Yazıçı Anar haqqında payız düşüncələri (Cəmil Həsənli) Moskvada Anarın 70 illiyində çıxışından

Sual: -Bundan sonra Anarı siyasətdə görəcəyikmi? 

 Cavab:  -Bilirsizmi,mən  siyasətlə  o  vaxt  məşğul  olmuşam  ki,buna  ehtiyac 

vardı.Yəni  1987-ci  ildə  akalemik  Aqanbekyanın  məlum  və  məşum  Paris  bəyanatından 

sonra  -Dağlıq  Qarabağın    Ermənistana  verilməsi  haqqında  sözləri  bizə  gəlib  çatan  kimi 

buna ilk reaksiya verən  -Yazıçılar Birliyi oldu.Dəfələrlə Moskvaya Qorbaçova bu bəradə 

müraciət etdik.Bakı və Moskva televiziyalarıyla,Bakıda Azadlıq meydanında ilk mitinqdə 

və  Bakıda  olduğum  zaman  bir  neçə  başqa  mitinqdə  çıxışlar  etdim.SSRİ  Ali  Sovetinin 

deputatı olduğum vaxt Azərbaycanın bütün taleyüklü məsələləriylə bağlı həm SSRİ Xalq 

Deputatlırının qurultaylarında,həm də Ali Sovetin iclaslarında dəfələrlə çıxış etmişəm.Bir 

dəfə,bircə dəfə çıxışa yazılmadığım üçün  Qorbaçov mənə  növbədən kənar söz vermədi, 

daha doğrusu mikrofonu qapatdı,səhərisi gün də  rəsmən üzr istədi.İki illik fəaliyyətimdən 

yalnız  bunu  ləzzətlə  xatırlayıb  yeri  gəldi  gəlmədi  üzümə  çırpırlarsa  bu  məni  yox,belə 

adamları xarakterizə edir. Belələrinin yaddaşları da  korşalıb.Yadlarından çıxıb ki, o vaxt 

bütün  dünyanın  kumiri  olan  Saxarov  «Qarabağı  Ermənistana  hədiyyə  verin»  deyə  xahiş 

edərkən  onun  özünün  və  tərəfdarlarının  iştirak  etdiyi  iclasda  «Azərbaycan  suveren 

respublikadır,  hədiyyə,suvenir  respublikası  deyil»  dedim.Unudurlar  ki,SSRİ  Xalq 

deputatlarının  qurultayında,  Zori  Balayaının  iştirak  etdiyi  iclasda  onu  öz  adıyla  «qanlı 

Qarabağ faciəsinin ilhamvericisi və təşkilatçısı» adlandırdım.Unudurlar ki,90-cı ildə Qara 

yanvardan  sonra  Ali  Sovetin  ilk  iclasında  bir  gündə  dörd  dəfə  çıxış  edib  günahkarları 

cəzalandırmağı  tələb  etdim.Qorbaçovla  görüşdə  onun:  «xalqınız  məni  cəllad  adlanıdırır» 

sözlərinə    «bunu  ərlərini,  oğullarını,  atalarını,  qardaşlarını  öldürdüyünüz  insanlar  deyir» 

---

487 

 

cavabını  verdim.Bəlkə  də  unutmurlar,unutmaq  sərfəli  olduğu  üçün  vicdanları  buna  yol 

verir. 

Mən  siyasətlə  məşğul  olmağa  məcbur  olduğum    zaman  Azərbaycanda  nə  müxtəlif 

siyasi partiyalar vardı, nə  müxtəlif siyasiyönlü qəzetlər çıxırdı.Sonralar yazıçıların bir başa 

siyasi məsələlərlə məşğul olmasına ehtiyac qalmadı və mən də Milli Məclisdə on il ərzində 

əsasən  mədəniyyət  məsələləriylə  məşğul  oldum.Bir  yandan  baxanda  elə  mədəniyyət  də 

siyasətin mühüm bir sahəsi deyilmi?Əfsus ki,bəzən bunun fərqinə varmırlar.Sədri olduğum 

Mədəniyyət komissiyası 12 mühüm qanunun, o cümlə-dən çox çətin keçən Dil haqqında və 

Mədəniyyət haqqında qanunların qəbul olunmasına nail oldu.