hisoblarni tekshiradi, qimmatli qog'ozlarni joriy
qiladi, kreditlar ajratadi, ipoteka taklif qiladi, investitsiyalarni boshqaradi va
homiylik kredit kartalarini beradi. Moliyaviy xizmatlar ham sug'urta kompaniyalari
va xavfsizlik brokerlari tomonidan taqdim etiladi. Federal hukumat uy-joy (uy
|