Yaşar seyiDLİ, naiLƏ ƏLİyeva, xumar əHMƏDBƏYLİ Ümumtəhsil məktəblərinin 9-cu sinfi üçün

Fəaliyyət
37 
– İnsan niyə 
yuxusuz yaşaya 
bilməz? 
 
İnsan öz həyatının 1/3 hissəsini yuxuda keçirir. Yuxu 
insana qida və su kimi zəruridir. Əgər insan 3 sutka ər-
zində yatmırsa, onun diqqəti, yaddaşı pozulur, emosi-
yaları kütləşir, əmək qabiliyyəti aşağı düşür. Bəzi hal-
larda onda müxtəlif qarabasmalar da baş verir.
 
• 
ləng yuxu
• 
tez yuxu 
A ç a r   s ö z lə r  

---

 
 
133 
 
•   V  fəsil  •  
Ali sinir fəaliyyəti 
• 
5 
Tez yuxu fazası ləng yuxudan sonra başlayır və 10–15 dəqiqə davam edir. Bu 
zaman daxili orqanların aktivliyi güclənir, nəbz vurğusu, tənəffüs hərəkətləri artır, 
bədən temperaturu yüksəlir, gözü hərəkət etdirən əzələlər, mimiki və ayrı-ayrı əzə-
lələr yığılır.  Səhərə yaxın tez yuxunun müddəti artaraq 20–30 dəqiqəyə çatır. Tez 
yuxu  müddətinin  uzanması  yuxudan  oyanma  anında  orqanizmin  funksiyalarının 
fəallaşmasına səbəb olur.