Yazıçı Anar haqqında payız düşüncələri (Cəmil Həsənli) Moskvada Anarın 70 illiyində çıxışından

«ÖLKƏLƏR ARASINDA SƏRHƏDLƏRİ DÖVLƏTLƏR UCALDIR, 

MƏDƏNİYYƏT İSƏ BU  SƏRHƏDLƏRİ  YIXIB  DAĞIDIR» 

 

Hörmətli  forum  iştirakçıları,  xanımlar  və  cənablar!  Birgə  yaşadığımız  ötən  illərin 

sevinc və kədər yoldaşları! 

Postsovet  məkanından  söz  düşərkən  mən  başqa  bir  məkan  -  bizim  ümimi 

keçmişimizin  məkanı  haqqında  da  düşünürəm.  Bu  keçmişdə  müsibətlər,faciəvi 

hadisələr,ağrı-acılar,  incik-liklər  az  olmayıb.  Bu  keçmişdə  37-ci  il,Böyük  Vətən 

müharibəsi,90-cı l Bakının Qara yanvarı və Xocalı soyqırımı var. Amma axı bu keçmişdə 

işıqlı günlər də olub və onlar  ilk növbədə bizim mədəni ünsiyyətimizlə bağlıdır. 

Mən dəfələrlə demişəm ki,ölkələr arasında sərhədləri dövlətlər ucaldır, mədəniyyət 

isə bu  sərhədələri  yıxıb dağıdır.  Rusiyayla  Azərbaycanın iki  əsrdən artıq  ümumi  tarixinə 

nəzər  salanda  ağrılı-acılı  hadisələrlə,qəddardıq  və  zülmlə  yanaşı,xoş  məqamlar  da  yada 

düşür və belə məqamlar qarşılıqlı ədəbi,mədəni əlaqələrimizlə bağlıdır. 

Qafqazın,o  cümlədən  Azərbaycanın  obrazları  rus  ədəbiyyatını  -  şeirini,nəsrini,rus 

musiqisini,  təsviri  sənətini  zənginləşdirmişdir,  Rusiya  Azər-baycanı  yalnız  böyük  rus 

mədəniyyətinə deyil, Avropa mədəniyyətinə də qovuşdurdu. Məhz buna görə Azərbaycan 

Şərqdə  çağdaş  sivilizasiyanın  forpostuna  çevrildi.  Əgər  qonşu  məmləkət  hərbi 

forpostdursa, Azərbaycan rus və Qərb mədəniyyətinin Şərqdə forpostudur. 

Biz uğurlarımızla fəxr edirik, amma problemlərimizi də gizlətmirik. Xalqımızın ən 

böyük,  ən  ağrılı  problemi  Dağlıq  Qarabağ  problemidir.  Bürada  Rusiya  ictimaiyyətinin 

qaymağı toplaşıb.Sizdən bircə şey xahiş edirik - bizi anlamağı. Bizim problemlərimizi və 

ilk növbədə Qarabağ problemini başa düşmənizi. Biz rəqiblərimiz kimi informasiya,daha 

doğrusu dezinformasiya imkanlana malik deyilik. Biz dünyaya Həqiqəti çatdırmaq istəyirik 

- Azərbaycan heç bir dövlətin bir qarış torpağını da zəbt etməyib,amma ərazimizin 20 faizi 

erməni silahlı qüvvələri  tərəfindən işğal olunub. 

Bizim forumun keçirildiyi bu gözəl salon Muğam Mərkəzidir. Müğam Azərbaycan 

musiqi  mədəniyyətinin  böyük  sərvətidir.  Muğamın  beşiyi  Şuşa  şəhəridir  -    Azərbaycan 

---

256 

 

Qarabağ xanlığının paytaxtı Şuşa. Musiqi və  poeziya şəhəri olan Şuşa bu gün işğalçıların 

tapdağı altında xarəbələr və kabuslar şəhərinə çevrilib. 

Qarabağ  məsələsinin  həlli  yolunda  illərdir  ki,  bitib-tükənməyən  və  nəticəsiz  - 

danışıqlar  aparılır.  Bizə  güzəştə  getmək  təklif  olunur.  Biz  daha  hansı  güzəştlərə 

getməliyik?  1918-ci  ildə  əhalisinin  yarıdan  çoxu  azerbaycanlılardan  ibarət  olan  İrəvan 

şəhərini  ermənilərə  güzəştə  getdik.  Azərbaycanlıların  əzəldən  bəri  yaşadıqları  böyük 

əraziləri Ermənistana güzəştə getdik. Keçən əsrdə bu ərazilərdə yarım milyon azerbaycanlı 

yaşayırdcı,  indi  bir  nəfər  də  qalmayıb.  Ramiz  Mehdiyev  cənabları  burada  bu  barədə 

danışdı.  İndi  biz  daha  hansı  güzəştlərə  getməliyik?  Torpaqşlarımızın  10  faizindən  əl 

çəkməliyik  ki,  10  faizini  qaytaraq?  Azərbaycan    heç  vaxt  ərazi  bütövlüyünün 

zədələnməsiylə barışmayacaq. 

Biz  istərdik  ki,  Siz  Azərbaycandan  ən  xoş  təəssüratlarla  ayrılasınız.İstərdik 

ki,yaddaşınızda  xalqımızın  qonaqpərvərliyi,ürək  açıqlığı  qalsın,  mədəniyyətmiz  və 

mətbəximiz qalsın, amma həm də dərd-bəlalarımız, incikliklərimiz qalsın. Diqqətinizə görə 

təşəkkür edirəm.  

Bakıda Humanitar Əməkdaşlıq üzrə  

1 Azərbaycan - Ruiya Forumunun açılışında çıxış.  

22 yanvar 2010