Bu usulning asosiy vazifasi o’rganilayotgan ob’ekt – talabalar faoliyatini, pedagogik voqelikni qismlarga ajratgan holda o’zlashtirishga yo’naltiradi. Unda ko’p variantliylik asosida tushuncha va hodisalarning o’zaro ichki hamda tashqi bog’lanishlarini aniqlash ko’nikmalarini shaklantiradi, mavzu bo’yicha fikr-mulohazalarni erkinlashtirishga yordam beradi.
Mavzu bo’yicha klasterlarin tuzish, o’quv maqsadiga qarab, bosqichma-bosqich harakatlanishni taqozo etadi, ohir oqibatda yakuniy natija yangi bilimlarni o’zlashtirish, fikrlar xilma-xilligini yaxlitlash asosida qo’lga kiritiladi.
Klaster usulidan foydalanish uchun uquvchilarni kichik guruhlarga (3-5) ajratish talab etiladi. Har bir guruhda mavzuga oid o’quv elementlari tanlanadi buning uchun auditoriyada darslik, o’quv qullannmalari,ma’ruza matnlari va boshqa axborot manbalari bo’lishi lozim. O’qituvchi alohida o’quv elementlarini o’zlshtirish uchun 15-20 daqiqa vaqt ajratadi.
Klaster tuzish bosqichlari:
Auditoriya yozuv taxtasiga kichik guruhlar soniga qarab vatman (chizmachilik qog’ozi) osiladi (kalit) so’zlar o’qituvchi (ayrim hollarda talabalar) tomonidan yoziladi.
Mavzu bo’yicha o’quv elementlariga tegishli fikrlar (qonun, fakt, tezis, hodisa, jarayon, natija) aniq fe’l bilan ifodalangan holda qog’ozga yoziladi.
Asosiy tushuncha va g’oyalar o’rtasidagi aloqadorlik chizmada ko’rsatiladi.
Kichik guruhlardagi barcha o’quvchilar o’z variantlarini qog’ozga yozishadi.
Fikrlar shajarasi umumlashtiriladi va yakuniy xulosalar qayd etiladi.
O’qituvchi talabalar faoliyatini nazorat qiladi va ob’ektiv baholaydi
Sinkveyn ( axborotni yig’ish) usuli
Metodni qo’llash jarayonida o’quvchilardagi tarqoq axborotli jarayonlar asta sekin bosqicha-bosqich yo’naltirilgan jarayonga aylantirb boriladi. Ya’ni o’rganilgan bilimlarni mavzuni o’rganish davomida o’rganildai. Muayyan voqelik to’g’risida yakdil fikrga kelinadi. Buning uchun o’quvchilarda besh imkoniyat mavjud bo’ladi ya’ni sikveyn beshqatordan iborat o’ziga hos “oqshe’r” (qofiyasiz) bo’lib, o’rganilayotgan mavzuga oid tushunchalar (hodissa, jarayon, voqea) qat’iyan ketma-ketlikda yozib chiqiladi. Sinkveyn orqali o’quvchilar o’z fikrlarini to’plash ixcham ifodalash mulohazalarni sintezlash va mavzu bo’yicha to’g’ri xulosalarni takomillashtirishga o’rganishadi.