MENOPOZAL ve POSTMENOPOZAL HASTA YÖNETİMİ Osteoporoz Düşük doz östrojen tedavisi kemik dansitesini koruyabilmekte veya arttırabilmektedir. Bazı ran-
domize kontrollü çalışmalar standart doz östrojen tedavisinin kalça, vertebra ve vertebra dışı
postmenopozal osteporoz kırık riskini azalttığını göstermiştir. Bu etki ET ile EPTe göre daha
belirgindir. Bu nedenle alternatif osteoporoz tedavileri (bifosfonatlar gibi) uygun olmayan veya
yan etki oluşturan osteporotik kırık riski yüksek kadınlarda hormon tedavisi bir seçenektir. Çok
küçük dozdaki östrojen yeterli olmasına rağmen kemik mineral kaybını koruyucu etki doza bağ-
lıdır. Uygulanan östrojen dozunun yeterliliğini değerlendirmek için her hasta DEXA ve kırık
riski açısından takip edilmelidir. Ancak hormon tedavisinin kemik kitlesi üzerine yararlı etkileri
tedaviyi kestikten birkaç sene sonra ortadan kaybolmaktadır. Kemik kitlesini korumak ve kırıkla-
rı önlemek için hastalara düzenli ağırlık bindiren egzersizler, yeterli kalsiyum ve vitamin D alımı,
sigarayı bırakmak, düşmeleri önlemek gibi yaşam tarzı değişiklikleri de önerilmelidir. Sağlıklı
postmenopozal kadınlarda yeterli vitamin D düzeyine haftada 3-4 gün günde 15 dakika güneş
ışığından yararlanma veya 800-1000 ıu/gün vitamin D desteği ile ulaşılabilir. D vitamini düzeyi
düşük olan hastalara yeterli replasman yapılmalıdır.
