Xududiy markazi
Yüklə 2,84 Mb.
|
1 2
Битирув малакавий иш|
K  o‘krak qismsiz fartuk chizmasini chizish
Asbob va moslamalar: masshtabli chizg‘ich, burchakli chizg‘ich, qalam - TM va 2 M, o‘chirg‘ich, albom. Ko‘krak qismsiz fartukning o‘lchovlari: 1. KU - 35 sm. 2. Bel A yarmi -31 sm. 3. BAyarmi – 40 sm. Bu fartukning chizmasi 5-rasmda, fartuk qismlarining oichovlari jadvalda berilgan
Fartuk uchun gazlama tanlash. Kiyimlar qaysi vaqtda kiyilishiga qarab har xil xil gazlamardan tikiladi. Umuman fartuk va ro‘molni tikishda ochiq rangli yoki mayda gulli zig‘ir yoki paxta tolasidan to‘qilgan gazlamalar tanlanadi. Bunday gazlamalaming tashqi ko‘rinishi bo‘lishidan tashqari, ular oson yuviladi, yaxshi dazmollanadi. Shuning uchun gazlamani tanlashda uning texnologik xususiyatiariga ham e’tibor berish kerak. To‘qimachilik sanoatida eni har xil (eni 60 santimetrdan bo‘yi 60 santimetrgacha) gazlamalar ishlab chiqarilmoqda. Shuning uchun kiyimga ketadigan gazlama miqdorini aniqlashda uning eni hisobga olinadi. Fartuk uchun fason tanlash. Fason gazlamaga, uning bajaradigan ishiga, rangiga faslga, yoshga qarab tanlanadi. Fartuk va ro‘molni tayyorlashda ularga turli usulda ishlov berish va tikish mumkin. Fartuk 1. Ko‘krak qismli, jiyak bilan bezatilgan. Ko‘krak qismiga cho‘ntak va etak qismiga jiyak tikilgan. Fartuk 2. Ко‘krak qismli, kashta bilan bezatilgan. Yon qismi, etagi, yopiq buklov chokida tikilib, ustidan bezak baxya qatori berilgan. Fartuk 3. Ko‘krak qismsiz, katta cho‘ntagi applikatsiya bilan bezatilgan. Cho‘ntak usti, yoni, etak qismi yopiq buklov baxyaqatorda tikiladi, ustidan bezak baxyaqator beriladi, Fartukni tayyorlash texnologiyasi (ish rejasi): Bichish. Bichilgan buyumning qismlarini tikishga tayyorlash. Fartukning qismlarini tikish. Fartukning qismlarini birlashtirish va bezash. Fartukka oxirgi ishlov berish. Fartukni bichish. Asbob va moslamalar: ish qutichasi, bur, tug‘nag‘ich, fartuk va ro‘mol andazasi, gazlama, sm lenta, dazmol, qaychi. Gazlamani bichishga tayyorlash. Gazlamaning sifatini: dog‘lari, ipi uzilgan (yirtiq teshik) joylari va boshqa kamchiliklari bor - yo‘qligini tekshirish; gazlamaning enini va bo‘yini o‘lchash (andazani tejamkorlik bilan joylashtirish uchun; gazlamaning guliga, bo‘ylama ipining yunalishiga qarab o‘ngi va teskarisini aniqlash; gazlamani dazmollash; uzunligi bo‘yicha milkini qirqib olib tashlash; belbog‘ning kengligini qo‘yib (7 sm) bo‘ylama ipi bo‘yicha va gazlamani o‘ng tomonidan bur bilan chizib chiqish; gazlamaning o‘ngini o‘ngiga qaratib, bur bilan chizilgan joyiga tushiriladi va tug‘nag‘ich bilan qadab qo‘yish; gazlamaning ko‘ndalang (en) tomonini tekislab qirqish chizg‘ich yordamida bur bilan chizish va ortiqchasini qirqib tashlash). Bichish. Fartukning etak qismi andazasini gazlamaning buklangan joyiga ko‘rsatilgan chok haqini hisobga olib joylashtirish. Andaza atrofmi chizib chiqish. Etak qismidan, yon choki va bel qismiga ishlov berish (tikish) uchun chok xakini qoldirib bur bilan chizib chiqish. Fartuk andazasining qolgan hamma qismlarini gazlamaga ketma-ket joylashtiriladi. Ularning chetidan chiziladi va chok hakini qoldirib bur bilan chizib chiqish. qismlarining gazlamaga to‘g‘ri joylashtirilganini tekshirish: bo‘ylama ipning yo‘nalishi, gullari va andaza qismidagi chok hakini to‘g‘ri tushirish. Gazlamaning bir qavatini buklangan joyigacha qirqish va to‘gcrilab, ustiga ro‘mol andazasini qo‘yish. Chok xaqlarini qoldirib andazaning atrofidan chizib chiqish. Qoldirilgan chok haqi bo‘yicha andazaning qismlarini qirqish, ya’ni bichish, fartukning etagi, ко;krak qismi, cho’ntak, boshchi ikki qavatli, belbogi bilan ro‘mol esa bir qavatli. Andazani bichiq bilan birlashtirib turgan tug‘nag‘ichlami sug‘urib andazani ajratib olish va to‘g‘nag‘ichlami bichilgan ikki qavatli qismlarga qadab qo‘yish. Fartukning qismlarini tikishga tayyorlash: Asbob va moslamalar: ish qutichasi, bichiq. Ishni bajarish tartibi: Hamma qismlaming o‘rtasiga ko‘klab, qaviqqator solish. Fartukning etak qismiga cho‘ntak о‘mini belgilash uchun salqi qaviqqator solish. Salqi chokning o‘rtasini qirqish — cho‘ntak o‘mini belgilash. Belbog‘ning o‘rtasidan ikki tomonga nazorat chiziq o‘tkazish. Belgi va salqi choklarining to‘g‘riligini tekshirish. Nazorat chiziq aniqligini tekshirish. 0‘g‘il bolalar fartugi. 0‘g‘il bolalar taxta va temirlar bilan ishlaydilar. Shuni hisobga olib, fartuk zich to‘qilgan (qalin), to‘q rangli gazlamadan tikilsa, yaxshiroq bo‘ladi. Uning asosiy o‘lchovlari 5-jadvalda, hisoblash formulasi 6- jadvalda va andazasi 6-rasmda berilgan. 5-jadval.
6-jadval.
Andazani bichishga tayyorlash 1.Andazaning nomini yozish (ish fartugi). 2.Andaza necha qismdan iboratligini yozish (1 dona). 3.Andazada gazlamaning buklangan joyini belgilash (buklovi). 4.Andazada gazlamadagi bo‘y iplar yo`nalshshni aniqlash. 5.Andazada gazlamadan qoldirib bichiladigan chok haqini yozib (etagi, yon chizig i, ко krak qismidan 2,5 sm, ko‘krakdan belgacha bo‘lgani yig‘indisida Ism) (6-rasm). ISH FARTUGINI BICHISH. Bog‘ich va ko‘krakdan o‘yig‘igacha jiyak qo‘yib tikiladi, 2,5 metr jiyak 7-jadvalda o‘g‘il bolalar fartugini tikish bo‘yicha bajariladigan ishlar qoidasi lfodalangan 7-jadvalda
0‘zingiz bajaring Sidirg‘a gazlamadan tikilgan fartukka gulli gazlamadan bezaklar tiking. Gulli gazlamadan cho‘ntak, belbog‘, bog‘ich tayyorlang. Ko‘krak qismiga ikki qavatli baxyaqator tiking. Cho‘ntakni gulli gazlamadan fartukning etak qismiga tikiladi. Etakning teskari tomoniga cho‘ntakning o‘ng tomonini qo‘yib Ism li chokda i tikiladi, chokning etak tomoniga qaratib dazmollanadi va o‘ng tomonga aylantiriladi. Gulli gazlamaning ikkinchi tomoniga Ism kenglikda yopiq buklov choklari tikiladi. Etakning kengligi teng 3 qismga boiib, mashina chokida ikki qayta tikiladi. Choklari tikilib dazmollanadi. Bel qismiga bo‘rmalar o‘miga mayda tahlama qilinadi. Bezak jiyak bilan tikiladigan fartuklar. Variant yon choki, ko‘krakpechi, etak qismi bostirma choki bilan tikiladi. Ко'krak qismining yuqorisi va cho‘ntagi bezak jiyak bilan tikiladi. Fartuk etak qismi yuqorisi ko‘krak qismining pasti jiyak yordamida biriktiriladi. Belbog4 ham jiyakdan olinadi. Bog‘ichi ham shu jiyakdan qilinadi. 7-rasm. Variant ко'krak qismining ustki tomoni yopiq buklov choki bilan tikiladi. 2,5 sm teskari tomonga qaytariladi. Ko‘krak qismini yon tomoni bog‘ich bilan birgalikda bezak jiyagiga tikiladi. Belbog‘i ham bezak jiyagidan tikilib tayyorlanadi. 8-rasm Variant ко'krak qismi butun bichilgan, cho'ntakli, bog‘ichi belbogi bezak jiyagidan 9-rasm.   
FARTUK TIKISH. (Amaliy ish) Asbob va moslamalar: ish qutichasi, bog‘ichning bichig‘i, nina, ip, qaychi, angishvona. Ishni bajarish tartibi: Gazlamaning o‘ngini o‘ngiga qaratib, bo‘ylamasiga ikkita buklanadi va to‘g‘nag‘ichlar qadab qo‘yiladi. Bog‘ichning ikki tomoni chetlaridan 0,8 sm qoldirib ko‘klab chiqiladi va to‘g‘nag‘ichlar olinadi. Bog‘ichning chetidan 0,7 sm qoldirib baxyaqator tikiladi. Burchagini chokdan 0,2 sm qoldirib qirqib tashlanadi va ko‘klash qaviqqatori olib tashlanadi. Bog‘ichni o‘ng tomonga ag‘dariladi, choklari tekislanadi va chetidan 0,2 sm qoldirib ko klab chiqiladi Bog‘ichni dazmollanadi, qo‘l choklari so‘kib tashlanadi. 0‘z-o‘ziiii tekshirish: Bog‘ichning bo‘yi barobar enini tekshirish. Burchaklarining yaxshi o‘chirilganini aniqlash. Bog‘ichning yaxshi dazmol qilinganini ko‘zdan kechirish. Belbog‘ni tikish (9-10-rasm). Asbob va moslamalar: ish qutichasi, belbog‘ning bichig‘i. Ishni bajarish tartibi: Gazlamaning o‘ngini o‘ngiga qaratib, bo‘ylamasiga bukiladi va ikki tomoni bo‘yiga 35 sm dan ko‘klab tikiladi. Belbog‘ning ikki tomoni chetidan 1 sm qoldirib baxyaqator tikiladi. Burchagini chokdan 0,2sm qoldirib qirqib tashlanadi ko‘klangan choki so‘tib olinadi. Belbog'i o‘ngiga ag‘darilib, choklari tekislanadi va chetdan 0,2sm qoldirib ko‘klab qaviqator tikib ehiqiladi. Iplarni sukib bostirib dazmollanadi 
0‘z-o‘zini tekshirish. Belbog‘ni ikki tomonini ening bir xilligiga aniqlanadi. Burchaklaming to‘g‘ri chiqarilganligi tekshiriladi. Sifati, dazmollanganligi ko‘riladi FARTUK KO‘KRAK QISMINI TIKISH. Ko‘krak qismini tikish. Asbob va moslamalar: ish qutichasi, ko‘krak qismining bichig‘i, tayyor bog‘ich, bezash uchun jiyak. Ishni bajarish tartibi: Ko‘krak qismining yonlari bukilash - ichiga 0,5 sm buklab va yana 1 sm ichiga qayirib, qo‘lda ko‘klanadi va baxyaqatorda tikiladi. Ko‘klash qaviqqatori so‘kib olinib, bostirib dazmollanadi. Teskari tomoni chetidan Ism qoldirib bur bilan chiziladi. Tayyorlangan bog‘ichni ko‘krak qismning teskari tomoniga qo‘yib to‘g‘nag‘ich bilan qadab qo‘yiladi va tikiladi (11-rasm). Teskari tomondan belgalangan chiziqning ustiga jiyakning chetini quyib, to g'nag'ich qadalaai va ko klab qaviqqator tikiladi. To‘g‘nag‘ichni olib, tasmaning chetidan 0,1—0,2 sm qoldirib mashinada baxyaqator bostirib tikiladi. Chokning oxiri mustahkamlanadi. Ko‘klangan qaviqqatomi so‘kib, jiyakning chetlari to‘g‘rilinadi. Jiyakni o‘ng tomoniga ag‘darib, ko‘klab qaviqqator qo‘yiladi mustahkamlanadi. Ko‘klangan choki so‘kib tashlanadi. Jiyakning oxirini may da qiyalama chok bilan tikib chiqiladi va tayyor ko‘krak qismni bostirib dazmollanadi (12-rasm). 
FARTUK ETAGINI TIKISH. Fartukning etagini tikish. Asbob va moslamalar: ish qutichasi, fartukning etak qismi, bezash jiyagi, igna, ip, angishvona, tikuv mashinasi. Ishni bajarish tartibi: 1. Fartukning yon qiyqimlarini bukib tikiladi. Chokning kengligi 1 sm. 2. Fartuk etagining pastiga teskari tomondan bezak jiyak qo‘yiladi 3.Fartuk etak kismining yuqori tomoniga qo‘lda qaviqqator yoki mashinada baxyaqator chokida burma uchun ikki qator parallel choklar solinadi. (13-rasm) 
Qoplama cho‘ntakni tikish. Asbob va moslamalar: ish qutichasi, cho‘ntakning bichig‘i, bezash jiyagi. Ishni bajarish tartibi: Cho’ntak teskarisining yuqori tomoniga Ism qoldirib bur bilan chiziladi. Belgilangan joyga jiyakni to‘g‘nag‘ich bilan qadab qo‘yiladi va ko‘klab qaviqqator tikiladi. To‘g‘nag‘ichni olib, chetidan 0,1—0,2 qoldirib mashinada baxyaqator bostirib tikiladi. Ko‘klash qaviqqatori so‘kib tashlanadi. Jiyakni o‘ng tomonga o‘giriladi va ko‘klab chiqiladi (231-rasm). Jiyakni chetidan 0,1—0,2 sm qoldirib mashinada baxyaqator bostirib tikiladi. Ko'klash qavikkatori sukib tashlanadi. Dazmollanadi. Cho‘ntakning qiyqimlaridan 1 sm teskari tomonga buklanadi. Bostirib dazmollanadi va ochib qo‘yiladi. 7.Burchaklariga rasmda ko‘rsatilgandek ishlov beriladi. Chetlari qayiriladi va ko kiab qaviqqator tikib chiqiladi/ 8  .Cho‘ntak dazmollanadi (14-rasm)
O‘z-o‘zini tekshirish: Kengligi va buklov chokining sifatini ko‘rib chiqish. Choklaming tekisligini aniqlash. Burma choki tekis, to‘g‘ri solinganini aniqlash. Dazmollash sifatini tekshirish. XULOSA Fartuk bir necha qismlardan, ya’ni ko4krak qismi, bog‘ichi, belbog‘i, etagi va cho‘ntagidan iborat bo‘lib, bular alohida-alohida tayyorlanib, so‘ngra o‘zaro biriktiriladi. Quyida ko‘krak qismli va ko‘krak qismsiz, fartuk chizmalarini chizish bilan tanishasiz. Ko‘krak qismining yonlari bukilash - ichiga 0,5 sm buklab va yana 1 sm ichiga qayirib, qoida ko‘klanadi va baxyaqatorda tikiladi. Ko‘klash qaviqqatori so‘kib olinib, bostirib dazmollanadi. Teskari tomoni chetidan Ism qoldirib bur bilan chiziladi. Tayyorlangan bog‘ichni ko‘krak qismning teskari tomoniga qo‘yib to‘g‘nag‘ich bilan qadab qo‘yiladi va tikiladi Fartuk uchun gazlama tanlash. Kiyimlar qaysi vaqtda kiyilishiga qarab har xil gazlamardan tikiladi. Umuman fartuk va ro'molni tikishda ochiq rangli yoki may da gulli zig‘ir yoki paxta tolasidan to‘qilgan gazlamalar tanlanadi. Bunday gazlamalarning tashqi ko‘rinishi boiishidan tashqari, ular oson yuviladi, yaxshi dazmollanadi. Shuning uchun gazlamani tanlashda uning texnologik xususiyatlariga ham e’tibor berish kerak. To‘qimachilik sanoatida eni har xil gazlamalar ishlab chiqarilmoqda. Shuning uchun kiyimga ketadigan gazlama miqdorini aniqlashda uning eni hisobga olinadi. Fason gazlamaga, uning bajaradigan ishiga, rangiga faslga, yoshga qarab tanlanadi. Fartuk va ro‘molni tayyorlashda ularga turli usulda ishlov berish va tikish mumkin. Bezak jiyak bilan tikiladigan fartuklar. Variant yon choki, ko‘krakpechi, etak qismi bostirma choki bilan tikiladi. Ko‘krak qismining yuqorisi va cho‘ntagi bezak jiyak bilan tikiladi. Fartuk etak qismi yuqorisi ko‘krak qismining pasti jiyak yordamida biriktiriladi. Belbog‘ ham jiyakdan olinadi. Bog‘ichi ham shu jiyakdan qilinadi FOYDALANILGAN VA TAVSIYA ETILADIGAN ADABIYOTLAR Mirziyoev SH.M. “Erkin va farovon, demokratik 0‘zbekiston davlatini mard va olijanob xalqimiz bilan birga quramiz” mavzusidagi 0‘zbekiston Respublikasi Prezidenti lavozimiga kirishish tantanali marosimiga bag‘ishlangan Oliy Majlis palatalarining qo‘shma majlisidagi nutqi. - T.“0‘zbekiston”, 2016-56b Mirziyoev SH.M. Tanqidiy tahlil, qat’iy tartib-intizom va shaxsiy javobgarlik — har bir rahbar faoliyatining kundalik qoidasi bo‘lishi kerak. -T. “0‘zbekiston” 2017.-102b. , Mirziyoev SH.M. Buyuk kelajagimizni mard va olijanob halqimiz bilan birga quramiz. - T.“0‘zbekiston”, 2017.-488 b. Karimov I.A. YUksak ma’naviyat - engilmas kuch. - Т.: “Ma’naviyat” 2008.-176 b. Karimov I.A. Ona yurtimiz baxti iqboli va buyuk kelajagi yo‘lida xizmat qilish- eng oliy saodatdir. -T. “0‘zbekiston” 2015.-302 b. Karimov I.A. 0‘zbekistonning siyosiy-ijtimoiy va iqtisodiy istiqbolining tamoyillari. - T. “0‘zbekiston”, 1995. 53-bet. Normativ-huquqiy hujjatlar. O'zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2017 yil 15 martdagi Umumiy o‘rta ta’lim to‘g‘risida nizomni tasdiqlash to‘g‘risida”gi 140-sonli Qarori. 0‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2017 yil 6 apreldagi “Umumiy o‘rta va o‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limining davlat ta’lim standartlarini tasdiqlash to‘g‘risida”gi 187-sonli Qarori. 0‘zbekiston Respublikasi Xalq ta’limi vazirligining 2017 yil 17 oktyabrdagi 330-sonli “Davlat ta’lim standarti bo‘yicha umumiy o‘rta ta’limning malaka talablarini o‘quvchilar tomonidan o‘zlashtirilishi darajasini va ulaming bilimlari sifatini nazorat qilish bo‘yicha baholovchi mezonlarini tajriba-sinovdan o'tkazish to‘g‘risida” bo‘yrug‘i va uning asosidagi reyting tizimi Muvaqqat Nizomi. Maxsus adabiyotlar. Ishmuxamedov R.J. YUldashev M. Ta’lim va tarbiyada innovatsion pedagogic texnologiyalar- T. “Nihol” nashriyoti, 2016-279 b. Pedagogika nazariyasi va tarixi M.X. To‘xtaxo‘jaeva tahriri ostida. -T: “Moliya-iqtisod”, 2008.-208 b. Inoyatov U.I., Muslimov N.A. va boshq. Pedagogika: 1000 ta savolga 1000 ta javob. 2012 y. Toshkent, “llm-Ziyo” nashriyoti. 12 b.t. Inoyatov U.I., Muslimov N.A., va boshq. Pedagogika (nopedgogik oily ta’lim muassasalari uchun). 2013 y. - TDPU. 15,25 b.t. Muslimov N., va boshqalar. Kasb ta’limi o‘qituvchilarining kasbiy kompetentligini shakllantirish texnologiyasi. - T. “Fan va texnologiyalar”, 2013 y. 8 b.t. SHaripov SH.S., Qo‘ysinov O.A., Abdullaeva Q. Texnologiya: Umumiy o‘rta ta’lim maktablarining 6-sinfi uchun darslik. - T. “SHarq”, 2017.-240 b. SHaripov SH.S., Qo‘ysinov O.A., Abdullaeva Q. Texnologiya: Umumiy o‘rta ta’lim maktablarining 7-sinfi uchun darslik. - T.“SHarq”, 2017.-240 b. SHaripov SH.S., Qo‘ysinov O.A., Ergashev SH.T., Tohirov 0‘.0. va b.Texnologiya fanini o‘qitish va psixologik xizmatni tashkil etishda innovatsion texnologiyalardan foydalanish. 0‘qituvchilar uchun metodik qoTlanma. - T. “Muxammad poligraf ’ MCHJ, 2017.-80 b Yüklə 2,84 Mb. Dostları ilə paylaş:
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
1 2