Yazılmışdır: 1917 İlk nəşri: 1926 İlk səhnə quruluşu: 1922 ƏŞxas



Yüklə 0,59 Mb.
səhifə2/3
tarix21.03.2017
ölçüsü0,59 Mb.
#12152
növüYazı
1   2   3

Haydı, bir qədər bizi 
Mümkünsə, yalnız burax... 

Anjel 


Ah, bu gedib-gələndən 
Bir kərəcik qurtulsaq!.. 

Öz odasına keçir, Yıldırım daxil olur. 

Cəlal 

Buyursunlar, əfəndim, 


Nə var, nə yox?.. 

Yıldırım 

Cəlal, biz... 

Yarın axşam Parisdən 


Çıxıb getmək istəriz. 

Cəlal 


Çox gözəl, İstambuldan 
Bir xəbər yoxmu? Söylə! 

Yıldırım 

Gövərçin yavrusilə, 
Dilbər Mənəkşəsiylə 
Rəsmini aldırmış da, 
İştə sənə göndərmiş. 

(Cəlala bir fotoqraf rəsmi verir.) 

Ah, bu şəfqət lövhəsi, 
Aman, ya rəb, nə müdhiş! 
Gövərçinin bu halı 
Andırır çox sinirli, 
Çox çılğın bir dənizdə 
Ümidsiz bir heykəli. 

Cəlal 


Gövərçindən ayrıca 
Məktub yoxmudur mana? 

Yıldırım 

Pəki nə yazsın, sən ki, 
Cavab verməzsən ona. 

Cəlal 


Əvət, haqsız deyil o, 
Qüsur məndədir, məndə... 

Yıldırım 

Artıq keçənlər keçmiş, 
Yarın bizimlə sən də 
Getmək istəyirmisən? 

Cəlal 


Xayır, mən əhd etmişim: 
İtalyanı görmədən 
İstambula dönməyim. 

Yıldırım 

Zərər yox, düşün, daşın, 
Bəlkə fikrin dəyişdi. 
O talesiz Gövərçin 
Səni bəkləyir imdi; 
Əvət, bəkləyir səni 
Məsum Mənəkşəsiylə... 

(Əlini Cəlala uzadıb vidalaşmaq istər.) 

Cəlal 

Aman, rica eylərəm, 


Bir qədər məni bəklə! 

(Dərhal iş odasına keçir.) 

Anjel 

(daxil olur) 



Yıldırım, ah, Yıldırım! 
Artıq görünməz oldun. 
Yoxsa məndə nifrətə 
Layiq bir şeymi buldun? 

Yıldırım 

Anjel, nə söyləyirsən, 
Olmazmı bir düşünsən? 
Gözəlliyə, halbuki, 
Pərəstiş eylərəm mən. 
Fəqət, məncə, gözəllər 
Parlaq bir yıldız kimi 
Gülümsəyib uzaqdan, 
Qəlbi təsxir etməli... 

Anjel 


Ah, sənin böylə məğrur, 
İstiğnalı halların 
Məni bir vurğun kimi 
Az qalır ki, çıldırtsın. 

Yıldırım 

Lakin məndə özümü 
Sevdirəcək bir şey yox. 

Nədənsə, yalnız sənin 


Lütfün haqqımda pək çox... 

Anjel 


Xayır, Yıldırım, xayır, 
Böylə qaçdıqca məndən, 
Bir çocuq kimi sənə 
Sarılmaq istərəm mən. 

Cəlal 


(Əlində böyücək bir tablo ilə bir məktub daxil olur.) 

İştə, sənə keçən gün 


Söylədiyim lövhə, bax! 
İştə, çılğın fırçamın 
Ən son məhsulu... ancaq 
Buna verdiyim əmək 
Beş gün olmadı belə. 

Yıldırım 

Əmin ol ki, ömrü də 
Ancaq olur bir öylə; 
Bir əsər ki, sən ona 
Xor baxıb da saymadın, 
Sənin kimi hər kəs də 
Saymaz, xor baxar yarın. 

Cəlal 


Əvət, mənim bu zəfim 
Əfv edilməz xətadır. 

Yıldırım 

Fəna yaratmaqdansa, 
Yaratmamaq uladır. 

(Getmək istər.) 

Cəlal 

İştə, yazdığım məktub!.. 


Yıldırım 


(məktubu alır, mənalı bir baxışla) 

Çox gözəl!.. 

Anjel 


(Yıldırıma) 

Bir az otur! 

Yıldırım 

Qüsura baxma, Anjel, 


Arxadaşlar bəkləyir. 

(Hər ikisinin əlini sıxıb çıxır.) 

Anjel 

Cəlal! Nə oldun, Cəlal! 


Nədir bu sisli hallar? 
Yenə sardı çöhrəni 
Fırtınalı xəyallar. 

Cəlal 


Çünki yaxar beynimi 
Bir çox zəhərli duyğu. 
Neyləyim, taleyim bu, 
Ah, mənim xilqətim bu!.. 

Anjel 


Öncə gülər uzundə 
Parlardı bəxtiyarlıq. 
Həp söylər, əylənirdin, 
Nə oldu, susdun artıq!.. 
Yoxsa Fransayı tərk 
Etməkmi istəyirsən? 
Məndən uzaqlaşıb da 
Getməkmi istəyirsən? 

Cəlal 


Əvət, gülüm, Parisdən 
Çıxıb getmək istərəm. 
Yarın erkən Romaya 
Səfər etmək istərəm. 

Fəqət sənsizmi... heyhat!.. 


Mümkün deyil bu əsla! 
Mənə yalnız səninlə 
Xoş görünür bu dünya. 
Həp dirliyim, mənliyim, 
Yalnız bağlıdır sənə. 
Ömrün hər gözəlliyi 
Sənsiz çirkindir mənə. 

(Anjeli qolları arasına alıb öpmək istəyir. Bu sırada işıq azalır, Gövərçinin xəyalı - qucağında mini-mini lətif bir çocuq bulunduğu halda - məhzun, həsrətli baxışlarla görünür.) 


Gövərçin 

(çocuğunu uzadaraq) 

Cəlal, al Mənəkşəni!.. 

Cəlal 

(Anjeli buraxaraq) 



Eyvah!.. 

Anjel 


Nə oldu, Cəlal? 

Cəlal 


Gövərçin, ah, Gövərçin!.. 

(hıçqırıb düşər) 

Anjel 

(məhbut və mütəhəyyir) 



Aman, nə dəhşətli hal!.. 

PƏRDƏ 

ÜÇÜNCÜ PƏRDƏ 

I SƏHNƏ 


İstambulda süslü bir salon, Bosfora nazir bir balkon... Qarşıda sağda və solda birər qapı... Qarşıdakı qapı balkona açılır. Məzkur qapının sol tərəfində ipəkli pərdələrlə qapalı kiçik bir oda görünür... Eylül... Gündüz... 

Gövərçin 

(məhzun və titrək bir ahənglə aşağıdakı şərqiyi söylər) 

Eşindən ayrılan bir bülbül kimi 


Könül fəryadını dinlər, ağlaram. 
Xəzanə uğramış bir sünbül kimi 
Yar intizarında inlər, ağlaram. 

Gülümsər yasəmən, mənəkşə, lalə, 


Hər kəs qapılmış dadlı bir xəyalə, 
Lakin mən həsrət qalıb da vüsalə, 
Yar intizarında inlər, ağlaram. 

Mən ağlamazdım, məni ağlatdılar, 


Qayğı bilməz könlümü qanatdılar, 
Beş günlük ömrümə ağu qatdılar, 
Yar intizarında inlər, ağlaram. 

Yıldırım 

(gəlir, Gövərçini süzər, gülümsər bir halda) 

Aman, sevgili həmşirəm, ağlayırsan, öyləmi? 

Gövərçin 

Allah eşqinə get, yetər, dırmalama könlümü. 

Yıldırım 

Yazıq sənə, hala bütün çocuqluğun üstündə... 


Neçin üzərsən özünü? Təhəmmül et beş gün də, 
Ayrılıqdan sonra qovuşmanın başqa zövqü var; 
Cəlal nerdə olsa inan, çox sürməz, gələr çıxar. 

Bu sırada dayə qucağında Mənəkşə olduğu halda gəlib keçir: Yıldırım 


çocuğu alıb öpür, dayəsinə verdikdən sonra Gövərçinə. 

İştə sənin ən sevgili, ən dəyərli əyləncən. 


İştə bir nur topu kimi, mini-mini Mənəkşən! 
Onu öpüb oxşamaqla məhzun könlünü ovut, 
Pənbə bir gül kimi qoxla! Unut, hər dərdi unut! 

Gövərçin 

Xeyr, xeyr, imdi mənim heç bir şey yox gözümdə, 
Hər kəsə qarşı bir yığın kin bəslərəm özümdə. 
Çünki məndən hər kəs qaçar, kimsə duymaz halımı, 

Babam belə atmış məni, fərq etməz məlalımı. 

Yıldırım 

(şux qəhqəhə ilə) 

Yalan, yalan... iştə məktub, bu gün burda!.. 

Gövərçin 

(məktubu alır) 

Ah, xain! 


Bu məktub da çoxmu mənə? 

Yıldırım 

Unutdum, əfv edərsən. 

Bu sırada qapı barmaq ucilə vurulur. 

Gəl! 
Aydəmir əlində yol çantası girər. 

Gövərçin 

(heyrət və sevinclə) 

Aydəmir!.. 

Yıldırım 

Babam nerdə? 


Aydəmir 

İştə! 


(Çantayı buraxıb gedər.) 

Gövərçin 

(qapıya doğru irəlilər) 

Əvət. 


Uluğ bəy 

(əlində əsa, qolunda yaz paltosu gəlir) 

Ah, yavrum! 

O, Gövərçinin alnını, Gövərçin də qardaşilə bərabər onun əlini öpür, 


məhzun baxışlarla sükuta varır. 

Nasılsan, mələyim, söylə, saxlasın səni tanrım. 

Gövərçin 

Sorma, babacığım, sorma! 

Uluğ bəy 

Neçin? 


Gövərçin 

Ah, bədbəxt oldum. 

(Məzlumanə bir tövr ilə babasının qolları arasına 
sığınır.) 

Uluğ bəy 

Heç sıxılma, hər gecənin sonu gündüzdür, quzum! 

(Yıldırıma) 

Oğlum! Əkrəm yoxmu? 

Yıldırım 

Xayır. 

Uluğ bəy 



Gəlməliydi o imdi, 
Köydən bərabər çıxmışız, bax gör, neçin gecikdi. 

(Yıldırım çıxır; Uluğ bəy Gövərçinə) 

Öncə məni dinləmədin, hər saçmaya inandın, 
İstambulun süslü-püslü həyatına aldandın. 
Bilmədin ki, çox sislidir, zəhərlidir havası, 
Bilmədin ki, bu torpağın təməlsizdir vəfası. 
Nə yapmalı, keçmiş artıq, unut, həpsini unut! 
İmdi, yavrum, ancaq sənin borcun təhəmmül, sükut... 

Sağ qapıdan içəri girərlər. Bir az sonra Yıldırımla Əkrəm soldan 


daxil olur. 

Əkrəm 


Pəki, rəssamdan nə xəbər? 

Yıldırım 

Bir aydır ki, xəbər yox; 
Şübhəsiz ki, İtalyada əyləniyor... 

Əkrəm 


Ah, çocuq... 
Yazıq o istedada ki, Cəlal bəydə saqlıdır. 

Yıldırım 

“Sənətkarlar həp mərizdir” deyənlər çox haqlıdır. 

Əkrəm 


Əvət, yazıqlar olsun ki, Anjel, o nazlı afət, 
Cəlal kimi çoxlarını yurduna qoymuş həsrət. 

Yıldırım 

İstəsəydim, Anjel onu çoxdan atıb getmişdi. 

Əkrəm 


Öylə yapsaydın, Gövərçin məsud olurdu imdi. 

Yıldırım 

Çox yanıldım, mən Cəlalı bunca azğın bilməzdim, 
Yoxsa onu tək başına böylə atıb gəlməzdim. 

Əkrəm 


Keçmiş artıq, bu azğınlıq bir sirr olub qalmalı, 
Düşünməli, daşınmalı, yalnız çarə bulmalı... 

Aydəmir 


(gəlir) 

Gözləriniz aydın!.. 

Yıldırım 

Nə var? 


Aydəmir 

İştə gəldi Cəlal bəy! 

Hər ikisi qapıya doğru irəlilər. 

Cəlal 


(daxil olur) 

Mərhəba!.. 

Əkrəm və Yıldırım 

Mərhəba!.. 

(Öpüşürlər.) 

Cəlal 


(Aydəmirə) 

Çıx da bir az yardım et! 

Aydəmir 

Pəki. 


(Çıxar.) 

Cəlal 


(səmimi bir qəhqəhəylə) 

Heç şübhə yox, “sapqın!” deyə həp darıldınız mana; 


Səfər etdim Rafaelin, Mikelancel yurduna, 
Nələr gördüm, ah bilsəniz, nələr, nələr, ah, nələr?! 
Nə heykəllər, madonnalar!.. Nə parlaq nümunələr!.. 
Sizdən ayrıldığım, iştə, iki aydan çox deyil... 

Yıldırım 

Gövərçin çox rahatsızdır, bəklətmə artıq... 

Cəlal 


Anjel!.. 
Fəqət Anjel?! İstambulu görmək üçün Anjel də, 
Maraqlanıb gəlmiş... 

Yıldırım 

Nasıl? 

Əkrəm 


İştə böyük təhlükə. 

Cəlal 


Xayır, evdə hər kəs onu bir musafir zənn edər, 
Beş-altı gün qalar, sonra həmən dəf olub gedər. 

Əkrəm 


İştə rəzalətin sonu! Heç bu olur şeymi ya? 

Yıldırım 

Neçin olmaz? Olur, fəqət, fəqət beş gün qalarsa. 

Cəlal 


(məmnun bir halda Yıldırımın əlini sıxaraq) 

İnan, sözüm sözdür, inan, bir həftə sürməz belə. 

(İçəri girir.) 

Əkrəm 


Yalan, həp yalan söyləyir, baxma o qurnaz dilə! 

Yıldırım 

Heç zərər yox, bir həftə bəkləriz, yalan çıxarsa, 
Anjeli ovlamaq rolu qalır mənim boynumda. 
Öylə bir oyun oynaram, Cəlal şaşırıb donar; 
Anjel onu sevmək deyil, bir də çox çətin anar. 

Əkrəm 


Ya! Səni də Cəlal kimi zəhərləyib yaxarsa?.. 
Çünki başqa, çox başqa ondakı işvə, naz, əda... 

Aydəmir əlində iki yol çantası olaraq gəlib keçir. Anjel də əlində şəmsiyə onu izlər. Əkrəm dərhal naməmnun bir tövr ilə çıxır. 

Yıldırım 

(son dərəcə sevinc ilə onun əlini öpür) 

Ah, Anjel! Eyi ki gəldin, imdadıma yetişdin. 

Angel 


Sən ki məndən həp qaçardın, birdən nasıl dəyişdin? 

Yıldırım 

İlk atamız Adəm kimi öncə sapdım, aldandım; 
Sonra “mələk, cənnət!” deyə ah çəkməkdən usandım. 
Bu günlərdə İstambulu atıb gəlmək üzrəydim, 
Dilərdim ki, yalnız səni bir kərəcik görəydim. 
Çox şükür tanrıya, çox da mənhus deyilmiş bəxtim. 

Anjel 


(istehzalı təbəssümlə) 

İştə gördünmü mən səndən daha vəfalı çıxdım. 

Yıldırım 

Əvət, əvət, sən vəfalı bir mələksən, fəqət mən 


Ürküb qaçdım bir yarasa kimi parlaq günəşdən. 
Tale mənə gülümsədi, üz çevirdim daima, 
Anjel, Anjel, əfv et məni, artıq qüsura baxma. 

(Çılğınca bir məftuniyyətlə Anjeli qolları arasına alır.) 

PƏRDƏ 

II SƏHNƏ 



Bir həftə sonra, yenə keçən səhnədəki mənzərə... Gecə... Məhtab... Cəlal salonun ortasında böyücük bir qoltuğa yaslanaraq, yarım sərxoş bir halda cığarayı dumanladır və önündəki konyak şüşəsindən bir-iki qədəh töküb içər. Bu sırada Yıldırımla Əkrəm daxil olur. İkinci, qoltuğundakı bir yığın kitabı masa üzərinə buraxır. 

Yıldırım 

Cəlal! Gözün aydın, Əkrəm bəy yenə 
İstambulu tərk etmək istəyir... 

Cəlal 


Nə?! 

(kitabların ikisini açaraq) 

Dur, baxalım bunlar nə? 

Əkrəm 


Həp fəlsəfə. 
Gəzməkdən yoruldum, çəkilib köyə 
Bir qədər düşünüb dalmaq istərəm, 
Səhrailikdən zövq almaq istərəm. 

Cəlal 


Heç bu olur şeymi, nə tez usandın? 
Şəhər köydən fənamı? 

Əkrəm 


Sən nə sandın? 
Köy həyatı gurultusuz bir həyat; 
Orda bütün xilqət, bütün kainat 
Təsliyət şəhpərilə ruhu oxşar, 
Köydə insan daha qayğısız yaşar. 
Lakin sizin İstambulda nə varmış?! 
Hər işi, hər zövqü bütün aldanış... 
Hər yanda bir göstəriş, bir vəlvələ... 
Həp çöhrədə bir dəsisə, bir hiylə. 
Hər addımda bir xəyanət, bir fəsad, 
Hər nəfəsdə bir ah, sönük bir fəryad. 
İştə qarşında içdiyin zəhər də, 
Anlatdığım faciədən bir pərdə... 

Cəlal 

(Konyakdan bir daha töküb içir, sərxoşca qəhqəhə ilə) 

Ah, bu zəhər deyil, axar bir atəş!.. 


Bir atəş ki, onunla qalxar ətəş. 
Onunla qalxar ürəkdən kədərlər, 
Onunla iztirab atəşi sönər. 

(bir qədəh daha içərək) 

Sönük ruhum onunla parlar, yanar, 
Məhzun könül vəcdə gələr də oynar. 
Beynim vulkan kimi həp alov saçar. 
Uçmaq istərəm, yer altımdan qaçar. 

Əkrəm 


Sənə yalnız müqəddəs altaylardan, 
Şanlı əcdadından yadigar qalan, 
Ağ köpüklü kımızdır ki, içdikcə, 
Həm ruh, həm bədən bulur zövq, nəşə. 
Lakin yıpramış yunanın bu süni, 
Bu atəşli zəhri məhv edər səni. 

Cəlal 


(bir daha içərək qəhqəhəylə) 

Sənin kimi zahid ruhlu qələndər, 


Bundakı zövqü çox zor idrak edər. 
Düşün, bir düşün, mən indi yerdəyəm? 
Olimp dağlarında seyr etməkdəyəm. 
Əski tanrılar, həp əski pərilər, 
Qarşımda səfbəsəf rəqs edib gülər. 

(bir daha töküb içmək istər) 

Əkrəm 

Artıq yetər... 



Yıldırım 

(şüşəni alaraq) 

Burax, burax! 

Cəlal 


Yıldırım! 

(şüşəni geri almaq istər) 

Əkrəm 

Yahu, bir mənə bax! 



Yıldırım 

(digər odaya keçərək) 

Burax! 

Cəlal 


(onu izləyərək) 

Yıldırım?! 

Onlar çıxdığı sırada Gövərçin məhzun və pərişan bir halda daxil olur. 

Əkrəm 


Gövərçin!.. 

Gövərçin 

Ah, Əkrəm! 

Əkrəm 


Nədir bu halət? 

Gövərçin 

Nifrət, bütün ömrə, həyata nifrət! 
Kəndimi məhv etdim kəndi əlimlə, 
Köydə nə bəxtiyar idim... Ah, öylə 
Vəhşi quşlar kimi yaşıl bağlarda, 
Tarlalarda, ormanlarda, dağlarda 
Gün keçirsəydim, heç böylə solmazdım, 
Bu altun qəfəsdə əsir olmazdım. 

Əkrəm 


Xayır, məyus olma! Kədərli günlər 
Qara bulud kimi tez gəlib keçər. 
Səadət yıldızı er-gec gülümsər, 
Bu günkü dəhşətdən qalmaz bir əsər. 
Unut, unut hər dərdi, iztirabı, 
Gəl seyr et, bu dilbər, lətif məhtabı. 
Yetər, artıq yetər təhəssür, məlal, 
Gəl, gözəl Bosforu tamaşayə dal. 

(balkondakı mənzərəyi göstərir) 

Gövərçin 

Bosfor gözəl olsa, burdan qaçmazdın, 


İstambulu atıb, köyə uçmazdın. 

Əkrəm 


Mən köy həyatını təqdis eylərim; 
Çünki bütün səadətli günlərim, 
Bütün eşqim, bütün hissim, xəyalım, 
Fərəhli dəmlərim, hüznüm, məlalım, 
Gülər mənə köyün hər guşəsində, 
Mələk çocuq! Hətta sən də, ah sən də... 

(Gövərçinin əllərini dodaqlarına götürür, öpmək istər.) 

Gövərçin 

(sarsılmış bir halda geri çəkilir) 


Xayır, kimsədən pərəstiş istəməm, 
Yetər erkəklərdən gördüyüm sitəm. 
Əvət, o alçaldısa, mən alçalmam, 
Məhv olaram, sapqınlıqdan zövq almam. 

Əkrəm 


Xayır, Gövərçin, yanılma, aldanma! 
Könül sevmiş səni yalnız, daima 
Müqəddəs, ilahi ideal kimi, 
Əl vurulmaz yüksək bir xəyal kimi. 
Yox məndə möhtəris, alçaq bir niyyət. 
Cəlal sənin, sən də onunsan, əvət. 

Gövərçin 

Xayır, heç bir təsəlli istəməm, ah! 
Artıq yetər, mənimçin ən son pənah 
İştə Bosforun şəfqətli qucağı! 
İştə qayğısız qurtuluş ocağı! 
Əvət, ta əskidən bir çox məsumlar, 
Mənim kimi bəxti dönmüş məzlumlar
Həp bu Bosfora etmiş də iltica, 
Rahətlə dalmış əbədi uyquya. 

Əkrəm 


(əlindən tutaraq) 

Çocuqluq yetişir, mələk həmşirəm. 


Gəl, haydı, gəl... 

Gövərçin 

Xayır, inan ki, Əkrəm, 
Bu çırpınış bir həftə sürməz belə, 
Er-gec uğraşıb çıxaram sahilə. 

Cəlal geri dönər, şübhəli baxışlarla onları dinlər. 

Əkrəm 

Gövərçin, çox da aldanırsan... Əvət 


Dünyada yox fəlakətsiz səadət, 
Əvət, hər gecədən doğar bir günəş... 

Cəlal 


(istehzalı və sərxoşca bir qəhqəhəylə) 

Əvət, hər kömürdən parlar bir atəş?! 

(Gövərçin əlini çəkərək, digər odaya keçir.) 

Əkrəm 


Cəlal, Cəlal! Yetər əyləncə artıq, 
Düşün, artıq əlverir sayğısızlıq. 
Bu xain Anjeli həmən dəf eylə, 
Yoxsa məhv olur bütün bir ailə. 

(Kitablarını alıb sol qapıdan çıxmaq üzrə ikən bir 


daha dönərək.) 

Saqın. Gövərçini yalnız buraxma! 

Cəlal 
(yarım qəhqəhəylə) 

İmdi çox sərxoşam, qüsura baxma! 


Əkrəmlə bərabər çıxar, bu sırada Yıldırımla Anjel sağ tərəfdən daxil olur. Anjel yazlıq əlbisə geymiş; köksü, qolları açıq və omuzunda ipəkli, süd mavi bir şal var. 

Anjel 


Nerdəsən? Bir həftədir bir kərə də 
Gəldiyin yox Anjeli ziyarətə... 

Yıldırım 

Çünki uzaq bulunduqca Anjeldən, 
Yenə az-çox təsəlli buluram mən. 
Ayrılıqda həp qəlbimə hökm edən 
Yalnız sən olursan, gülüm, yalnız sən!.. 
Lakin sənə yaxlaşarkən daima, 
Cəlal kimi rəqib çıxar qarşıma. 

Anjel 


Bunca qısqanc olmanı arzu etməm. 

Yıldırım 

(əzabi-vicdan ilə ətrafa) 

Ah, Gövərçin!.. Ah, zavallı həmşirəm!.. 

Anjel 

(balkona baxaraq) 



Aman, ya rəb, nə şairanə məhtab!.. 

Yıldırım 

Əvət, gözəl... lakin kədər, iztirab, 
Ruhumu qaplayan qara teyflər, 
Qorxunc xəyallar həp məni məhv edər. 
Gözlərimdə sanki hər şey bir sərab... 
Məncə həp fərqsiz zülmətlə məhtab. 
Mən məhtabı yalnız kəndi ruhumda, 
Kəndi qəlbimdə görmək istərəm... 

Anjel 


(heyrət və təbəssümlə) 

Ya?! 
O məhtab nə imiş? 

Yıldırım 

Sanki bilmiyor? 


Eşqi təmsil edən o pənbə bir nur, 
O bir nur ki, cəzb edər hər aşiqi
O bir nur ki, sənsən onun xaliqi. 

Anjel 


Sən ki, daim eşqə gülərdin; neçin, 
Neçin böylə birdən-birə dəyişdin? 

Yıldırım 

Çünki hənuz heç bir gözəllik məni 
Əsir etməmişdi... Ta gördüm səni, 
Ta səndən ayrıldım, əsirin oldum, 
Həp sızlayıb durdu zavallı ruhum. 

Hər çiçəkdə duydum sənin ətrini, 


Hər çöhrədə görmək istədim səni, 
Hər nəğmədə könlüm səni dinlədi. 
Əmin ol, mələyim, əmin ol, imdi 
Məncə, ən keçilməz qayeyi-əməl 
Sənsən, fəqət sən!.. Ah, sevimli Anjel! 

Anjeli qolları arasına alıb, balkona keçir. Gövərçinlə Aydəmir bu sırada daxil olub, mənzərəni seyr edərlər. 

Aydəmir 

Ah, Cəlalın bu əxlaqsız metresi 


Doğru yoldan sapdıracaq hər kəsi. 
Hətta o almas ruhlu Yıldırım da, 
Bu əfiyə vuruldu ilk adımda. 

Gövərçin 

(acı təbəssümlə) 

Nə yapsa xoşdur, həm çıxmaz qüsurlu, 


Çünki Fransa ərməğanıdır bu. 

Anjel 


Sən Parisdə etməsəydin çocuqluq, 
İnan, imdi daha məsud olurduq. 

Yıldırım 

Əfv et, qüsurluyam, əfv et, sevgilim! 
Zatən, bu bir təbii haldır, gülüm! 
Qara bulud sarmadıqca səmayı, 
İnsan duymaz günəşdəki səfayı. 
Bahar əldən çıxmadıqca anılmaz. 

Anjel 


(laübali qəhqəhələrlə) 

Aman, ya rəbb, neçin fikirli, qurnaz! 

Aydəmir 

Cəlalın tanrı versin bəlasını. 

Gövərçin 

Aman, aman, bu evdən çıxar məni. 

(Hər ikisi digər odaya keçir.) 

Yıldırım 

(Anjel ilə bərabər salona keçərək) 

Xayır, xayır, Bosforu tərk etməli, 


Bu evdən çıxmalı, artıq getməli. 

Anjel 


Sənin gah dağ kimi mətanətin çox, 
Gah xırçın bir çocuq qədər səbrin yox... 

Yıldırım 

Xayır, xırçın deyil, bir xəstəyəm mən, 
Könül yalnız dilər şəfanı səndən. 
Gedəyim, Gövərçin bəkləyir məni, 
Sən də həmən düşün-daşın həpsini. 

(Digər odaya keçir.) 


Cəlal 


(Sofa qapısındın daxil olur. Yıldırımın çıxdığını görüncə Anjeli yaxalar, diqqətlə gözlərinə baxaraq.) 

Anjel! Yenə bu əfsunkar baxışlar 


Sanki dəhşətli bir xəbər sayıqlar. 

Anjel 


Ah, bu müəmmalı sözlər nə lazım?! 

Cəlal 


Pəki səndən nə istəyir Yıldırım? 

Anjel 


Onda pərəstişdən başqa bir şey yox, 
Zatən o, bir çocuq, məsum bir çocuq. 

Cəlal 


(kinayəli bir təbəssümlə) 

Lakin sevimli bir çocuq, deyilmi? 

Anjel 

Heç onu inkar eyləmək qabilmi? 



(salonu tərk etmək istər) 

Cəlal 


(onu yaxalar, hiddət və həyəcan ilə) 

Xayır, mən nə qədər olsam da sərsəm, 


Kimsəyə əyləncə olmaq istəməm. 
Düşün bir nerdəsən? Əlverir sükut, 
Artıq Fransayı unut, həp unut!.. 

Anjel 


(məhzun) 

Mən bunu əvvəldən bilirdim, əvət, 


Gedər də hürriyyət, gələr əsarət. 

Cəlal 


(mülayim) 

Xayır, mən demədim əsir ol sana, 


Fəqət bəzən tutduqların çox fəna... 

(kəskin) 

Başından çıxmalı boş düşüncələr; 
Yetər, yetər, bunca sapqınlıq yetər!.. 

Hiddətlə sağ qapıdan çıxır, Anjel onun çıxdığını görüncə laübali və 


istehzalı qəhqəhələrlə gülməyə başlar. 

Edmon 


(sofa qapısından içəri soxularaq) 

İştə kanaryamı buldum şakarkən... 


Anjel 

Ah, siz kimsiniz? 

Edmon 

(zəhrxənd ilə) 



Mən mənəm, sən də sən... 

(Yapma saqqalını qoparır.) 

Anjel 

(heyrətlə) 



Sən buraya nasıl girdin? 

Edmon 


(istehzalı təbəssümlə) 

Ah, gülüm! 


Buludlardan uçdum, bacadan düşdüm, 
Sən unutdun Edmonu, lakin Edmon 
Eldən-elə qoşar səninçin... 

Anjel 


Edmon! 
Əfv et məni, əfv et! Məndə qüsur çox... 

Edmon 


(acı təbəssümlə) 

Xayır, xayır, səndə heç bir qüsur yox, 


Mənim idrakımı kor etdi tanrı. 
İlk öncə əldən qaçırdım şikarı, 
Sonra düşdə uçan bir xəyal kimi, 
Gövərçin izləyən bir qartal kimi, 
Avropayı ölkə-ölkə dolaşdım, 
Ormanlardan keçdim, dağlardan aşdım. 
Tufanlar qoparkən sərsəm başımda 
Nəhayət, buldum Anjeli qarşımda. 

Anjel 


(müztərib) 

Ah, bu gəlişdən məqsədin nə, söylə? 

Edmon 

(istehzalı təbəssümlə) 



Bir az əylənmək istədim səninlə. 

Anjel 


(divarda asılı xəncəri göstərir) 

Məni məhv etmək istəyirsən əgər, 


Al da vur, iştə köksüm! İştə xəncər! 

Edmon 


Xayır, o nərmin, o lətif sinəyi 
İsırmaqçın dodaq xəncərdən eyi... 
Lakin isırmaq quduzluqdur, xayır, 
Əmmək, öpüb əmmək daha dadlıdır. 

(Anjeli qolları arasına alıb da öpmək istər.) 


Yüklə 0,59 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin