Yillarga mO’ljallangan O’zbekiston Respublikasining bank tizimini isloҳ qilish strategiyasi tO’grisida

III bO’lim "KA’ITAL".

Ushbu bO’lim O’z ichiga 30300- "Aktsionerlik ka’itali", 30600- ''QO’shimcha ka’ital" va 30900- ''Zaxira ka’itali" deb nomlangan asosiy ҳisobraqamlarini oladi. Tijorat bankining aktsiyadorlik ka’itali bankning O’z mablaglari xajmini ifodalaydi. Markaziy Bank tijorat Banklarining ka’ital ҳosil qilish darajasini va tuzilmasini tartibga solib turadi, bu esa bank daromadlarini yaxshilaydi.
Ka’ital bO’limida yuqoridagi ҳisobraqamlardan tashqari 31200 ҳisob- raqam "Taqsimlangan foyda"ni ҳisobga olib borish uchun, 31500 ҳisobraqam esa boshlangich qiymatiga nisbatan qayta baҳolangandagi qO’shimcha qiymatni ҳisobga olib borish uchun ochilgan. Ushbu ҳisobraqamda inflyatsiya natijasida bank asosiy vositalari qiymati kayta baҳolanganda ularning boshlangich va bozor qiymatlari O’rtasidagi ijobiy fark, yahni boshlangich baҳosiga nisbatan qO’shimcha qiymatining summasi aks ettiriladi.

4. bO’lim "DAROMADLAR".

"Daromadlar" bO’limi O’z ichiga bankning ҳisobot davridagi barcha daromadlarini oladi. Barcha foizli daromadlar 40200 - 44900 ҳisobraqamlarda aks ettiriladi. Bankning aktivlari bO’yicha amalga oshirilgan o’eratsiyalari natijasida olgan foizli daromadlari 40201 - 44901 ҳisobraqamlarda ҳisobga olib boriladi. Agar foizli daromadlar tO’lov ҳujjatlari kO’rinishida olinsa, O’z navbatida, bankning vakillik ҳisob - raqami, mijozning ҳisobraqami yoki kassa ҳisobraqamlari debetlanadi. Balans ҳisoboti davrida ҳisoblangan, lekin ҳali olinmagan daromadlar summasiga 16300 - "Aktivlar bO’yicha ҳisoblangan foizlar" ҳisobvaragidagi tegishli balans ҳisobraqamlari debetlanadi va unga mos kelgan daromadlar balans ҳisobraqami kreditlanadi.
Vositachilik va boshqa xizmatlar bO’yicha daromadlar 45200 asosiy ҳisobraqamda, xorijiy valyutadagi foyda esa 45400 ҳisobraqamda ҳisobga olib boriladi. "Xorijiy valyutadagi foyda" ҳisobraqami bankning s’ot, forvard, fg’yuchers shartlari asosida tuzgan valyuta bitimlari bO’yicha olingan ҳamda ҳisobot davrida amalga oshirish muddati kelmagan valyuta bitimlari revalg’vatsiya natijasida qayta baҳolanganda, ushbu bitimlar bO’yicha amalga oshmagan foydalarning ҳisobini yuritish uchun mO’ljallangan.
Tijorat o’eratsiyalari bO’yicha olingan foyda 45600 asosiy ҳisobraqamlarida ҳisobga olinadi. Ushbu asosiy ҳisobraqamga tegishli bO’lgan, barcha ҳisob - raqamlar bankning qimmatli qogozlar, qimmatbaҳo metallar vositasida amalga oshirgan tijorat o’eratsiyalari natijasida olingan foydasining ҳisobini yuritish uchun mO’ljallangan.
45800 asosiy ҳisobraqamda investitsiyalardan olingan foyda va dividendlar ҳisobga olib boriladi. Investitsiyalarni sotish qiymati ushbu aktivlarni sotib olingandagi qiymati yoki balansga kirim qilingan qiymatga nisbatan yuqori bO’lganda foyda olinishi mumkin.
Boshqa foizsiz daromadlar 45900 asosiy ҳisobraqamda ҳisobga olib boriladi. Bu ҳisobraqam bankning imoratlari, jiҳozlari, kO’chmas mulki va boshqa xususiy mulklari kabi aktivlari ijarasidan olingan daromadlarning ҳisobini yuritish uchun mO’ljallangan. Bir yil va undan ortiqroq muddatga ijaraga berilgan aktivlar uchun bank ijara xaqini O’zaro tuzilgan shartnomaga asosan oldinroq undirib olishi mumkin. Bu xolda oldindan undirib olingan daromadlar 22896 "Boshqa muddati surilgan daromadlar" balans ҳisobraqamining kreditida aks ettiriladi va muddat O’tishi bilan ishlab olingan daromad tegishli daromadlar ҳisobraqamlariga O’tkazib beriladi.

4.