Xorijiy mamlakatlar iqtisodiyoti

XORIJIY MAMLAKATLAR IQTISODIYOTI
- 405 - 
kelgusidagi Fennovoima atom elektr stantsiyasining asosiy egasi bo'lib, 34 foiz 
ulushga egalik qilmoqda. Finlyandiya shaharlari va asosan sanoat eng yirik
iste‘molchilardir. 2017 yil fevral oyida Oulu, Xelsinki, Vantaa, Hamina va 
Nurmijarvi shaharlar iste‘moli uchun ko'mir Rossiya va Polshadan import qilindi. 
2016 yilda 5,6 million tonna ishlatilgan bu yoqilg‘I Finnwatch ma'lumotlariga ko'ra 
Finlyandiyada 13 ta ko'mir markazlari mavjud. Ko'mirni eng ko'p iste'mol qiladigan 
kompaniyalar Pohjolan Voima, Fortum, Helsingin Energia va Rautaruukki 
hisoblanadi. Asosiy import yo‘nalishlari 72,5% Rossiya; 7,3% AQSh; 6,6% Kanada; 
Avstraliya 5.9%; 3,0% Polsha, 1,4% Janubiy Afrika; 1,3% Kolumbiya va 1,1% 
Indoneziya sanaladi.
2016 yilda TPESda gazning ulushi taxminan 14% ni tashkil etdi. Finlyandiya 
100 foiz gazni bitta yetkazib beruvchiga qaram edi, ya'ni Rossiya. Finlyandiyada 
gaz to'g'ridan-to'g'ri elektr isitish, neft yoki mintaqaviy isitish bilan isitiladigan 
uylarning uchun hech qachon foydalanilmaydi. Gazning 75% elektr yoki issiqlik va 
elektr energiyasini ishlab chiqarishda va sanoatda ishlatiladi. Uy sharoitlari uchun 
foydalanish kamdan-kam hollarda uchratiladi. Umuman, gazning 93 foizi chakana 
savdoga emas, to'g'ridan-to'g'ri yirik korxonalarga sotiladi. Sovuq iqlim va 
mamlakat sanoatining tuzilmasi tufayli Finlyandiyaning aholi jon boshiga to'g'ri 
keladigan energiya iste'moli dunyodagi eng yuqori ko'rsatkichlardan biri 
hisoblanadi. Sanoat tarmoqlari jami energiya sarfining deyarli yarmini tashkil etadi. 
Bu Yevropa o'rtacha iste‘mol darajasidan ancha yuqori. Ichki energiya manbalari 
faqat Finlyandiyaning umumiy energiya ehtiyojining uchdan bir qismiga to'g'ri 
keladi. 
Finlyandiya energetika tizimi ko'pgina gidroelektr stantsiyalaridan hosil 
bo‘ladi. Lekin, suvning satxning pasayishi to'g'onlarga jiddiy zarar yetkazadi. 
Issiqlik hosil qiladigan quvvat ham muhim ahamiyatga ega. Shamol kuchi boshqa 
Skandinaviya mamlakatlariga qaraganda kamroq ahamiyatga ega, biroq shamolli 
qirg'oqbo'yi hududlarida keng tarqalgan. Finlyandiyaning elektr tarmoqlari 
Shvetsiya va Rossiya bilan bog'liq bo'lib, uzoq muddatli hamkorlik munosabatlari 

---