Yarim o‘tkazgichli asboblar

Yarim o‘tkazgichli asboblar

YARIM O‘TKAZGICHLI ASBOBLAR

Ma’lum yo‘nalishli kuchlanish p-n-o‘tishning qarshi-ligini keskin kamaytiradi, demak, tok o‘tadi. Bu p -n -o‘tishning ochiq «to‘g‘ri» yo‘nalishidir. p-n-o‘tishga, ya’ni diodga «teskari» kuchlanish bilan ta’sir etilsa, p-n-o‘tish yopiladi, ya’ni uning qarshiligi keskin kamayadi, tok deyarli nolga teng bo‘ladi. Yarimo‘tkazgichli diodning volt-amper xarakteristikasi aynan ana shu xossani aks ettiradi. To‘g‘ri «UG» kuchlanish bilan ta’sir etganda, p-n-o‘tishga ta’sir qiluvchi elektr maydon qarshilikni keskin kamaytiradi, tok esa keskin oshadi. Bu kuchlanish teskari ishorali bo‘lganda, kuchlanish o‘nlab marotaba oshganiga qaramasdan tok kichik bo‘ladi. Bu diodning asosiy xususiyati hisoblanadi. Ikkita p- turli va n- turli tutashgan yarimo‘tkazgichlar p-n- o‘tish deyiladi. Yarimo‘tkazgichli diodning xarakteristikasi mana shu p-n-o‘tishning xossalarini aniqlaydi.

p-n- o‘tish va diodning shartli belgisi ko‘rsatilgan.

Tuzilishiga ko‘ra yarimo‘tkazgichli diodlar: «nuqtali» va «yalpoqli» diodlarga bo‘linadi. Ular volt-amper xarakteristikalarining umumiy ko‘rinishida farqi kam. «Nuqtali» diodlarning «to‘g‘ri» toki kichik, lekin katta chastotaga, bir necha Mgs ga moslangan. 18-rasmda ham yalpoqli, ham nuqtali diodning volt-amper xarakteristikasi ko‘rsatilgan. Atrof-muhitning harorati 20°C bo‘lganda o‘tayotgan tok 1 = 400 A dan ham oshishi mumkin18-rasmda nuqtali diodning volt-amper xarakteristikasi ko‘rsatilgan. Atrof-muhitning harorati 20°C bo‘lganda eng katta tok 10 A dan oshmaydi.

• 
  Tuzilishiga ko‘ra yarimo‘tkazgichli diodlar: «nuqtali» va «yalpoqli» diodlarga bo‘linadi. Ular volt-amper xarakteristikalarining umumiy ko‘rinishida farqi kam. «Nuqtali» diodlarning «to‘g‘ri» toki kichik, lekin katta chastotaga, bir necha Mgs ga moslangan. 18-rasmda ham yalpoqli, ham nuqtali diodning volt-amper xarakteristikasi ko‘rsatilgan. Atrof-muhitning harorati 20°C bo‘lganda o‘tayotgan tok 1 = 400 A dan ham oshishi mumkin18-rasmda nuqtali diodning volt-amper xarakteristikasi ko‘rsatilgan. Atrof-muhitning harorati 20°C bo‘lganda eng katta tok 10 A dan oshmaydi.