Xorijiy mamlakatlar iqtisodiyoti

5.6.2. Iqtisodiy rivojlanish tarixi 
20-asrning boshlarida hozirgi Armaniston hududi mis, kon-metallurgiya 
sanoati va konyak ishlab chiqarish bilan deyarli rivojlanmagan qishloq xo'jaligi 
yaqqol ustunlik qilgan hududi bo'lgan. Mustaqillikka erishgandan so'ng, Armaniston 
bozor iqtisodiyoti uchun institutsional va huquqiy asos yaratish uchun bir qator 
504
 http://statisticstimes.com/economy/countries-by-projected-gdp.php 
505
 https://www.wto.org/english/thewto_e/whatis_e/tif_e/org6_e.htm#collapseG 

---

XORIJIY MAMLAKATLAR IQTISODIYOTI
- 775 - 
tizimli islohotlarni amalga oshirdi. Islohotlar sanoat va qishloq xo'jaligini sezilarli 
darajada xususiylashtirish, soliq va moliyaviy tizimlarni qayta tuzish va narxni 
liberallashtirishni o'z ichiga oladigan o‘tish davri iqtisodiyotini shakllantira 
boshladi.
Davom etilayotgan taraqqiyot hukumatning makroiqtisodiy boshqaruvni 
mustahkamlash qobiliyatiga, jumladan, daromadlarni yig'ish, investitsion muhitni 
yaxshilash va xususiylashtirishni jadallashtirishga bog'liq bo‘ldi. 1994 yil iyun oyida 
liberal xorijiy sarmoyalar to'g'risidagi qonun va 1997 yilda xususiylashtirish 
to'g'risidagi qonun qabul qilindi. Shuningdek, davlat mulkini xususiylashtirish 
dasturiga amaliyotga kiritildi.
Hukumat Jahon Savdo Tashkilotiga a'zo bo'lish yo'lida muhim qadamlar 
qo'ydi. 1994 yilga kelib esa, Armaniston hukumati XVF (IMF) homiyligidagi 
iqtisodiy liberalizatsiya dasturini ishga tushirdi. Bu 1995-2005 yillar oralig‘ida 
ijobiy o'sish sur'atlariga olib keldi. Armaniston 2003 yil yanvar oyida Jahon Savdo 
Tashkilotiga (WTO) qo'shildi. Armanistonda ham inflyatsiya darajasi pasaydi, 
valyutani barqarorlashtirishga, kichik va o'rta korxonalarni xususiylashtirishga 
muvaffaq bo'ldi. Iqtisodiy rivojlanish bilan bir qatorda, Armanistonda ishsizlik 
darajasi yuqori darajada saqlanib turibdi. 
Armaniston 1992 yil may oyida Xalqaro valyuta jamg'armasiga va sentyabr 
oyida Jahon Bankiga qabul qilingan edi. Bir yil o'tgach, hukumat bu tashkilotlarga 
moliyaviy yordam ko'rsatayotganidan shikoyat qildi va qo'shimcha narxlari 
liberalizatsiyasi, tashqi savdo bilan bog'liq barcha tariflarni, kvotalarni va 
cheklovlarni olib tashlashga yo'naltirish loyihalar amaliyotga tadbiq etildi. 
Armaniston iqtisodiyoti davlatga qarashli shaxslar asosiy tovarlar va oziq-ovqat 
mahsulotlarini olib kirish hamda taqsimlash bo'yicha haqiqiy monopoliyalardan 
foydalandilar. Soliqlarni to'lamaslik uchun daromadlarni yashirish, majburiyatlarni 
hisobga olmasliklari bilan milliy iqtisodiy o‘sishga ta‘sir ko‘rsatdilar
506
. 
506
 https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/gg.html 

---