Xvi- XIX asrlarda Xiva xonligining Diplomatik aloqalar
Mustaqil ish
XVI- XIX asrlarda Xiva xonligining Diplomatik aloqalar
REJA;
1. Xiva xonligining Buxoro xonligi bilan diplomatik aloqalari haqida.
2. Xiva xonligining Qo’qon xonligi bilan diplomatik aloqalari haqida.
3. Xiva xonligining Rossiya imperiyasi bilan diplomatik aloqalari haqida.
1. Buxoro – Xiva tashqi savdo aloqalarining rivojlanishi mazkur davlatlardagi tarixiy shart-sharoitlar, siyosiy barqarorlik, markaziy va mahalliy hukumatning bu sohaga boʻlgan eʼtibori kabi holatlarga qarab belgilangan. Jumladan, Buxoro amirligida Amir Haydar (1800 – 1826) va Amir Nasrulloxon (1827 – 1860) hamda Xiva xonligida Olloqulixon (1825 – 1842) hukmronligi davrlarida oʻzaro savdo-iqtisodiy aloqalar rivojlanishi kuzatilgan.
1. Buxoro – Xiva tashqi savdo aloqalarining rivojlanishi mazkur davlatlardagi tarixiy shart-sharoitlar, siyosiy barqarorlik, markaziy va mahalliy hukumatning bu sohaga boʻlgan eʼtibori kabi holatlarga qarab belgilangan. Jumladan, Buxoro amirligida Amir Haydar (1800 – 1826) va Amir Nasrulloxon (1827 – 1860) hamda Xiva xonligida Olloqulixon (1825 – 1842) hukmronligi davrlarida oʻzaro savdo-iqtisodiy aloqalar rivojlanishi kuzatilgan.
Buxoro-Xiva tashqi savdo aloqalarining oʻziga xos xususiyatlarini aniqlashda ular joylashgan hudud, mahalliy aholisining ijtimoiy tarkibi hamda yirik savdo-iqtisodiy markazlari boʻlgan shaharlarning oʻrniga alohida ahamiyat berish lozimdir. Bunda har ikkala davlatlarning ijtimoiy-iqtisodiy va madaniy yuksalishida ichki, tashqi va tranzit savdoning yirik markazlari sifatida mashhur boʻlgan Samarqand, Buxoro, Toshkent, Shahrisabz, Qarshi, Xiva, Urganch kabi shaharlarning tutgan oʻrni katta boʻlgan.
Buxoro-Xiva tashqi savdo-sotiq aloqalarining oʻziga xos jihatlaridan biri, uning yil fasllariga bogʻliqligi boʻlib, har yilning kuz va qish mavsumlarida savdo-sotiq juda qizgʻin boʻlishidadir. Buning ikki sababi boʻlib, birinchidan yoz oylarida Amudaryo qirgʻoqlaridagi qamishzorlarda chivinlarning nihoyatda koʻpligi savdo kemasidagi savdogarlar uchun oʻta yoqimsiz boʻlsa, ikkinchidan esa, oʻzaro ayirboshlanadigan turli savdo mollarining aksariyat qismi har ikkala davlatlarda ham asosan kuz oylariga kelib sotuvga chiqarish uchun tayyorlangan.
Buxoro-Xiva tashqi savdo-sotiq aloqalarining oʻziga xos jihatlaridan biri, uning yil fasllariga bogʻliqligi boʻlib, har yilning kuz va qish mavsumlarida savdo-sotiq juda qizgʻin boʻlishidadir. Buning ikki sababi boʻlib, birinchidan yoz oylarida Amudaryo qirgʻoqlaridagi qamishzorlarda chivinlarning nihoyatda koʻpligi savdo kemasidagi savdogarlar uchun oʻta yoqimsiz boʻlsa, ikkinchidan esa, oʻzaro ayirboshlanadigan turli savdo mollarining aksariyat qismi har ikkala davlatlarda ham asosan kuz oylariga kelib sotuvga chiqarish uchun tayyorlangan.