2.1.1- jadval
AQSh iqtisodiyotining umumiy tavsifi (2017 y.)
Shimoliy Amerika, Shimoliy Atlantika okeani va Shimoliy Tinch Okeani, Kanadada va
Meksika bilan chegaradosh hudud
Poytaxti
YaIM
VASHINGTON,
$ 20,412 trl
Budjeti
Daromadlar: $3.363 trillion
Xarajatlar: $3.893 trillion
Maydoni
Oltin
valyuta
zahirasi
Tashqi
qarzi
9,833,517kv km
$117.3 mlrd
$17.91 trillion
Tabiiy resurslar
Global
Innovation index
HDI
Ko‘mir, mis, molibden, uran boksit,
oltin,temir, merkuriy, nikel, kumush,
rux, neft, tabiiy gaz, yog‘och.
4 (61.40)
10 (0.920)
Aholisi
326,625,791 kishi
Nyu-York
18,593
Los-Anjeles 12,31
Chikago
8.745
Mayami 5.817
Qishloq xo’jaligi
Bug‘doy, makkajo‘xori,mevalar,
sabzavotlar,paxta; mol go‘shti,
parranda go‘shti, sut mahsulotlari;
baliq; o‘monchilik.
Umumiy
chegarasi
12,048 km,
Canada
8,893
km
(including 2,477 km
with Alaska), Mexico
3,155 km
Sanoati
Yuqori texnologiyali innovatorlik,
neft, po‘lat, motorli trasnportlar, fazo
kemalari, oziq-ovqat, kimyo, Hi-tech,
telekommunikatsiya, elektronika,
yog‘ochsozlik, konchilk, innovatsiya
Ishsizlik
Inflatsiya
Soliqlar
4.9%
0.4%
17.2% YaIM da
YaIM tarkibi
Qishloq xo‘jaligi: 0.9%
Sanoat:18.9%
Xizmatlar: 80.2%
Gini index
BERI
Doing
Business
0.481
8 (8.02)
6
Yirik
kompaniyalari
Amazon, Apple Inc, Exxon Mobil
Corp, General Electric Co, Microsoft
Corp, Texaco, Standard Oil, Boeing
American Express, General Motors
YaIM
darajasi
1(nominal)
2 (PPP)
Xalqaro
iqtisodiy
hamkorlik
WTO, OECD, TPP, TTIP, TISA,
NAFTA, APEC, ASEAN , EBRD,
IBRD, IMF, OECD, OPCW, OSCE,
WIPO, WTO, UNCTAD, UNESCO,
Davlat
boshqaruv
Federal konstitutsion
respublika
Jon boshiga
YaIM darasi
$62,150
Manba
: Xalqaro tashkilotlarning rasmiy ma’lumotlari asosida mualliflar ishlanmalari (ciaworldfactbook.com,
britannica.com,
countrymattersltd.com,
un.org,
worldatlas.com,
focus-economics.com,
imf.org,
metrocosm.com,
statista.com ) asosida.
Gidrotexnika resurslari Tinch okean va tog'li hududlarda katta ahamiyatga
ega. Gidroenergetika, mamlakatning elektr ta'minotining o'ndan birini tashkil qiladi.
XORIJIY MAMLAKATLAR IQTISODIYOTI
- 53 -
Ko'mir yoqish natijasida esa zavodlar mamlakat energetikasining to'rtdan bir
qismini ta'minlaydi. Atom generatorlari esa umumiy energiya resurslarning o'ndan
bir qismini o'z ichiga oladi va qayta tiklanadigan energiya manbalari 13 foizini
tashkil qiladi.
Minerallar
Amerika Qo'shma Shtatlari dunyoning eng yaxshi qayta ishlanadigan katta
miqdorda tabiiy zaxiraga ega bo‘lgan neft qazib oluvchisidan biri hisoblanadi.
Mamlakat 1990-yillardan boshlab slanetsiz gazni gorizontal burg'ilash va gidravlik
boyitish orqali yuqori samaradorlikka erishib kelmoqda (Ohangda, Pensilvaniya va
G'arbiy Virjiniya).
AQSh
jahondagi yetakchi ko'mir eksport qiluvchilardan biri
hisoblanadi. Ko'mir konlari asosan Appalachian tog'larida va Vayomingda
joylashgan. G'arbiy Virjiniya va Kentukkida bitumli ko'mirning deyarli yarmi ishlab
chiqariladi. Pensilvaniya esa mamlakatning yagona antrasitini qazib oladi. Illinoys,
Indiana va Ogayo shtatlari ko'mir qazib oladigan eng asosiy hududlaridan
hisoblanadi.
Temir rudasi asosan Minnesota va Michigan shtatlarida qazib olinadi.
Qo'shma Shtatlarda mis, magniy, qo'rg'oshin va ruxning muhim zahiralari mavjud.
Mis qazib olish Arizona, Yuta, Montana, Nevada va Nyu-Meksikadagi tog'li
shtatlardan olinadi. Ruxning asosiy zahitalari Tennessee, Missuri, Idahoda qazib
olinadi. Qurg'oqlarni qazib olish bo‘yicha Missuri shtati yetakchilik qiladi.
AQSh
da
qazib olanadigan boshqa metallar oltin, kumush, molibden, marganets, volfram,
boksit, uran, vanadiy va nikel hiosblanadi. Neft (Meksika qo‘ltig‘i sohilidagi Galf,
Kaliforniya, Alyaska), tabiiy gaz va oltingugurt (Galf), ko‘mir (Appalachi va
Markaziy havzalar), temir ruda (Yuqori ko‘l atrofi), fosforit (Florida), uran, rangli
metallar, kaliy tuzlari qazib olinadi. Qora metallurgiyaning asosiy markazlari -
Chikago, Pittsburg, Detroyt, Klivlend, Buffalo, Baltimor, Filadelfiya hududlari
hisoblanadi.
Fosfatlar, kaliy, oltingugurt, tosh va gillardan iborat muhim metall bo'lmagan
minerallar mamlakat sanoating yetakchiaektorlarini rivojlantirishga o‘z hissasini
qo‘shadi, ayniqsa aerokosmonavtika (NASA) loyihalari hisoblanadi.
|