Yaşar seyiDLİ, naiLƏ ƏLİyeva, xumar əHMƏDBƏYLİ Ümumtəhsil məktəblərinin 9-cu sinfi üçün

İşin gedişi:  
1. İçərisində soyuq su olan stəkanın birinə 3 çay qaşığı nişasta, digərinə isə 3 çay 
qaşığı şəkər tozu tökərək qarışdırın.  
2. Onların üzərinə bir damcı yod məhlulu əlavə edin.  
3. İçərisində məhlul olan hər iki stəkanı qızdırın.
 
– Nə müşahidə etdiniz? Bu, nəyi sübut edir?
 
Fəaliyyət
 
Praktik iş
 
I
 
II
 
– Nə üçün hüceyrənin həyatında karbohidratlar mühüm rol oynayır?
 
 
 
Müzakirə üçün

---

 
 
25 
 
•   I  fəsil  •  
Canlı orqanizmlərin kimyəvi tərkibi  
• 
Monosaxaridlər suda asan həll olur və şirin dada malikdir. Təbiətdə ən çox yayı-
lan monosaxaridlər qlükoza, fruktoza, qalaktoza, həmçinin nuklein turşuları və ATF-
in tərkibinə daxil olan dezoksiriboza və ribozadır.  
Monosaxaridlərin ikisi birləşdikdə disaxaridlər 
əmələ  gəlir.  Disaxaridlər  də  xassələrinə  görə 
monosaxaridlərə oxşar olub suda asan həll olur 
və şirin dada malikdir. Disaxaridlərə çuğundur 
və  ya  qamış  şəkəri  (saxaroza)  və  süd  şəkəri 
(laktoza) aiddir.  
Polisaxaridlər çoxsaylı monosaxarid halqaların-
dan  təşkil  olunmuşlar.  Polisaxaridlərdə  monomer  halqaların  sayı  artdıqca  onların 
suda həllolma qabiliyyəti azalır və şirin dadı itir. Polisaxaridlərə bitki hüceyrəsində 
üstünlük təşkil edən nişasta, sellüloza, heyvan hüceyrəsində olan qlikogen, həşərat-
ların xarici skeletini təşkil edən xitin və s. aiddir.