Xorijiy mamlakatlar iqtisodiyoti

- 55 - 
 
2.1.1- rasm.
AQSh iqtisodiyotida sanoatning yillar davomida o’zgarishi
(2015-2018 birinchi choragi)
7
 
Qo'shma Shtatlarda sanoat ishlab chiqarish yanvar oyida 3,5 foizga 
pasayishdan so'ng, 2018 yil fevral oyida 4,4 foizga oshish kuzatildi. 2011 yilning 
mart oyidan boshlab sanoat ishlab chiqarishida eng yuqori o'sish sur'ati ishlab 
chiqarish hajmi 2,5 foizga, sanoatda qazib olish esa 9,7 foizga, kommunal sohalarda 
esa 10,5 foizga o'sish qayd etildi. Qo'shma Shtatlarda sanoat ishlab chiqarish 1920 
yildan 2018 yilgacha bo'lgan davrda o'rtacha 3,74 foizni tashkil etdi. 1933 yil iyul 
oyida 62 foizdan yuqori bo'lgan bo‘lsa 1946 yil fevral oyiga kelib -33,70 foizni 
natijani tashkil etdi. 
Maxsus iqtisodiy hududlari 

California Enterprise Zones 

New Jersey Urban Enterprise Zones 

Toledo–Lucas County Port Authority 

Colorado Springs Foreign-Trade Zone, 

Port of Palm Beach District 

Treasure Coast Foreign Trade Zone, Inc.
8
7
 https://tradingeconomics.com/united-states/gdp-from-industry 
8
 https://www.healyconsultants.com/usa-company-registration/free-zones/ 

---

XORIJIY MAMLAKATLAR IQTISODIYOTI
- 56 - 
2.1.6. Xizmatlar sohasi 
Moliya
AQSh dollari bu xalqaro bank operatsiyalarida eng ko'p foydalaniladigan 
valyutadir. Ko'pgina davlatlar uni rasmiy valyuta sifatida. Federal hukumat 
(Federal 
Reserve System) 
past inflyatsiya, yuqori iqtisodiy o'sish va kam ishsizlikni saqlab 
qolish uchun ham pul siyosatini va fiskal siyosatni qo'llashga harakat qiladi. 
Federal zahira sifatida ma'lum bo'lgan markaziy bank bo‘lib, 1913 yilda barqaror 
valyuta va pul-kredit siyosatini ta'minlash uchun maxfiy tarzda (Jekyll orolida) 
tashkil etilgan. AQSh dollari, dunyodagi yanada barqaror valyuta sifatida qabul 
qilingan va ko'plab mamlakatlar milliy iqtisosdiyotining zahira valyutasi sifatida 
faydalanib kelinmoqda.
Nyu-York fond birjasi ro'yxatga olingan kompaniyalar qimmatbaho 
qiymatlari bilan o'lchangan, dunyodagi boshqa fond birjasidan uch barobarga katta. 
2018 yil oktyabr oyi holatiga ko'ra birga kapitalizatsiyasi, barcha NYFB (NYSE) 
kompaniyalarning umumiy kapitallashuvi 10,1 trln. AQSh dollarini tashkil etdi. 
AQShning ikkinchi yirik fond birjasi hisoblanadigan NASDAQ, Nyu-York fond 
birjasi bilan birgalikda dunyodagi eng katta uchinchi birja Yaponiyaning Tokio fond 
birjasi yaratdi. Banklar korporativ moliyalashtirish uchun foydalaniladigan 
mablag'larning yarmidan kamini taklif qilsada, bank kreditlari biznesni jalb qilish 
uchun mamlakatning eng katta kapital manbasi hisoblanadi. 1970-1980 yillarda 
davlat milliy qonunchiligida liberallashtiruvchi tendentsiya bank muassasalari va 
bank xolding kompaniyalari ichki hamda davlatlararo kengayishini qo'llab-
quvvatladi. Mamlakatning yirik banklari orasidagi birlashmalar muvaffaqiyatli yirik 
mintaqaviy va milliy bank-moliya xizmatlari korporatsiyalarini shakllantirishga olib 
keldi.
Xususiy, ham tijorat mijozlariga xizmat ko'rsatishda ushbu institutlar 
depozitlarni qabul qila boshladi, hisoblarni tekshiradi, qimmatli qog'ozlarni joriy 
qiladi, kreditlar ajratadi, ipoteka taklif qiladi, investitsiyalarni boshqaradi va 
homiylik kredit kartalarini beradi. Moliyaviy xizmatlar ham sug'urta kompaniyalari 
va xavfsizlik brokerlari tomonidan taqdim etiladi. Federal hukumat uy-joy (uy 

---