Xorijiy mamlakatlar iqtisodiyoti

XORIJIY MAMLAKATLAR IQTISODIYOTI
- 742 - 
Moldaviya iqtisodiyotining sanoat sektori, asosan, oziq-ovqat mahsulotlarini 
qayta ishlashga, mashinasozlik, energetika, iste'mol tovarlari va qurilish materiallari 
sanoati rivojlangan holda jamlangan. Oziq-ovqat sanoati ko'plab sohalarga ega; 
shakarni qayta ishlash, sharob tayyorlash, konservalash, yog' mahsulotlaridan efir 
moylarini ishlab chiqarish muhim ahamiyat kasb etadi. Moldova sharob, shampan 
va brendi muhim eksportchisi hisoblanadi. Mahalliy ehtiyojlar uchun respublikada 
un, go'sht, sut va qandolat mahsulotlari ishlab chiqariladi. 
5.4.1-rasm. Moldova sanoatining yillar bo’yicha 
o’zgarishi 
(2008-2018 yil birinchi choragi)
476
 
Moldovada sanoat ishlab chiqarish o'tgan yilning shu davriga nisbatan 3 
foizga pasayib, 2018 yil yanvar oyiida esa, 4,7 foizga o'sdi. Ishlab chiqarish va 
konchilik (2017 yilning dekabr oyida - 24,2% dan 28,5%ga) va ishlab chiqarish 
(1,4% dan 13,5%) kamaydi. Boshqa sohalardan kommunal xizmatlar darajasi (8,1 
foizdan 11,9 foizgacha) pasayib ketdi.
Har oyda sanoat ishlab chiqarishi o'tgan oyda 0,3 foizga o'sib, 25,7 foizga 
kamaydi. Moldovada sanoat ishlab chiqarish 2004 yildagi 2018 yilga nisbatan 1,16 
foizni tashkil etgan. Bu o'tgan yilning aprel oyida 23,50 foizga o'sgan va 2009 
yilning aprelida 30,10 foizni tashkil qilgan. 
476
 https://tradingeconomics.com/moldova/industrial -production 
 

---

XORIJIY MAMLAKATLAR IQTISODIYOTI
- 743 - 
5.4.6. Xizmatlar sohasi 
Xizmat ko'rsatish sohasi Moldova yalpi ichki mahsulotining 65%ni tashkil 
qiladi. Chakana savdo sektorining aksariyat qismi poytaxtda joylashgan. Turizm 
Moldovadagi 
qishloqlarda 
mahalliy 
madaniyat, 
an'anaviy 
festivallar 
va 
mamlakatning 
ko'pgina 
monastrlari 
xalqaro 
mehmonlarga 
katta 
qiziqish 
uyg'otmoqda; zamonaviy stanfartga mos keluvchi mehmonxonalarning va transport 
infratuzilmasining yuqoriligi tufayli mamlakat xorijiy investorlarning investitsion 
jozibadorligini ta‘minlamoqda. Mamlakatda to'g'ridan-to'g'ri xorijiy investitsiyalar 
miqdori 2017 yilning ikkinchi choragida 30,95 mln.AQSh dollarini tashkil etdi. 
Moldaviya Respublikasiga to'g'ridan-to'g'ri xorijiy investitsiyalar 1995 yildan 2017 
yilgacha 45,55 mln. AQSh dollarini tashkil etdi. 2008 yilning uchinchi choragida 
244,77 mln. AQSh dollarini, 2013 yilning to'rtinchi choragida esa 20,53 mln. AQSh 
dollari ko‘rsatkichi qayd etilgan. 
Moliya 
Moldovada valyuta zahiralari fevralda 2,8 mlrd. AQSh dollari miqdorida 
kamaydi. Mamlakatda valyuta zahiralari 1999 yildan 2018 yilgacha o'rtacha 1,24 
mlrd. AQSh dollari bo'lib, 2018 yil yanvarida 2,88 mlrd. AQSh dollarini tashkil 
etgan. Moldaviyaning Milliy banki 1 mart kuni o'zining foiz stavkasi 6,5 foiz 
darajasida ushlab turdi. Birjadan tashqari kreditlar va kechaga foiz stavkalari mos 
ravishda 9,5 foiz va 3,5 foiz darajasida saqlanib qoldi. Moliyachilar pul-kredit 
siyosatini ijobiy sur'atlar bilan oshirishni kutmoqdalar, bu esa joriy moliya siyosati 
va yuqori pul o'tkazmalari bilan birgalikda 2018 yilda 3,5 foizga yaqin iqtisodiy 
o'sishni ta'minlaydi. Shu bilan birga, inflyatsiya pasayishining davom etishi ham 
kutilmoqda. Moldovadagi foiz stavkasi 2001 yildan 2018 yilgacha bo'lgan davrda 
o'rtacha 10,88 foizni tashkil etdi va 2001 yil yanvar oyida 21 foizga o'sib, 2013 
yilning aprel oyida 3,50 foizni tashkil etdi.