Xususiyatlarini bilish zarur

CH– chet el turizmi;

M– milliy turizm;

O‘zbekiston Respublikasining Vazirlar Mahkamasida 2008 yilda turizm faoliyatini litsenziyalash komissiyasining yig‘ilishida jami 44 tashkilotning ishlari ko‘rib chiqildi.

Ko‘rib chiqilgan hujjatlar asosida 37 ta tashkilotga turizm sohasida faoliyat olib borishga ruxsat beruvchi litsenziyalar berildi. 5 tashkilotga litsenziya berishga rad javobi berildi, 2 tashkilotning litsenziyasi bekor qilindi.
Mintaqalar bo‘yicha litsenziya olgan tashkilotlarning tarkibi qo‘yidagicha: Toshkent bo‘yicha – 24 ta, Buxoro bo‘yicha – 1 ta, Samarqand bo‘yicha – 7 ta, Chirchiq bo‘yicha – 1 ta, Urganch bo‘yicha – 1 ta, Namangan bo‘yicha – 3 tani tashkil etadi. (14.1.diagrammaga qarang.)
Diagramma 14.1.


Turizmda sug‘urtalashni rasmiylashtirish
Sug‘urtalash shartnomasini tuzishda sug‘urta summasi belgilangan mamlakatga mos ravishda tanlanadi va minimal qoplash zaruriyatiga bog‘liq ravishda guruhlanadi.
Hozirgi kunda turistlik sug‘urtalash xizmatini ikki shakli amal qiladi: kompensatsiyali va servisli.
Birinchi shakli Vataniga qaytgandan keyin kompensatsiyalash sharti bilan barcha tibbiy harajatlarning to‘lovi turist tomonidan koplanadi. Bu juda noqulay vaziyat hisoblanadi, chunki betob bo‘lib qolganda va baxtsiz holatlarda asqotadigan ma’lum miqdordagi summani turist o‘zi bilan doimo birga olib yurishni taqozo etadi.
Servisli turizmni sug‘urtalashda sug‘urta kompaniyasi bilan tuzilgan shartnoma yoki bitim tuzib, ko‘rsatilgan dispecherlik xizmatlaridan biriga telefon qilish hamda o‘z polis nomerini va familiyasini xabar qilish yetarlidir, halokatga uchraganlarga kompaniya shu tarzda zaruriy yordam ko‘rsatadi.
Fuqarolik javobgarligini sug‘urtalashda yuqori havfli manba bo‘lib hisoblangan shaxsiy avtomabillar, mototsikllar yoki boshqa transport vositalarida sayohat qiluvchi turistlar foydalaniladi. Sug‘urtalashni bu turi sug‘urta ob’ekti bo‘lib uchinchi shaxs oldida sug‘urtalanuvchini javobgarligi hisoblangan holatlarda qo‘llaniladi.
Chet elda turist bilan baxtsiz hodisalarga qarshi sug‘urtalash odatda sug‘urta summasi shartnomasida kelishilgan chegara asosida olib boriladi. Uni qoplash qo‘yidagicha amalga oshiriladi:
3 guruh nogironlariga – sug‘urta summasining 50 % miqdorida
2 guruh nogironlariga – sug‘urta summasining 75 % miqdorida
Halok bo‘lganda – sug‘urta summasining 100 % miqdorida to‘lanadi
Tashrif amalga oshirilmaganda turist harajatlarini sug‘urtalash qo‘yidagi sabablar bo‘yicha tashrifni amalga oshirish imkoniyati bo‘lmagan bo‘lsa sug‘urta summasi shartnomasida kelishilgan asosda to‘liq yoki qisman to‘lanadi: