Xorijiy mamlakatlar iqtisodiyoti

4.5.3-rasm. Chexiya ishsizlik darajasining yillar mobaynida o’zgarishi 
(2008-2018 yil birinchi choragi)
332
 
Chexiya ishsizlik darajasi 2018 yil fevral oyida 3,7 foizga keskin qisqardi, bu 
esa o'tgan yilning xuddi shu oyidagi 5,1 foizdan 3,8 foizga o'sganini ko‘rishimiz 
mumkin. Ishsizlar soni 99,309 ming kishidan 280,9 ming kishiga pasaydi. Ishsizlar 
darajasi erkaklarda 3,8 foiz, ayollar uchun esa 3,7 foizni tashkil etdi. 2018 yil yanvar 
oyida ishsizlik darajasi 3,9 foizga kamaydi. Chexiya Respublikasida ishsizlik 
darajasi 1990 yildan 2018 yilgacha bo'lgan davrda o'rtacha 5.55 foizni tashkil etdi 
332
 https://tradingeconomics.com/chzech-republic/unemployment-rate 
 

---

XORIJIY MAMLAKATLAR IQTISODIYOTI
- 531 - 
va 2004 yilning yanvar oyida 9.69 foizni tashkil etgan bo‘lib 1990 yil fevral oyida 
rekord darajadagi 0,09 foizg qayd etilgan. 
4.5.9. Soliq tizimi 
Chexiyada shaxsiy daromad solig'i juda ahamiyat kasb etadi. 1992 yilda 
tashkilotlar solig'i stavkasi yakuniy yilda deyarli to'rtdan bir qismga qisqardi. 
Mamlakatda shuningdek ayrim turdagi korxonalar, shu jumladan pochta aloqasi, 
moliya institutlari, sog'liqni saqlash va ijtimoiy ta'minot, radioeshittirish va nodavlat 
tashkilotlari uchun istisno tariqasida qo'shilgan qiymat solig'i (QQS) qo'llaniladi. 
Chexiya Respublikasidagi tashkilotlar uchun soliq stavkasi 19 foizni tashkil etadi. 
Chexiya Respublikasidagi tashkilotlar solig'i stavkasi 1993 yildan 2018 yilga kelib 
o'rtacha 27,46 foizni tashkil etgan bo‘lib, 1993 yilda bu ko'rsatkich 45 foizni tashkil 
etgan edi. 2010 yilga kelib bu ko'rsatkich 19 foizni tashkil qildi. Chexiya 
Respublikasida shaxsiy daromad solig'i stavkasi 22 foizni tashkil etadi. Bu stavkasi 
1995 yildan 2018 yilgacha bo'lgan davrda o'rtacha 27.75 foizni tashkil etgan 
bo‘lib1995 yilda 43 foizni tashkil etgan edi. 2008 yilga kelib 15 foizni tashkil qildi. 
Chexiya Respublikasida tijorat stavkasi 21 foizni tashkil qiladi. Chexiya 
Respublikasida tijoratdan olinadigan soliq stavkasi 2000 yildan 2018 yilgacha 
bo'lgan davrda o'rtacha 20.42 foizni tashkil etdi. Bu esa, 2001 yilda 22 foizdan 
yuqori bo'lib 2004 yilda rekord darajada past bo'lgan 19 foizni tashkil etgan edi.