24
Davlat boshqaruvi usullarining qanday turlari bor?
Yuridik adabiyotlarda davlat boshqaruvi tizimidagi ta’sir
ko’rsatishning ikki asosiy (universal) usuli: ishontirish va majburlash
usullari ko’rib chiqiladi. Аmaliyotda bu usullar turli ko’rinishlarda
namoyon bo’ladi.
6-sxema
Ishontirish boshqaruv usuli sifatida, tushuntirish, tarbiyalash,
rag’batlantirish va boshqa axloqiy ahamiyatga ega bo’lgan choralarni
amalga oshirish orqali isonlarga ta’sir ko’rsatish hisoblanadi.
Rag’batlantirish, masalan, davlat boshqaruvi sohasida ijro
hokimiyatining fuqarolar, yuridik shaxslar, huquqiy munosabatlar turli
subyektlari bilan bo’ladigan o’zaro munosabatlarida qonuniylik va
intizomni ta’minlashga xizmat qiladi.
Boshqaruvning maqsad va vazifalariga erishish majburlash
xususiyatidagi choralar yordamida ham ta’minlanishi mumkin. Bu
holatda boshqaruv obyekti normativ huquqiy aktlarda ko’rsatib
o’tilgan tartibda harakat qilishga majbur bo’ladi.
Аgar shaxslarning harakati huquqiy aktlarning talablariga mos
kelmasa, davlat, uning organlari va mansabdor shaxslar majburlov
choralarini qo’llash huquqiga ega bo’ladi. Ba’zi vaqtlarda bu choralar
huquqiy tartibotni, jamoat tartibini, harakatlarni amalga oshirishning
o’rnatilgan tartibini ta’minlovchi choralar sifatida namoyon bo’ladi.
Аyrim hollarda esa majburlov choralari huquqbuzarlikni (nojo’ya
xatti-harakatni) sodir etgan shaxsni jazolashga qaratilgan bo’ladi. Bu
intizomiy, moddiy, ma’muriy yoki jinoiy xususiyatdagi choralar
sifatida namoyon bo’ladi.
Majburlov choralari shaxsning qonunga xilof xulqini cheklashga,
shuningdek turli ijtimoiy munosabatlardagi qonuniy tartibni qayta
tiklashga qaratiladi.
Dostları ilə paylaş: